Relacja z konferencji „Czy PROW jest dla kobiet – kobiety w zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich”

Konferencja  „Czy PROW jest dla kobiet – kobiety w zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich” odbyła się 3 grudnia br. w siedzibie Centralnej Biblioteki Rolniczej w Warszawie. Rozpoczęło ją wystąpienie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stanisława Kalemby, który mówił o zbyt małym wykorzystaniu potencjału kobiet na wsi. Jako główne przyczyny takiego stanu rzeczy wskazał tradycyjny podział ról w rodzinie, a także często słabe wykształcenie kobiet i różnice w wysokości wynagrodzenia kobiet i mężczyzn. MRiRW zleciło wykonanie badań sytuacji, a także analizę potrzeb i barier w rozwoju kobiet mieszkających na wsi. W Polsce, co piąte gospodarstwo prowadzone jest przez kobietę. Ważne staje się pytanie jak ułatwić im aktywizację zawodową. Przedstawiciel Komisji Europejskiej György Mudri, w swoim wystąpieniu podkreślał jak ważna jest w ustawodawstwie unijnym kwestia wspierania równości płci. Jako jeden z najpoważniejszych  problemów kobiet  wiejskich w wielu krajach UE, wskazał słabe wykształcenie.

Ważną częścią konferencji było szczegółowe przedstawienie wyników badań, (zleconych przez MRiRW i wspomnianych przez Ministra Kalembę), „Sytuacja kobiet w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Specyfika, standardy, parytety i oczekiwania” przygotowanego przez konsorcjum firm: Focus Group Konsorcjum Badawcze Albert Terelak i Centrum Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Sp. z o.o.  Badania nakreśliły główne problemy w aktywizacji mieszkanek wsi, a także zasadnicze potrzeby w tym zakresie. Należą do nich: możliwość kształcenia ustawicznego, dostęp do placówek opiekuńczych (zarówno dla dzieci, jak osób starszych), zwiększenie ilości miejsc pracy dla kobiet na terenach wiejskich oraz poprawa transportu publicznego. Z badań CBOS z 2006 r. wynika, że praca jest dla Polaków ważną wartością, ale nadrzędną wobec niej jest rodzina.

Podobne wnioski wynikają z badań przedstawionych w czasie Konferencji. Głównym problemem jest takie wsparcie kobiet, by mogły one realizować się zawodowo jednocześnie czerpiąc satysfakcję z życia rodzinnego. Większość respondentek (a pytano kobiety w wieku produkcyjnym) chciała pozostać na wsi, ale 14 % z nich rozważało jej opuszczenie. Taka alternatywa jest szczególnie interesująca dla kobiet młodszych, lepiej wykształconych, dla których ważny jest rozwój zawodowy. Istotne jest również położenie miejscowości, te zlokalizowane blisko miast są atrakcyjniejszym miejscem do mieszkania, ponieważ miasto daje większe szanse na znalezienie pracy. Kobiety na wsi nie oczekują szczególnego traktowania. Chcą tylko równości. Zaledwie dwie panie pytane w wywiadzie szczegółowym oczekiwały preferencyjnych warunków dla kobiet przy przyznawaniu dotacji. PROW został pozytywnie oceniony przez respondentów, choć podkreślono, że kobiety nie wykorzystały wielu możliwości, jakie stwarza. Te, które z niego skorzystały, zauważyły zwiększenie dochodów rodziny i poprawę warunków życia. W przyszłej perspektywie kobietom szczególnie służyłyby mechanizmy wspierające przetwórstwo domowe, utrzymanie drugiego filaru i wspieranie rolnictwa ekologicznego, ponieważ to kobiety bardzo często są inicjatorkami tego typu działalności w gospodarstwie. Wyniki badań były niezwykle żywo przyjmowane przez słuchaczki i słuchaczy, niekiedy wywoływały sprzeciw, zwłaszcza, kiedy okazało się, że pracodawcy oceniając pracowników, kobiety z terenów wiejskich, uznali je za bardziej uległe od kobiet z miast.

W kolejnej części konferencji wysłuchaliśmy ekspertów, którzy odnieśli się do przedstawionych badań, ale nie tylko. Dr Andrzej Hałasiewicz z Kancelarii Prezydenta RP, zauważył, że wykorzystanie potencjału kobiet, to nie tylko szansa dla nich, ale dla rozwoju całej gospodarki.  Podkreślał też wagę promowania relacji partnerskich między kobietami i mężczyznami. Co słuchaczki przyjęły entuzjastycznie. W większości uczestnicy (a właściwie uczestniczki) panelu dyskusyjnego zgadzały się  z wynikami badań, dodając także swoje doświadczenia.

Duże  zainteresowanie wzbudziło spotkanie z Katarzyną Żak odtwórczynią roli Solejukowej w serialu Ranczo. Aktorka mówiła o wpływie serialu i granej przez nią postaci na zmiany postaw kobiet. Na krótko na mównicy zagościł Poseł Parlamentu Europejskiego Jarosław Kalinowski by zrelacjonować negocjacje dotyczące dotacji unijnych na lata 2014-2020. Jego informacje rozwinęła w czasie panelu dyskusyjnego Radca Generalny Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Zofia Krzyżanowska, która mówiła także o udziale kobiet w PROW. Szczególnie dużym zainteresowaniem kobiet cieszą się te mechanizmy, który umożliwiają wspieranie aktywności lokalnej. Wśród panelistów znalazły się także osoby znające problemy wsi nie tylko z teorii, ale także z praktyki. Sołtys Barbara Machura zauważyła, że mimo całej różnorodności współczesnej wsi, dla jej mieszkanek najważniejszą wartością jest rodzina. W imieniu kobiet wiejskich stwierdziła także, że nie czują się one dyskryminowane, ale czują się za mało doceniane. Problem braku pewności siebie i doceniania pracy kobiet podkreślali także inni paneliści. O złych autostereotypach hamujących aktywność pań, mówił dr Piotr Olaf Żylicz, psycholog biznesu. Przykładem na to z jaką skromnością kobiety mówią o swoich sukcesach było wystąpienie Grażyny Wiatr, współwłaścicielki tłoczni soków „Wiatrowy sad”. Wszyscy uczestnicy Konferencji mogli za to dowiedzieć się jak ten sukces smakuje, ponieważ każdego obdarowała kartonem soku. Potrzebę szukania metod wspierania aktywnych kobiet na wsi przez instytucje państwowe podkreślały Czesława Ostrowska, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej oraz Paulina Zadura-Lichota z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.

Konferencji towarzyszyła wystawa „Kobiety polskiej wsi - portrety” pokazująca aktywność mieszkanek wsi, które swoją działalnością zmieniają jej oblicze. Wystawa prezentowała kobiety współczesne ale i odwoływała się do historii. Wiele z pokazanych portretów można zobaczyć na stronie: http://www.kobietynawsi.pl/

Autor: Agata Biłas/Centralna Biblioteka Rolnicza

Publikację: Sytuacja kobiet w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Specyfika, standardy, parytety i oczekiwania. - znajdziesz w Bibliotece KSOW

Prezentacje

Sytuacja kobiet w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Specyfika, standardy, parytety i oczekiwania. RAPORT Z BADANIA - dr Włodzimierz Durka, Małgorzata Maruszewska, Joanna Pośpiech – pobierz

Zaangażowanie potencjału kobiet wiejskich do rozwoju społeczno-gospodarczego kraju - dr Zofia Krzyżanowska – pobierz

Achievements and initiatives of the European Commission concerning support and promotion of women in rural areas - György Mudri – pobierz