Ptasia grypa podzieliła amerykański sektor drobiarski

Epidemia ptasiej grypy, która rozpoczęła się pod koniec 2014 r. w USA, jest najbardziej dotkliwa w historii tego kraju. Jak do tej pory skutkuje ona padnięciami i przymusowym ubojem ponad 46 mln szt. kurcząt i indyków. Problem zastosowania szczepień przeciwko ptasiej grypie spowodował rozłam w amerykańskim sektorze drobiarskim. Producenci drobiu z zainfekowanymi stadami są zwolennikami szczepień, a po drugiej stronie stoją oponenci – hodowcy, których stada jak dotąd uniknęły choroby.

Hodowcy indyków w środkowo-zachodnich stanach (np. w Minnesota), którzy zostali najbardziej dotknięci przez wirus, apelują do Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa (USDA) o szybkie zatwierdzenie szczepień w celu ochrony ich stad. Producenci obawiają się, kolejnej fali zakażeń jesienią, podczas wędrówek dzikiego ptactwa na południe. Dzikie ptaki są prawdopodobnie najczęstszymi nosicielami wirusa. Ptasią grypę mogą przenosić również na fermy drobiu ludzie lub pojazdy, które miały styczność z odchodami zakażonego ptactwa. Innym nośnikiem wirusa jest wiatr, przenoszący zainfekowany pył i kurz.  

Hodowcy kurcząt ze stanów, które nie zostały jeszcze dotknięte ptasią grypą (np. z Missisipi), lobbują natomiast przeciwko zatwierdzeniu programu szczepień. Wielu producentów obawia się, że zaszczepione ptaki wydalać żywego wirusa, co stwarza niebezpieczeństwo dalszych zakażeń. Eksporterzy są natomiast zdania, że program szczepień jest ryzykowny ze względów ekonomicznych, ponieważ może stać się powodem utraty rynków zagranicznych dla amerykańskiego drobiu. USDA jest na razie przeciwny zatwierdzeniu opracowywanej przez siebie szczepionki, ponieważ badania wykazały brak dostatecznej skuteczności. Dostępna obecnie szczepionka, lecz niezatwierdzona jeszcze do sprzedaży, gwarantuje jedynie 60% skuteczności u kurcząt. Efektywność szczepień u indyków jest nadal badana.

Amerykanie eksportuje corocznie drób i jaja o wartości ok. 5,7 mld USD, z czego trzy czwarte pochodzi od sektora kurcząt brojlerów. Decyzja o zatwierdzeniu szczepień jest zatem szczególnie ważna dla producentów kurcząt. Handlowcy szacują, że w pierwszym kwartale 2015 r. straty dla amerykańskiego przemysłu drobiarskiego z powodu restrykcji wprowadzonych przez importerów wyniosły ok. 600 mln USD. Jak do tej pory, większość krajów zastosowała zakazy importu jedynie z terenów USA dotkniętych ptasią grypą.  Eksporterzy obawiają się jednak, że w przypadku zastosowania programu szczepień, większość importerów zapowiada zastosuje restrykcje handlowe w stosunku do całego obszaru kraju. Utrata tych rynków eksportowych kosztowałaby amerykańskich producentów drobiu miliardy dolarów.

Obecnie trudno jest dokładnie przewidzieć, jakie byłyby skutki decyzji o zatwierdzeniu szczepień w celu zwalczania wysoce zjadliwej ptasiej grypy, ponieważ Stany Zjednoczone nigdy wcześniej ich nie stosowały. Pewne jest jednak, że taki krok musi zostać poprzedzony dalszymi, szczegółowymi badaniami i dogłębną analizą ekonomiczną skutków. Efektywny program szczepień musi być częścią szerszej strategii, do której zalicza się m.in. poprawa skuteczności metod dezynfekcji na fermach oraz natychmiastowa likwidacja zakażonych stad. Zdaniem USDA, szczepienia mogą być ostatecznością, gdy zawiodą inne metody zwalczania wirusa – kwarantanna, depopulacja stad i wzmożone bezpieczeństwo biologiczne.

 Opracowała: Ewa Siemieńska, FAMMU/FAPA