Ciepła zima zagrożeniem dla europejskich upraw ozimych

Instytut Środowiska i Zrównoważonego Rozwoju Wspólnego Centrum Badawczego Komisji Europejskiej (Joint Research Centre) prowadzi projekt monitoringu zasobów rolnych MARS (Monitoring of Agriculture with Remote Sensing). Wyniki ostatnich obserwacji wskazują, że uprawy ozime w pewnej części Europy mogą być bardziej narażone na wymarznięcie, a przyczyną takiej sytuacji są warunki pogodowe - znacznie cieplejsza zima niż zwykle.

Źródło: Komisja Europejska, Wspólne Centrum Badawcze, dane z Systemu Prognozowania Plonów Zbóż MARS z dnia 23 stycznia 2015 r.

Symulacje stopnia zahartowania zbóż wskazują, że uprawy w regionie śródziemnomorskim oraz na szerokim  obszarze Europy pomiędzy Irlandią i wschodnią Polską są całkowicie niezahartowane albo zahartowane w bardzo niewielkim stopniu. Proces hartowania został zaburzony z powodu stosunkowo wysokich temperatur notowanych od początku grudnia 2014 r., jak również braku odpowiedniej pokrywy śnieżnej.

Monitoring Komisji podkreśla, że pszenica ozima tylko częściowo weszła w stadium hartowania na obszarze Niemiec (niektórych regionów), Czech, Słowacji i Bałkanów. Proces ten jest znacznie bardziej zaawansowany w krajach Europy Północnej i Wschodniej. W Norwegii, Szwecji, krajach bałtyckich oraz wschodniej Polsce i Rumunii uprawy znajdują są w typowym stadium hartowania. Większość terytorium Finlandii, Ukraina, Białoruś i Rosja (poza wybrzeżem północnym Morza Czarnego i na północ od Kaukazu) jest pod wpływem odpowiednio niskich temperatur, co pozwala na prawie całkowite zahartowanie ozimin. Natomiast w północnej i północno-wschodniej części Ukrainy, Centralnym Okręgu Federalnym Rosji oraz północnej części  Południowego Okręgu Federalnego Rosji stan pszenicy ozimej jest słaby, głównie ze względu na suchą jesień.

Ostatecznie raport Komisji wskazuje, że urodzaj pszenicy ozimej będzie co najmniej problematyczny, a prognozy plonów pozostają słabe i niższe niż zwykle na początku zimy. Kalkulacje modelu prognostycznego przewidują straty w uprawach w południowej części Rosji oraz niektórych regionach Bułgarii, Rumunii i Polski. Ponadto prawdopodobne ataki silnych mrozów mogą spowodować, że straty będą znacznie poważniejsze niż prognozy, zwłaszcza w Rosji.

Opracowanie: SAEPR/FAPA na podstawie artykułu “Risk to EU crops because the weather is too warm (That’s not a good thing!)” by Ciaran Moran, opublikowanego na portalu Agriland dn. 3 lutego 2015 r.  https://www.agriland.ie/news/risk-eu-crops-weather-warm-thats-not-good-thing/