28.11.2011

Propozycje legislacyjne KE, dotyczące reformy WPR po 2013 r.

Komisja Europejska w dniu 12 października 2011 r. przedstawiła propozycje legislacyjne dotyczące reformy WPR po 2013 r. Propozycje te w opinii KE mają na celu zwiększenie konkurencyjności sektora rolnego oraz jego zrównoważonego i trwałego rozwoju na wszystkich obszarach, co z jednej strony przyczyni się do zagwarantowania dostępu mieszkańcom UE do zdrowej i wysokiej jakości żywności, z drugiej zaś strony wpłynie na poprawę ochrony środowiska i przyczyni się do dalszego rozwoju obszarów wiejskich. Zdaniem KE zreformowana WPR umożliwi także promowanie innowacji, zwiększy walkę ze zmianami klimatycznymi oraz przyczyni się do wsparcia wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.

Poniżej zaprezentowano najważniejsze propozycje dotyczące reformy WPR^[1]

bardziej ukierunkowane wsparcie dochodów w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego i zatrudnienia

W celu lepszego wykorzystania potencjału rolnego UE, Komisja proponuje wsparcie dochodów rolników w bardziej sprawiedliwy, prostszy i lepiej ukierunkowany sposób. Podstawowe wsparcie dochodu będzie dotyczyć jedynie rolników aktywnych i powinno być wg KE bardziej sprawiedliwie rozdzielane między rolników, regiony i państwa członkowskie.

Ponadto KE zwraca uwagę na poprawę dystrybucji wsparcia bezpośredniego pomiędzy gospodarstwami o różnych wielkościach, głównie poprzez mechanizm degresywnej redukcji płatności – w przypadku dużych gospodarstw (capping), oraz wzrost stawek wsparcia jednostkowego – w przypadku małych gospodarstw (efekt zryczałtowanej płatności dla małych gospodarstw).

utworzenie „zielonego” komponentu w ramach płatności bezpośrednich

Komisja proponuje przeznaczyć 30% koperty krajowej płatności bezpośrednich na praktyki umożliwiające optymalne wykorzystanie zasobów naturalnych. Działania objęte tym komponentem miałyby charakter jednoroczny i wykraczałyby poza wymogi zasady wzajemnej zgodności. Obejmowałyby one m.in. dywersyfikację upraw, zachowanie trwałych użytków zielonych, ochronę terenów ekologicznych i krajobrazów.

wsparcie młodych rolników podejmujących działalność

Z danych statystycznych wynika, że dwie trzecie rolników w UE ma ponad 55 lat. Aby wesprzeć tworzenie miejsc pracy i zachęcić młode pokolenie do rozpoczęcia działalności w sektorze rolnym, KE proponuje stworzenie nowego mechanizmu wsparcia udzielanego na podjęcie działalności przez rolników poniżej 40 roku życia podczas pierwszych pięciu lat prowadzenia przez nich projektu. Na ten cel może zostać przeznaczone do 2% koperty krajowej płatności bezpośrednich.

bardziej konkurencyjny i zrównoważony łańcuch dostaw żywności

Rolnictwo, które leży u podstaw łańcucha dostaw żywności, jest bardzo rozdrobnione i mało ustrukturyzowane. W celu umocnienia pozycji rolników, KE proponuje wsparcie organizacji producentów i organizacji międzybranżowych oraz rozwijanie krótkich łańcuchów między producentami a konsumentami (bez udziału zbyt wielu pośredników).

większe uwzględnienie obszarów najbardziej zagrożonych

W celu uniknięcia pustynnienia oraz potencjalnego wyludniania się terenów, Komisja umożliwia państwom członkowskim udzielenie większego wsparcia rolnikom na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW), poprzez dodatkowy, dobrowolny komponent płatności w I filarze (do 5% krajowej koperty płatności bezpośrednich). Pomoc ta uzupełni inne dotacje, które są dostępne w ramach polityki rozwoju obszarów wiejskich.

zachęcanie do inicjatyw rolnośrodowiskowych

Należy uwzględnić specyfikę każdego obszaru i zachęcać do inicjatyw rolnośrodowiskowych na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. W tym celu KE proponuje, aby zachowanie i odbudowa ekosystemów oraz walka ze zmianami klimatu, jak również efektywne wykorzystanie zasobów stanowiły dwa z sześciu priorytetów polityki rozwoju obszarów wiejskich.

WPR prostsza i skuteczniejsza

W celu uniknięcia zbędnych obciążeń administracyjnych KE proponuje uproszczenie kilku mechanizmów WPR, w szczególności zasady cross-compliance oraz systemów kontroli. Ponadto uproszczone mogłyby zostać mechanizmy wspierające małe gospodarstwa, dla których stworzona zostanie możliwość wyboru zryczałtowanej płatności w wysokości od 500 do 1000 Euro rocznie na gospodarstwo. Drobni rolnicy kończący działalność rolną zachęcani będą do przekazywania gruntów innym rolnikom, zamierzającym powiększyć swoje gospodarstwa.

Więcej szczegółowych informacji odnośnie najważniejszych elementów reformy WPR po 2013 r. tutaj.

W propozycjach budżetowych UE na okres 2014-2020 przewiduje się utrzymanie nominalnej kwoty wydatków na WPR na poziomie z 2013 r. Prognozowane wydatki na I i II filar WPR mają wynieść 418,4 mld Euro, co z dodatkowymi środkami w kwocie ok. 17 mld Euro zapisanymi w innych pozycjach budżetowych i finansującymi wydatki związane m.in. z bezpieczeństwem żywności, sytuacjami kryzysowymi w sektorze rolnym, pomocą żywieniową dla najuboższych, badaniami i innowacjami, może dać łączną kwotę w wysokości prawie 436 mld Euro na lata 2014-2020.

Ważnym elementem przygotowań Polski do udziału w kolejnych etapach dyskusji nad przyszłym kształtem WPR, będą prace nad technicznymi i praktycznymi elementami propozycji reformy WPR po 2013 r. Dlatego też w trakcie trwania polskiej prezydencji będą prowadzone intensywne prace nad zaprezentowanym przez KE pakietem legislacyjnym. Na wniosek Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniu 7 listopada 2011 r. w Parlamencie Europejskim została przeprowadzona debata poświęcona aspektom politycznym reformy WPR. Kolejna debata z udziałem przedstawicieli organizacji rolniczych i pozarządowych została zaplanowana na 23 listopada br., natomiast 7 grudnia 2011 r. ma odbyć się dyskusja z udziałem ekonomistów rolnych oraz przedstawicieli świata nauki. W połowie grudnia br. planowane jest również podsumowanie przez polską prezydencję wszystkich przeprowadzonych debat odnośnie przyszłości WPR po 2013 r., aby umożliwić kolejnym państwom współpracującym w ramach trio prezydencji - Danii i Cyprowi, wypracowanie wspólnego stanowiska w gronie państw członkowskich oraz prowadzenie dalszych skutecznych negocjacji pomiędzy Radą UE i Parlamentem Europejskim.

Autor: SEAPR/FAPA

[1] Na podstawie komunikatu prasowego Komisji Europejskiej z dnia 12 października 2011 r. – „Komisja Europejska proponuje nowe partnerstwo między Europą a rolnikami”.

Portale regionalne

Znajdź KSOW na:

Propozycje legislacyjne KE, dotyczące reformy WPR po 2013 r.