21.05.2012

Krótka charakterystyka sytuacji społeczno-ekonomicznej na polskiej wsi

W ciągu ostatnich ośmiu lat na obszarach wiejskich w Polsce nastąpiły znaczące zmiany społeczno-ekonomiczne. W 2011 roku na wsi mieszkało 15,3 mln osób, co stanowiło prawie 40% ogółu krajowej populacji. Było to odpowiednio o 4,5% i o ponad 1 p.p. więcej niż osiem lat wcześniej. W tym czasie o 17%, do prawie 6,2 mln wzrosła przeciętna liczba pracujących, a wskaźnik zatrudnienia zwiększył się o 10 p.p., do 50,5%. W rolnictwie indywidualnym pracowało niespełna 1,8 mln osób, o ok. 20% mniej niż w 2003 roku, natomiast do 3,3 mln, tj. o 64%, wzrosła liczba pracujących w sektorze prywatnym poza rolnictwem indywidualnym. Warto podkreślić, że w latach 2003-2011 o 49%, do 0,2 mln zwiększyła się liczba pracodawców na wsi.

Na wzrost zainteresowania aktywnością ekonomiczną na obszarach wiejskich w Polsce wskazują również dane REGON. W 2011 roku na wsi w rejestrze tym widniało 1 mln jednostek gospodarczych, o 18% więcej niż w 2003 roku. Liczba przedsiębiorstw z sektora rolnictwa, łowiectwa, leśnictwa i rybactwa zmniejszyła się w tym czasie o 8%, do prawie 68 tys. a ich udział w strukturze podmiotów zmniejszył się o 1,9 p.p., do 6,7%.

Uzupełniając powyższe dane można wspomnieć, że od 2002 roku liczba gospodarstw rolnych ogółem w kraju zmalała o 22% (w tym gospodarstw prowadzących działalność rolniczą o 13%) i w 2010 roku wyniosła 2280 tys. (1892 tys.).

W 2011 roku na wsi było prawie 0,7 mln bezrobotnych, o 42% mniej niż w 2003 roku.

W latach 2003-2010 największą dynamikę wzrostu średniego miesięcznego dochodu na 1 osobę odnotowano w gospodarstwach domowych rolników. Zwiększył się on w tym czasie ponad dwukrotnie, podczas gdy w gospodarstwach domowych ogółem wzrósł o 67,5%. Tym samym w 2010 roku dochód na 1 osobę w gospodarstwie domowym rolników stanowił 86% dochodu na 1 osobę w gospodarstwach domowych ogółem wobec 67% w 2003 r. Jednocześnie wydatki na 1 osobę w gospodarstwie domowym rolników, pomimo wzrostu o 64%, były również mniejsze i w 2010 roku wyniosły 757 zł (w odniesieniu do 979 zł w gospodarstwach ogółem, wzrost o 46%). W efekcie relacja wydatków do dochodów uzyskiwanych na 1 osobę w gospodarstwach domowych rolników wyniosła 74% wobec 83% w gospodarstwach ogółem (i wobec odpowiednio 97% i 95% w 2003 roku).

Ogółem na obszarach wiejskich tylko w latach 2006-2010 dochód uzyskiwany na jedną osobę w gospodarstwie domowym zwiększył się o prawie 45%, do 953 zł.

W latach 2003-2011 obszary wiejskie w Polsce zamieszkiwał 2-3-krotnie większy niż w miastach odsetek osób poniżej minimum egzystencji, jednak od 2003 roku ich udział zmniejszył się o prawie połowę. Pomimo poprawy sytuacji, spośród grup społeczno-ekonomicznych rolnicy, obok rencistów, byli w największym stopniu zagrożeni życiem na poziomie minimum egzystencji. W 2010 roku dotyczyło to 8,9% rolników wobec 17,2% siedem lat wcześniej.

Autor: SAEPR/FAPA

Portale regionalne

Znajdź KSOW na:

Krótka charakterystyka sytuacji społeczno-ekonomicznej na polskiej wsi