KSOW: Rolnictwo a polityka klimatyczna

WPR po 2013 roku

Udział rolnictwa w działaniach na rzecz polityki klimatycznej jest jednym z istotnych elementów ograniczania emisji gazów cieplarnianych.

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 umożliwił inwestycje w modernizację gospodarstw, zakup kolektorów słonecznych dla gospodarstw domowych czy budowę biogazowni. W programie 2014-2020 znalazło się więcej propozycji realizujących cele polityki klimatycznej w rolnictwie, a także wsparcie inwestycyjne z tytułu wydatków poniesionych na zakup i instalowanie urządzeń do wykorzystywania na cele produkcyjne z odnawialnych źródeł energii.

Udział rolnictwa w skali globalnej w emisji gazów cieplarnianych wynosi 13,5%, w Europie 9,2%, a w Polsce 9 %. Gazami cieplarnianymi pochodzącymi z rolnictwa są głównie metan (CH4) i podtlenek azotu (N2O). Emisje metanu pochodzą procesów fermentacji jelitowej u bydła oraz gospodarki obornikiem. Emisje podtlenku azotu należy wiązać z gospodarowaniem na użytkach rolnych - są one pochodną powstałych w wyniku nawożenia mineralnego emisji z gleb oraz produkcji i wykorzystywania obornika.

Rolnictwo jest gałęzią gospodarki, w której zachodzi wiązanie węgla. Dla pełnego scharakteryzowania wpływu rolnictwa na zmianę klimatu konieczne uwzględnienie wielkości emisji gazów cieplarnianych oraz określenie bilansu materii organicznej (węgla) w glebie.

Węgiel jest asymilowany przez rośliny w procesie fotosyntezy w postaci dwutlenku węgla (CO2) i przekształcany w cukry podlegające dalszym przemianom biochemicznym do materii organicznej, zawierającej ok. 50%. węgla, z której zbudowane są rośliny.

Im większa efektywność fotosyntezy, tym większa jest produkcyjność roślin i wyższe są ich plony. Część tych plonów (do 45 % wytworzonej suchej masy materii organicznej) trafia do gleby pod postacią obumarłych korzeni lub niezbieranych z pola resztek pożniwnych. Z tego jedna czwarta podlega włączeniu w procesy humifikacji i jest względnie trwale wiązana w glebie. Rolnictwo niskoemisyjne powinno się cechować większą efektywnością energetyczną niż rolnictwo konwencjonalne.

W PROW 2014-2015 do tych zagadnień odnosi się działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne, które dzieli się na dwa poddziałania:

Płatności w ramach zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych
Wsparcie ochrony i zrównoważonego użytkowania oraz rozwoju zasobów genetycznych w rolnictwie.

W ramach poddziałania pierwszego wsparcie udzielane będzie na następujące pakiety:

1. Rolnictwo zrównoważone 2. Ochrona gleb i wód. 3. Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych. 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000. 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000.

W ramach poddziałania drugiego wsparcie udzielane będzie na następujące pakiety: 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie oraz 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie.

Beneficjentem działania może być rolnik albo zarządca gruntów albo grupa rolników albo grupa rolników lub zarządców. Beneficjent nie musi spełniać definicji rolnika aktywnego zawodowo.

Płatności w ramach działania są przyznawane corocznie, przez okres 5-letniego zobowiązania, rolnikom, którzy dobrowolnie przyjmują na siebie zobowiązanie rolno- środowiskowo-klimatyczne w zakresie danego pakietu (lub zawartych w nim wariantów). Płatność w całości lub w części rekompensuje utracony dochód i dodatkowo poniesione koszty. Płatność jest ryczałtowa, przyznawana w zależności od realizowanego pakietu do hektara (gruntu ornego/TUZ-u/obszaru przyrodniczego) lub do szt. zwierząt (samic danej rasy). W ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego płatności podlegają degresywności w zależności od powierzchni deklarowanej do płatności.

W 2015 roku stosowana jest następująca degresywność: 100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha;75% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha; 60% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha.

(Opracowano na podstawie materiałów Instytutu na Rzecz Ekorozwoju oraz PROW 2014-2020)

SAEPR/FAPA

Portale regionalne

Znajdź KSOW na:

Rolnictwo a polityka klimatyczna