Rynek zbóż, roślin oleistych i wysokobiałkowych

Sezon 2016/17 na rynku zbóż

W bieżącym sezonie światowy rynek zbóż będzie generalnie doświadczał ogromnej presji podażowej. W eksporcie konkurencja o kluczowe rynki zbytu zaostrzy się. Należy spodziewać się umocnienia pozycji krajów basenu Morza Czarnego oraz problemów USA ze sprzedażą ziarna spowodowanych przede wszystkim mocną aprecjacją dolara po wyborach prezydenckich. W Unii Europejskiej zbóż będzie pod dostatkiem pomimo słabszych zbiorów w porównaniu z zeszłorocznymi. Unijny eksport będzie sporo mniejszy niż w sezonie 2015/16.

Presja podaży

Wszystkie wiodące ośrodki analityczne potwierdziły wysokie zbiory zbóż na świecie w sezonie 2016/17. Według listopadowego raportu Amerykańskiego Departamentu Rolnego, globalna produkcja zbożowa została oszacowana na 2 548,2 mln ton, tj. o 3,75% więcej niż w poprzednim sezonie. Na podkreślenie zasługuje prognoza wzrostu zapasów końcowych – w ujęciu sezon do sezonu o 3,1% do 621,4 mln ton.

Według USDA, zbiory pszenicy (łącznie zwyczajnej i durum) w skali świata wzrosły o 1,3% do 744,7 mln ton, a jej zapasy na koniec sezonu mają się zwiększyć o 3,4% do 249,2 mln ton.  Globalna produkcja zbóż paszowych została oszacowana na 1 319,7 mln ton, tj. o 5,7% powyżej wyniku z poprzedniego sezonu, a stan rezerw końcowych na 250,5 mln ton, tj. o 2,1% w ujęciu sezon do sezonu.

W przypadku Unii Europejskiej odnotowano spadek produkcji zbożowej  – o 4,4% w ujęciu sezon do sezonu do 295,5 mln ton. W największym stopniu dotyczyło to pszenicy miękkiej, której zebrano 135,8 mln ton, tj. o ponad 10% mniej niż sezon wcześniej. Nie najlepsza jest także jakość ziarna z tegorocznych zbiorów.

Drastyczny spadek zbiorów we Francji szansą dla pozostałych unijnych eksporterów

Co trzeba podkreślić, w bieżącym sezonie Francja, będąca liderem w unijnej produkcji zbóż odnotowała znaczący spadek zbiorów. Największe straty wystąpiły w przypadku pszenicy miękkiej, której tegoroczne zbiory zostały oszacowane na zaledwie 28 mln ton wobec ponad 40 mln ton w poprzednim sezonie.  W dodatku jakość francuskiej pszenicy nie jest najwyższa. Daje to szansę pozostałym unijnym dostawcom na zwiększenie eksportu na rynki zbytu tradycyjnie sprowadzające francuską pszenicę – przede wszystkim kraje północnej Afryki.

Umocnienie pozycji krajów basenu Morza Czarnego w eksporcie

W sezonie 2016/17 dostawcy z rejonu Morza Czarnego odnotowali bardzo dobre wyniki produkcji zbożowej. Dotyczy to przede wszystkim Rosji i Ukrainy, gdzie zbiory były rekordowe. Kraje te konkurują przede wszystkim niskimi cenami oferowanego ziarna. Poza tym do ich przewag konkurencyjnych należy zaliczyć: bliskość kluczowych rynków zbytu (kraje północnej Afryki i Bliski Wschód) oraz słabość walut tych krajów, działającą wspierająco na eksport. W przypadku Ukrainy tej jesieni pojawiły się doniesienia o problemach logistycznych, jednak nie powinny one zaważyć w istotny sposób na ogólnych wynikach eksportu w całym sezonie.

Silny dolar niekorzystny dla wywozu z USA

Znacząca aprecjacja dolara amerykańskiego, która nastąpiła po wyborach prezydenckich w USA,  obniża konkurencyjność amerykańskiego ziarna w eksporcie. Dotyczy to przede wszystkim pszenicy. Daje to szansę dla pozostałych dostawców na zwiększenie sprzedaży na kluczowe rynku zbytu.

Notowania giełdowe zbóż na niskim poziomie

W tym sezonie silna presja podażowa oraz ostra konkurencja w eksporcie będą wpływać na kształtowanie się cen ziarna na stosunkowo niskim poziomie. Dotyczyć to będzie przede wszystkim segmentu paszowego. Natomiast ceny pszenicy konsumpcyjnej mogą kształtować się inaczej.

W trzeciej dekadzie listopada br. notowania pszenicy w najbliższym kontrakcie na Euronext wynosiły ok. 168 EUR/tonę, a kukurydzy – ok. 166 EUR/tonę. Aprecjacja dolara do poziomów najwyższych od kilkunastu lat poprawiła konkurencyjność unijnych zbóż w eksporcie, co mogło mieć wpływ na zwyżki ich notowań giełdowych w drugiej połowie listopada br.

Na kształtowanie się cen zbóż w najbliższych miesiącach wpływ będą miały przede wszystkim takie czynniki jak kondycja ozimin oraz wyniki zbiorów w krajach półkuli południowej. Zapasy końcowe zbóż w ujęciu globalnym mają wzrosnąć. Ich wysoki poziom będzie istotnym czynnikiem mającym wpływ na ceny ziarna także w kolejnym sezonie. Wśród innych ważnych czynników należy wymienić koszty frachtu, kursy walut oraz wysokość produkcji bioetanolu.

Autor: FAMMU/FAPA