Mapy zróżnicowania obszarów przeważająco wiejskich

Mapy zróżnicowania obszarów przeważająco wiejskich w Polsce w latach 2002 i 2011

Według metodologii Eurostat, w latach 2002-2011 roku w Polsce na obszarach przeważająco wiejskich (w skrócie: obszarach wiejskich) odnotowano nominalny wzrost PKB o 87%, do prawie 418 mld zł. Jednak z uwagi na większe tempo wzrostu w pozostałych regionach, wkład obszarów wiejskich w PKB ogółem kształtował się w lekkim trendzie spadkowym w granicach od 28,2% w 2004 roku do 27,2% w 2010 roku. Wkład obszarów wiejskich w PKB w 2011 roku był większy niż dziewięć lat wcześniej jedynie w podregionie ciechanowsko-płockim (o 0,5 p.p.), piotrkowskim (o 0,2 p.p.), ostrołęcko-siedleckim, kaliskim i leszczyńskim (o 0,1 p.p.), w pozostałych nie zmienił się, bądź zmniejszył się (w największym stopniu w podregionie włocławskim – o 0,2 p.p.).

We wszystkich podregionach Polski w latach 2002-2011 odnotowano wzrost wielkości PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Wśród obszarów wiejskich, w największym stopniu wskaźnik ten zwiększył się w podregionie ciechanowsko-płockim (o 152%), piotrkowskim (o 113%), ostrołęcko-siedleckim i leszczyńskim (po 100%), w najmniejszym zaś w przemyskim (o 57%), suwalskim (o 67%) i sieradzkim (o 69%). W skali całego kraju, PKB per capita zwiększył się w tym czasie o 88%. Zmniejszenie dystansu wobec średniej krajowej odnotowano w podregionie ciechanowsko-płockim (o 31 p.p.), piotrkowskim (o 11,6 p.p.), w mniejszym stopniu w ostrołęcko-siedleckim, leszczyńskim, kaliskim, tarnowskim i opolskim. Z drugiej strony, pomimo wzrostu PKB per capita, w niektórych regionach zwiększył się dystans do średniej ogólnopolskiej. Dotyczyło to przede wszystkim Polski południowo-wschodniej, gdzie liczba wiejskich podregionów o wskaźniku PKB per capita poniżej 60% wartości ogólnokrajowej zwiększyła się z jednego do pięciu. W 2002 roku najsłabszy podregion nowosądecki charakteryzował się PKB per capita na poziomie 58,4% średniej ogólnopolskiej, w 2011 roku najsłabszy podregion przemyski wypracował zaledwie 52,7% przeciętnego poziomu w Polsce. Wzrosło tym samym rozwarstwienie pomiędzy najmocniejszym, a najsłabszym podregionem wiejskim i najsilniejszym w kraju podregionem przeważająco miejskim Warszawa. Jedynie dwa wiejskie podregiony – łomżyński i puławski – odnotowały podobny, co dziewięć lat wcześniej, dystans do średniej krajowej.

Sektor rolniczy[1] na obszarach wiejskich, który zaspokaja podstawowe potrzeby człowieka, dostarcza surowców dla przemysłu przetwórczego, w tym głównie do produkcji art. spożywczych i napojów, istotnie kształtuje ich krajobraz i jest tradycyjnym sektorem łatwo absorbującym zasoby siły roboczej, największe znaczenie odgrywał w gospodarce podregionu ostrołęcko-siedleckiego i łomżyńskiego. Najmniejszy udział sektora rolniczego w wartości dodanej brutto notowano w podregionie tarnobrzeskim, krośnieńskim i opolskim. Należy przy tym zauważyć, że większy niż dziewięć lat wcześniej udział sektora rolniczego był w siedmiu wiejskich podregionach, w tym przede wszystkim w suwalskim (o 3,4 p.p.) oraz łomżyńskim i chełmsko-zamojskim (po ok. 2,4 p.p.)[2]. Niemniej we wszystkich wiejskich podregionach odnotowano wzrost wartości dodanej brutto sektora rolniczego – od około 40% w krośnieńskim, grudziądzkim, włocławskim, przemyskim, tarnobrzeskim i stargardzkim do 111-112% w łomżyńskim i suwalskim. Tempo tego wzrostu było jednak mniejsze niż w przypadku ogólnej wartości dodanej brutto, głównie za sprawą większej dynamiki wzrostu w sektorze budownictwa i przemysłu. W żadnym z wiejskich regionów nie było jednego dominującego sektora; ogólnie na obszarach wiejskich w kraju po około ¼ stanowił przemysł, handel, usługi transportowe i turystyczne oraz komunikacja, a także usługi pozostałe (bez usług finansowych i ubezpieczeń). Największy udział przemysłu w regionalnej WDB charakteryzował podregion opolski i tarnobrzeski, obok ciechanowsko-płockiego, starogardzkiego i piotrkowskiego.

Opracowanie: SAEPR FAPA

[1] Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo.

[2] Przy czym najwyższe wartości w tych trzech podregionach odnotowano w 2004 roku.

Portale regionalne

Znajdź KSOW na:

Mapy zróżnicowania obszarów przeważająco wiejskich w Polsce w latach 2002 i 2011