Rynek zbóż, roślin oleistych i wysokobiałkowych

UE: nienajgorszy początek sezonu na rynku zbóż

W czerwcowym raporcie Strategie Grains obniżyła prognozę unijnych zbiorów zbóż w nadchodzącym sezonie – z wcześniejszych 310,1 mln ton do 307,2 mln ton - ze względu na spodziewane skutkami suszy w niektórych krajach UE. Jak na razie powodów do niepokoju nie ma. Produkcja zbóż w UE ma być co prawda sporo niższa niż przed rokiem, ale nie na tyle by było to bardzo niepokojące. Poza tym z punktu widzenia producentów wyższy poziom cen zbóż jest dobrą wiadomością.

Według Strategie Grains (raport czerwcowy) tegoroczna produkcja zbożowa Unii wyniesie 307,2 mln ton, tj. o 6% mniej niż przed rokiem. W podobnej wysokości są prognozy KE (z dnia 26.06 br.) – 307,012 mln ton (wobec 329 mln ton w 2014 r.). Mniej optymistyczne są przewidywania Coceral - 301,67 mln ton.

SG prognozuje tegoroczne zbiory pszenicy miękkiej na 141,6 mln ton, czyli o 5% poniżej zeszłorocznego wyniku. Produkcja jęczmienia jest oceniana na 57,8 mln ton, tj. o 4% mniej niż w 2014 r. Mniej będzie także żyta – spadek produkcji o 5% do 8,8 mln ton. W największym stopniu ma się jednak zmniejszyć produkcja kukurydzy – o 11% (rok do roku) do 67,5 mln ton. Wzrost zbiorów jest przewidywany tylko w przypadku durum – o 5% do 8 mln ton.

Niewykluczone, że lipcowym raporcie SG dokona kolejnych negatywnych korekt unijnej produkcji zbożowej uwzględniając skutki suszy i upałów odnotowywanych w czerwcu br. i na początku lipca br. w niektórych krajach.

Niekorzystne warunki pogodowe spowodowały znaczny wzrost cen zbóż w UE. Do wzrostów unijnych cen przyczyniły się również nadmierne opady w kilku stanach USA - kluczowych dla upraw zbożowych. W rezultacie pszenica i kukurydza na Euronext znacznie podrożały. Najwyższe ceny pszenica w kontrakcie wrześniowym osiągała pod koniec czerwca i w pierwszych dniach lipca br. – powyżej 200 EUR/tonę (max. 205 EUR/tonę). W przypadku kukurydzy ceny również wzrosły – w najbliższym kontrakcie maksymalnie dochodziły do 193,75 EUR/tonę.

Na kształtowanie się cen zbóż w najbliższym okresie będzie wpływać kilka czynników. Jednym z najważniejszych będzie pogoda w okresie pozostającym do żniw i w ich trakcie. Presja podażowa będzie rosnąć wraz ze zwiększającą się dostępnością ziarna z nowych zbiorów. Jest to czynnik mogący powodować spadki notowań.

Na kształtowanie się cen w eksporcie będzie mieć wpływ zaostrzająca się konkurencja ze strony krajów z basenu Morza Czarnego. Należy podkreślić, że Rosja, Ukraina i Kazachstan spodziewają się dobrych zbiorów. Poza tym słabość rosyjskiej i ukraińskiej waluty w dalszym ciągu działa na korzyść eksporterów. Warto więc odnotować, iż konfiguracja w gronie kluczowych dostawców zbóż w sezonie 2015/16 może się  trochę zmienić na niekorzyść dla UE.

Pomimo pogarszających się prognoz sytuacja na unijnym rynku zbożowym wygląda dobrze. Zbóż będzie wystarczająco dużo (również dzięki zapasom początkowym) zarówno do pokrycia wewnątrzunijnego zapotrzebowania, jak i do osiągnięcia całkiem dobrych wyników w eksporcie. Według prognoz KE, w sezonie 2015/16 unijny wywóz zbóż wyniesie 40,8 mln ton, w tym 28,5 mln ton pszenicy. Dla porównania we właśnie zakończonym sezonie 2014/15 Unia wyeksportowała 47,48 mln ton zbóż ogółem, w tym pszenicy – 32,6 mln ton.

Jeśli sezon 2015/16 przyniósłby kolejny wyjątkowy urodzaj, to ceny na rynku unijnym i światowym mogłyby spadać. Jak pokazuje indeks cen zbóż kalkulowany przez FAO w 11 miesiącach sezonu 2014/15 zboża taniały. Wskaźnik ten obniżył się ze 196,1 punktów w czerwcu ub.r. do 160,8 punktów w maju 2015 r. Dopiero czerwiec br. przyniósł wzrost indeksu – do 163,2 punktów.

Zahamowanie tendencji spadkowej notowań zbóż jest korzystne dla rolników, zwłaszcza  przy braku skutecznych mechanizmów interwencji na unijnym rynku zbożowym (bardzo ograniczona ilość instrumentów do zastosowania w sytuacji nadmiaru zbóż i niskiego poziomu cen). Z drugiej strony dotychczasowe zwyżki cen nie są na tyle znaczące by stanowić problem dla konsumentów, przetwórców  i importerów.

Sezon 2015/16 dla UE zapowiada się w dalszym ciągu dobrze, pomimo pogorszenia prognoz. Zbiory zbóż będą niższe w porównaniu do ubiegłorocznych, jednak nadal wystarczające zarówno do pokrycia potrzeb wewnętrznych, jak i do zrealizowania eksportu. Czerwiec i początek lipca br. przyniósł istotne zwyżki notowań zbóż – zarówno w UE, jak i globalnie.  Jednak na tym etapie trudno jest przewidywać kształtowanie się cen zbóż w sezonie 2015/16 ponieważ zbyt wiele czynników  może mieć na to wpływ.  

 

Autor: FAMMU/FAPA