Wzrost znaczenia Afryki dla handlu mięsem w nadchodzącej dekadzie

Według najnowszych prognoz Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) i Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), w ciągu najbliższych 10 lat światowy eksport mięsa wzrośnie prawie o jedną czwartą. Wysokie zapotrzebowanie będzie pochodziło z Azji, Bliskiego Wschodu oraz w coraz większym stopniu z Afryki Subsaharyjskiej.

Kraje tego regionu sprowadzają obecnie ok. 8% całkowitego wolumenu importu mięsa w skali globu. Od 2016 r. do 2025 r. roczna dynamika wzrostu importu mięsa przez kraje Afryki Subsaharyjskiej wyniesie niemal 6%. Największymi importerami z tej części świata są Republika Południowej Afryki (RPA) i Angola, lecz zakupy mięsa zwiększają również znacznie Ghana i Kongo. Największy udział we wzroście spożycia ma wołowina, jednak znaczne ilości tego gatunku mięsa produkowane są na rynku wewnętrznym. W imporcie do tych krajów dominuje natomiast mięso drobiu.

Spożycie mięsa na jednego mieszkańca w Afryce Subsaharyjskiej wynosi obecnie mniej niż jedną trzecią średniego poziomu na świecie, jednak do 2025 r. przewiduje się wzrost tego wskaźnika o 35%, co stanowi precedens w skali globu. W przeważającej części regionu prognozowane są coraz wyższe dochody, urbanizacja, powiększenie liczby ludności oraz znaczny wzrost spożycia. W Afryce środkowej, zachodniej i wschodniej skala wzrostu może sięgnąć nawet 38%. Niższy – 20% wzrost przewidywany jest w Afryce południowej, głównie ze względu na spowolnienie w RPA, gdzie konsumpcja mięsa na jednego mieszkańca przekroczyła już 45 kg rocznie.

Mięso drobiu stanowi obecnie 36% ogółu spożycia mięsa w Afryce Subsaharyjskiej. Jedna trzecia przypada na wołowinę, 29% na mięso owcze, a jedynie 12% na wieprzowinę. W nadchodzącej dekadzie proporcje te prawdopodobnie nie zmienią się. W ubiegłych latach konsumpcja mięsa drobiu rosła najszybciej spośród wszystkich gatunków mięsa. Krajowa produkcja nie była w stanie zaspokoić zapotrzebowania, a 40% dodatkowego spożycia pochodziło z importu. Kraje afrykańskie preferują tzw. ciemne mięso drobiu (udka, ćwiartki), które jest mniej popularne w wielu regionach z nadwyżką produkcji, co umożliwiło eksport po bardzo konkurencyjnych cenach. W ostatniej dziesięciolatce import mięsa drobiu przez kraje Afryki Subsaharyjskiej rósł średnio o 13% rocznie. W ciągu kolejnych 10 lat tempo wzrostu spożycia drobiu przez największych importerów z tego regionu tj. RPA i Angolę prawdopodobnie zmaleje, a dynamika wzrostu importu zmniejszy się średnio do 5% rocznie.

RPA jest największym producentem drobiu w regionie, a do 2025 r. poziom wytwarzania zwiększy się o 19%. Produkcja wewnętrzna nie zaspokoi jednak rosnącego zapotrzebowania i ponad połowa dodatkowego spożycia drobiu przez kraje Afryki Subsaharyjskiej będzie pochodziła z importu. 

Wołowina jest bardzo atrakcyjnym produktem eksportowym krajów Afryki Subsaharyjskiej i Afryki Południowej, biorąc głównie pod uwagę preferencyjny dostęp Botswany i Namibii do lukratywnego rynku UE.  Z tego regionu pochodzi 18% światowego pogłowia bydła i duża część produkcji jest przeznaczona na spożycie wewnętrzne. Ze względu na rosnące pogłowie bydła, produkcja wołowiny zwiększała się w ostatniej dekadzie prawie o 2% rocznie.  Dynamika wzrostu spożycia wołowiny w regionie jest wysoka, a do 2025 r. będzie rosła średnio o 2,6% rocznie. Szczególnie silne wzrosty, przekraczające 4% rocznie, spodziewane są w Afryce Wschodniej i Zachodniej, głównie w Kenii, Tanzanii, Etiopii, Zambii i Nigerii.      

Wyraźnie rośnie spożycie wieprzowiny przez kraje afrykańskie, a produkcja wewnętrzna nie jest w stanie zaspokoić zapotrzebowania. W nadchodzącej dziesięciolatce prawie 45% dodatkowej konsumpcji tego gatunku mięsa w Afryce będzie pochodziło z importu. Dla kontrastu, import mięsa owczego stanowi bardzo mały udział dodatkowego spożycia przez kraje tego regionu.

Opracowała: Ewa Siemieńska, FAMMU/FAPA