Pierwszy spadek wartości eksportu mleczarskiego od 2009 r.

Od 2010 roku w handlu zagranicznym artykułami mleczarskimi obserwowana była z roku na rok coraz wyższa wartość polskiego eksportu mleczarskiego. W I połowie 2015 roku odnotowano odwrócenie tej tendencji. Praktycznie w każdym z miesięcy w analizowanym okresie wartość wywozu była niższa niż w analogicznym czasie ubiegłego, rekordowego roku, a w drugim kwartale 2015 r. wartość eksportu mleczarskiego była nawet niższa niż w takim samym przedziale czasowym 2013 roku w związku z czym odnotowano pierwszy od 2009 roku spadek wartości wywozu artykułów mleczarskich z Polski. W pierwszym kwartale 2015 roku nastąpił 18,7% spadek wartości eksportu w skali roku, natomiast w drugim kwartale odnotowano nieznacznie niższą dynamikę spadku względem wyników z 2014 roku (-17,7%). Spadki te nastąpiły głównie na skutek znacznie niższych cen artykułów mleczarskich niż przed rokiem. Pierwsza połowa 2015 roku to bowiem kontynuacja niekorzystnej koniunktury na rynku mleczarskim. Osłabiony popyt z Chin, Bliskiego Wschodu i krajów Afryki Północnej, do tego wysoka podaż przetworów mleczarskich w skali światowej i rosyjskie embargo przyczyniły się do tego, że ceny artykułów mleczarskich dynamicznie spadały i osiągały poziomy od kilkunastu (w przypadku masła) do nawet 40%(OMP i PMP) niższe niż w analogicznym okresie 2014 r.

Nasilające się w pierwszej połowie 2015 roku spadki cen przetworów mlecznych obserwowane były nie tylko w skali Polski, czy UE, ale także w skali całego świata. W pierwszym kwartale 2015 r. na unijnym rynku mleczarskim (głównym kierunku wywozu nabiału z Polski), a także na rynkach międzynarodowych ceny skupu mleka zniżkowały i utrzymywały się na poziomie o kilka punktów procentowych niższym niż w analogicznym okresie 2015 roku, notowania cen podstawowych produktów mleczarskich spadały w tym okresie. Średnio w pierwszej połowie 2015 r. polskie artykuły mleczarskie sprzedawano za granicę po znacznie niższych cenach niż przed rokiem, o czym świadczy 11,7% wzrost wolumenu wywozu przy 18% zniżce wartości.

Łącznie w całym pierwszym półroczu 2015 roku ze sprzedaży nabiału uzyskano ponad 842,6 mln EUR, czyli o 18% mniej niż w analogicznym okresie 2014 r. Import mleczarski zmniejszył się w tym czasie o 12% do 289,2 mln. Na skutek mniej dynamicznej zniżki importu niż eksportu po raz pierwszy od 2010 roku odnotowano spadek wciąż dodatniego salda wymiany – z 626,2 mln EUR do 485,4 mln EUR. Analizując polski handel zagraniczny w ujęciu ilościowym zauważalna jest jednak poprawa i zachowanie tendencji z lat ubiegłych, pomimo nałożonego przez Rosję embargo. Ilości artykułów mleczarskich wysłanych z Polski w pierwszej połowie bieżącego roku osiągnęły poziom 648 tys. ton, czyli o 11,7% wyższy niż w I połowie 2014 r. W przypadku importu odnotowano natomiast 11,7% zniżkę do 255,3 tys. ton.

W pierwszej połowie bieżącego roku najważniejszą pozycją wywozu tradycyjnie pozostały sery i twarogi, których wartość eksportu spadła o 18% do 286,8 mln EUR. Stało się tak głównie na skutek niższych cen, gdyż pomimo rosyjskiego embargo ilości wysyłanych z Polski serów w tym okresie minimalnie wzrosły (o 0,3%). Zamiast do Rosji, która jeszcze w I połowie 2014 roku była głównym odbiorcą polskich serów (eksport na poziomie 55,7 mln EUR) większe ilości tych artykułów zaczęto wywozić do krajów, gdzie wcześniej eksport był minimalny: m.in. do Armenii (3,1 mln EUR), Luksemburgu (1,32 mln EUR), Austrii (0,87 mln EUR). Na drugim miejscu pod względem wartości wywozu pozostało mleko w proszku, głównie odtłuszczone (OMP), z którego eksportu, przy ponad 11% zniżce tonażu, uzyskano przychody o 44% niższe niż rok wcześniej. Dynamiczne zniżki odnotowano zarówno w przypadku proszku odtłuszczonego (-40% do 116,86 mln EUR), jak i pełnotłustego (-56,5% do 26,2 mln EUR).

Adam Bugała FAMMU/FAPA