Biblioteka

Publikacja autorstwa dr Konrada Burdyki (pracownika Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN) traktująca o działalności jednej z najliczniejszych na polskiej wsi kategorii organizacji pozarządowych – klubach sportowych. Książka, wydana w ramach operacji KSOW, stanowi efekt kilku lat prac badawczych – autor zastosował w nich problemowe podejście (inspirowane dorobkiem wybitnego polskiej socjologa Józefa Chałasińskiego) oraz jakościowe, mikrodeskrypcyjne metody badawcze.

Publikacja opisuje i wyjaśnia mechanizmy, które pozwalają klubom sportowym działającym na wsi efektywnie funkcjonować. Weryfikacji uległa postawiona przez autora hipoteza wyjściowa: trwanie i skuteczne działanie wiejskich organizacji o profilu sportowym możliwe jest dzięki wykorzystaniu indywidualnego kapitału społecznego partycypujących w nich osób – działaczy, piłkarzy, kibiców.

Broszura pt.  „Wdrażanie Dyrektywy NEC oraz konkluzji BAT w zakresie emisji amoniaku z rolnictwa” stanowi zestawienie najważniejszych zagadnień, które szerzej opisane są w publikacji. Jest idealnym źródłem wiedzy dla rolnika i materiałem do pracy doradcy.

Publikacja pt. „Wdrażanie Dyrektywy NEC oraz konkluzji BAT w zakresie redukcji emisji amoniaku z rolnictwa” ma na celu przekazanie wszystkim zainteresowanym stronom szerokiej informacji o znaczeniu i praktycznych możliwościach działań ograniczających powstawanie amoniaku w trakcie realizacji zwykłych praktyk rolniczych i hodowlanych. Przekazana wiedza transponowana na dobrowolne praktyki produkcyjne przyczyni się nie tyle do osiągnięcia zadeklarowanych celów emisyjnych, ile do poprawy jakości powietrza, a przede wszystkim  do poprawy zdrowia całego społeczeństwa.

Publikacja zawiera część ogólną dotyczącą przedsiębiorczości na terenach wiejskich oraz część  pokazującą dobre praktyki z Finlandii. W części ogólnej znajdują się  następujące bloki tematyczne:

• Rozwój przedsiębiorczości na terenach wiejskich w Polsce, szanse i zagrożenia.
• Sprzedaż bezpośrednia.
• Możliwości finansowanie przedsiębiorczości na obszarach wiejskich.
• Udział przedsiębiorców w realizacji projektów z  wykorzystaniem działania M16 Współpraca.
• Rozwój lokalnej  przedsiębiorczości w ramach działań wspólnych gmin wchodzących w skład stowarzyszenia LGD.

Druga część zawiera opis dobrych praktyk  rozwoju przedsiębiorczości wiejskiej w Finlandii, z którymi zapoznali się uczestnicy wyjazdu studyjnego,  wraz ze zdjęciami.

We wszystkich przykładach dobrych praktyk widoczna jest jedna wspólna prawidłowość – oprócz zapału i zaangażowania przedsiębiorcy pojawia się wsparcie zewnętrznych instytucji doradczych oraz samorządów i państwa, a często również Unii Europejskiej w ramach środków Leadera i innych.

Raport zawiera prezentację sytuacji i trendów na rynku żywności ekologicznej pod kątem problematyki marnotrawstwa żywności. Wykorzystano dostępne dane z literatury przedmiotu, krajowej i zagranicznej oraz wykonano badania własne w formie ankiet skierowanych do producentów i konsumentów produktów ekologicznych. Przedmiotem analizy były raporty i wyniki badań dotyczące żywności ekologicznej i marnotrawstwa żywności, w skali globalnej, europejskiej i krajowej. Badania takie prowadzone są zasadniczo odrębnie i brak jest danych dotyczących wielkości strat i marnotrawstwa wyłącznie żywości ekologicznej. Raporty dotyczące produkcji ekologicznej publikowane są cyklicznie przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w cyklu dwuletnim . Corocznie publikowany jest raport IMAS International Żywność ekologiczna w Polsce. Szerokie badanie tendencji na rynku żywności ekologicznej wykonane zostało w 2017 r. przez ekspertów SGGW . Autorzy stwierdzili jednak, że zasadniczo brak jest miarodajnych i reprezentatywnych danych ilościowych w zakresie podaży i popytu żywności ekologicznej. Podobna sytuacja dotyczy problematyki marnotrawstwa żywności.

W publikacji pt. „Ograniczenie zanieczyszczenia azotem pochodzenia rolniczego metodą poprawy jakości wód” dokonano dogłębnej analizy zagadnienia wpływu produkcji rolniczej, w tym zwłaszcza gospodarki nawozowej, na stan jakości wód. Przedstawiono w niej zarówno przyczyny problemu, jak i dobre praktyki rolnicze w zakresie prawidłowej gospodarki nawozami i ograniczania zanieczyszczania wód biogenami.

Wiele społeczności wiejskich nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie boryka się z licznymi problemami demograficznymi, społecznymi i gospodarczymi takimi jak nadmierna i selektywna emigracja do miast i za granicę, wyludnianie, starzenie się, niska zasobność finansowa ludności i niska konkurencyjność przedsiębiorstw, która przekłada się na słabość lokalnego rynku pracy i dalsze mierne perspektywy rozwoju. Jednocześnie, w ciągu ostatnich dekad, obok wsi podmiejskiej, która stała się bardzo pożądanym miejscem życia ludności miast, także wieś peryferyjna stała się atrakcyjnym miejscem spędzania wolnego czasu w formie krótkich (tradycyjni i weekendowi turyści) i długich, powtarzalnych pobytów (właściciele drugich domów). Stąd, w celu łagodzenia lub zahamowania problemów rozwojowych na wsi, ważne jest zwrócenie uwagi na potencjał i rolę jaką w tym kontekście odegrać może zjawisko drugich domów, tak aby możliwe byłyby ożywienie i wzmocnienie odporności obszarów wiejskich na działanie czynników zewnętrznych w dłuższej perspektywie.

Z uwagi na fakt, iż zjawisko drugich domów jest niezwykle rozpowszechnione w fińskim społeczeństwie, a do tego jest częścią kulturowego dziedzictwa historycznego bardziej wymierne i odczuwalne przez społeczność lokalną są wynikające z ich obsługi korzyści ekonomiczne. Generują one w sumie pokaźne wpływy nie tylko do budżetów gmin, ale i firm wiejskich, gospodarstw rolnych i domowych. Drugie domy są też w Finlandii stałym elementem krajobrazu wiejskiego, a w niektórych gminach ich przewaga liczebna nad domami miejscowej ludności jest nawet wyższa niż 100%.

W konsekwencji zjawisko to jest bardzo dobrze rozpoznane pod kątem naukowym, ale jednocześnie Finlandia dysponuje całą gamą sprawdzonych rozwiązań, dobrych praktyk i odnoszących sukces inicjatyw z zakresu przedsiębiorczości, które wykorzystują potencjał ekonomiczny tkwiący w drugich domach. Poza powszechnością zjawiska i jego dużym znaczeniem gospodarczym jest bogactwo i różnorodność praktyk, rozwiązań organizacyjnych i przykładów przedsięwzięć biznesowych stanowiących wartościowe i zasobne źródło informacji mogących mieć w dalszej perspektywie praktyczne zastosowanie w wymiarze lokalnym.

Prezentowana broszura jest katalogiem różnych działalności gospodarczych podejmowanych przez mieszkańców fińskiej wsi regionu Południowa Sawonia, których celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkańców drugich domów na rozmaite dobra i usługi w wymiarze lokalnym. Publikacja ta jest jednocześnie drugim etapem realizacji projektu pt. „Drugie domy jako możliwość podniesienia dochodów i zatrudnienia na wsi” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Przedstawione w niej przykłady inicjatyw biznesowych zgromadzone zostały przez uczestników na pierwszym etapie projektu tj. w czasie wizyty studyjnej we wspomnianym wyżej regionie w dniach 2-8 września 2018 roku.