Baza projektów

Chów zwierząt gospodarskich, podobnie jak i cała produkcja rolnicza realizowane są bezpośrednio w otoczeniu środowiska naturalnego. Wraz z postępującą intensyfikacją metod produkcji, wzrostem jej skali i koncentracji wymuszanymi czynnikami ekonomicznymi, staje się ona poważnym zagrożeniem, mogąc powodować skażenie i degradację środowiska, a także zmiany klimatu. Według Nature Geosciences, naturalna emisja azotu z jednostki powierzchni wynosi 0,5 kg/ha, jednak współczesne rolnictwo pomnożyło ją przeszło dwudziestokrotnie, zmieniając tym samym naturalny cykl azotu. Globalne skutki tych procesów nie są jeszcze dobrze poznane, jednak już ponad 22% obszarów uprawnych EU posiada podwyższony poziom azotanów w wodzie (23 mg/L) w stosunku do obowiązującej normy (11,3 mg/L). Nadmiar azotanów w wodzie pitnej oddziałuje na ludzkie zdrowie trójstopniowo. Po pierwsze, w kwaśnym środowisku przewodu pokarmowego człowieka, prowadzi on do zapalenia jelit. W drugiej kolejności, skutkuje wzrostem stężenia methemoglobiny we krwi, upośledzając funkcje transportu tlenu, co w skrajnych wypadkach (np. u niemowląt), może doprowadzić nawet do śmierci. W końcu, azotany przekształcone do amin i nitrozoamin oddziałują rakotwórczo.

W krajach EU – 28 emisja NH3 osiągnęła w 2013 r. wartość 3,6 mln t/r. Udział rolnictwa w tej emisji wynosił 93 %, w tym emisja z produkcji zwierzęcej stanowiła około 56 %. Także w Polsce zasadniczym źródłem emisji amoniaku jest rolnictwo (SNAP 10 – 97%), w którym największa część emisji (83%) związana jest z odchodami zwierząt gospodarskich, a pozostałe 17% emisji związane jest ze zużyciem mineralnych nawozów azotowych.                              Kwestie redukcji emisji są w naszym kraju zagadnieniem stosunkowo nowym, lecz bardzo istotnym z punktu widzenia umów międzynarodowych oraz dyrektyw UE. Konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) w odniesieniu do intensywnego chowu drobiu lub świń, wprowadza szereg technicznych wymogów dla ferm posiadających ponad 40 000 stanowisk dla drobiu lub ponad 2 000 stanowisk dla tuczników (powyżej 30 kg) albo ponad 750 stanowisk dla loch, właśnie w zakresie redukcji emisji amoniaku. Obejmują one procesy i rodzaje działalności związane z systemami żywienia drobiu i świń, systemami utrzymania drobiu i świń, gromadzeniem i przechowywaniem nawozów naturalnych, przetwarzaniem i aplikacją nawozów naturalnych.

Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa (FDPA) w 2019 r. realizowała projekt nt. „Wdrażania Dyrektywy NEC oraz konkluzji BAT w zakresie redukcji emisji amoniaku z rolnictwa”. Realizacja projektu obejmowała organizację seminarium, wydanie publikacji oraz upowszechnienie broszury skierowanej bezpośrednio do rolników i dystrybuowanej poprzez m.in. 16 Wojewódzkich Ośrodków Doradztwa Rolniczego, i ich powiatowe oddziały. 

Rezultatem projektu było podniesienie świadomości i kształtowanie właściwych postaw rolników zmierzających do redukcji emisji zanieczyszczeń pochodzenia rolniczego, poprzez propagowanie zasad zrównoważonego rolnictwa. 

Uczestnikami projektu oprócz rolników byli przedstawiciele kluczowych resortów Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, Krajowej Rady Izb Rolniczych, ARiMR, instytutów naukowych (IUNG, IRWiR, Instytut Zootechniki PIB, SGGW, ITP) Urzędów Marszałkowskich, jak i lokalnych (przedstawiciele urzędów gmin oraz starostw powiatowych), które decydują o kierunkach gospodarki środowiskowej na różnych szczeblach administracyjnych.

Informacje o projekcie wraz z publikacjami są dostępne na stronach:      www.iung.pulawy.pl/images/pdf/projekty/NEC.pdf www.iung.pulawy.pl/images/pdf/projekty/publikacja_NEC.pdf www.izoo.krakow.pl/index.php;                                           www.kpodr.pl/wdrazanie-dyrektywy-nec-oraz-konkluzji-bat-w-zakresie-redukcji-emisji-amoniaku-z-rolnictwa-2/                                     www.kpodr.pl/21468-2/