KSOW: Ekstremalne zdarzenia meteorologiczne a długotrwałe skutki dla rolnictwa

WPR po 2013 roku

Ekstremalne zdarzenia meteorologiczne a długotrwałe skutki dla rolnictwa

Zmiany klimatu objawiają się przede wszystkim w postaci nagłych powodzi i fal upałów. Jednak większość badań nad klimatem skupia się na zagadnieniach wzrostu średnich temperatur, co znacząco ogranicza rozumienie i wyjaśnienie zagadnienia wpływu zmienności na funkcjonowanie systemów rolniczych, zarówno obecnie jak i w przyszłości.

Na obecnym etapie rozwoju, nauki o klimacie nie są w stanie przewidzieć w jaki sposób sektor rolniczy zareaguje na stale zmieniający się klimat oraz rosnącą intensyfikację tych zmian. Mimo że w skali ogólnoświatowej można zaobserwować pewien postęp w zakresie badań naukowych, to jest jeszcze wiele aspektów do zgłębienia i analizowania, jak również pole do działań w zakresie wsparcia społeczności w procesie adaptacji do zmian klimatu. Generalnie należy stwierdzić, że wpływ zmian i zmienności klimatu na systemy biologiczne jest słabo rozpoznany. Ignorowanie zmienności klimatu (przy skupieniu wyłącznie na obserwacji zmian temperatur średnich) prowadzi często do błędnych prognoz, np. przewidywane plony upraw we Wschodniej Afryce są niedoszacowane od 4 do 27% (w zależności od rodzaju upraw).

Dlaczego prowadzi się tak mało badań nad zmiennością klimatu? Przede wszystkim z powodu braków informacji i wypracowanych modeli do badań, a rozwiązanie problemu niepewności danych stanowi największe wyzwanie w tym procesie.

Jaki jest stan wiedzy i zakres poszukiwań? Niewiele wiadomo na temat wpływu poszczególnych zmian na zmienność klimatu, czyli np. czy jednostkowe wystąpienie wyjątkowo wysokich temperatur spowoduje, że takich dni w skali roku będzie więcej i ile. Drugim mało rozpoznanym elementem jest ustalenie zależności produkcji rolnej od wystąpienia ekstremalnych zmian, czy np. czy napływ wspomnianej przykładowej fali upałów zaburzy produkcję rolną (w zakresie upraw i zwierząt). Natomiast całkowitą niewiadomą jest wpływ zmienności klimatu na globalną produkcję rolną.

Zmienność klimatu i zdarzenia ekstremalne mogą istotnie wpływać również na jakość plonów, np. zawartość protein w ziarnach pszenicy, której uprawa jest wrażliwa na ekstremalnie wysokie temperatury. Zignorowanie tego rodzaju wpływu może mieć szersze oddziaływanie w postaci negatywnych skutków dla zdrowia i żywienia ludzi oraz zwierząt. Podobnie, zmiany w zakresie opadów atmosferycznych (intensywne, aczkolwiek o małej częstości lub odwrotnie; powodujące okresy suszy lub przyczyniające się do powodzi) wpływają na produkcję żywności. Dodatkowo anomalia w zakresie opadów przyczyniają się do rozwoju chorób, szczególnie w regionach tropikalnych, ale określenie zakresu zależności między tymi zjawiskami wymaga dalszych pogłębionych badań.

Pomimo braku informacji i danych oraz zdolności prognozowania długoterminowych skutków zmienności klimatu, bardzo ważne jest wdrażanie działań adaptacyjnych do zmian klimatu. W procesie tym na szczególną uwagę zasługują następujące obszary:

ustalenie priorytetów w agendzie badań zapewniające wyraźne określenie braków danych dotyczących wpływu zmienności klimatu i zdarzeń ekstremalnych na systemy biologiczne;

udoskonalenie dostępnych modeli badawczych szczególnie w zakresie upraw polowych i hodowli zwierząt;

udoskonalenie monitoringu warunków lokalnych w celu poprawy modeli adaptacyjnych, które z kolei przyczynią się do ulepszenia systemów wczesnego ostrzegania oraz rozwoju systemów ubezpieczeń indeksowych;

zwiększenie wysiłków i środków na adaptacje systemów biologicznych i żywieniowych do coraz bardziej nieregularnych zmian warunków klimatycznych;

synergia działań i doskonalenie komunikacji pomiędzy ośrodkami naukowymi a decyzyjnymi.

Problemy zasygnalizowane powyżej zostały opisane szerzej w artykule: “Climate variability and vulnerability to climate change: a review” autorstwa PHILIP K . THORNTON , POLLY J . ERICKSEN , MARIO HERRERO and ANDREW J . CHALLINOR; opublikowanym w Global Change Biology (2014) 20, (3313–3328, doi: 10.1111/gcb.12581). Artykuł jest dostępny pod adresem internetowym http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/gcb.12581/abstract .

Opracowanie SAEPR/FAPA

Portale regionalne

Znajdź KSOW na:

Ekstremalne zdarzenia meteorologiczne a długotrwałe skutki dla rolnictwa