Rynek zbóż, roślin oleistych i wysokobiałkowych

Perspektywy dla rynku kukurydzy w sezonie 2014/15

W bieżącym sezonie zbiory kukurydzy na świecie będą wyjątkowo wysokie – 990,67 mln ton. W połączeniu z zapasami pozostającymi z poprzedniego sezonu bilans kukurydzy staje się bardzo „ciężki”.  Rekordowe zbiory odnotują w tym roku USA oraz Unia Europejska. Wzrosną zapasy. Od początku sezonu 2014/15 ceny kukurydzy zniżkują - obecnie są one najniższe od kilku lat i mają dalszy potencjał spadkowy. Notowania kukurydzy będą rzutować na ceny pozostałych gatunków zbóż – zwłaszcza paszowych.

Według październikowego raportu USDA, w sezonie 2014/15 globalne zbiory kukurydzy prognozowane są na 990,67 mln ton. Pomimo przewidywanego wysokiego zużycia – szacowanego na 973,11 mln ton, zapasy na koniec sezonu osiągną bardzo wysoki poziom – 190,58 mln ton.

 

Rynek UE

Od początku sezonu 2014/15 notowania kukurydzy w kontraktach terminowych na paryskiej giełdzie Euronext (Matif) wyraźnie zniżkują. Na początku października br. kształtowały się one poniżej 140 EUR/tonę. Wiele czynników wskazuje na to, że ceny kukurydzy mają jeszcze potencjał spadkowy.

Tegoroczne zbiory kukurydzy w Unii zapowiadają się wyjątkowo dobrze. Według Strategie Grains, unijna produkcja tego gatunku osiągnie 73,3 mln ton, tj. o 14,3% więcej niż przed rokiem. Nieco niższe są oszacowania Coceral – w wysokości 72,8 mln ton w porównaniu do 63,15 mln ton rok wcześniej. Lepsze zbiory odnotują przede wszystkim takie kraje jak: Francja (wzrost o 15% rok do roku), Włochy (+16%), Węgry (+34%), Austria (+41%), Polska (+25%), Niemcy (+18%), Bułgaria (+16%), Słowacja (+26%), Czechy (+30%) oraz Rumunia (+11%). Mniejsze zbiory niż rok temu będą w Grecji – spadek o 5% - nie będzie to jednak miało większego znaczenia dla całkowitej produkcji kukurydzy w Unii.

 

Wraz z postępami zbiorów kukurydzy dostępność ziarna z tegorocznej produkcji zwiększa się. W Unii już widać silną konkurencję cenową pomiędzy kukurydzą a pszenicą paszową, mogącą prowadzić do dalszych zniżek. Podobnie działa zaostrzająca się konkurencja wśród eksporterów o dostawy na kluczowe rynki zbytu. Warto podkreślić, że w bieżącym roku kraje basenu Morza Czarnego odnotują nadspodziewanie dobre wyniki produkcji zbożowej.  Według najnowszych prognoz rosyjskiego Ministerstwa Rolnictwa, zbiory zbóż w Rosji mogą przekroczyć 104 mln ton. Na Ukrainie także urodzaj. Ostatnie prognozy wskazują na zbiory w wysokości 60 mln ton.

Rynek USA

Od początku sezonu 2014/15 notowania kukurydzy na CBoT kontynuują trend spadkowy. Większość uczestników rynku jest przekonana, że ceny mają jeszcze potencjał spadkowy.  Warunki do uprawy kukurydzy w Stanach były  w tym sezonie bliskie ideału.  Kondycja plantacji kukurydzy oceniana jest bardzo wysoko. Pomimo opóźnień w zbiorach w stosunku do średniej z ostatnich pięciu lat, najprawdopodobniej obecne zakłócenia nie spowodują większego uszczerbku dla tegorocznej produkcji.

Według USDA (raport październikowy), tegoroczne zbiory kukurydzy w Stanach osiągną  367,68 mln ton, w porównaniu do 353,72 mln ton w ubiegłym sezonie i 273,83 mln ton dwa sezony wcześniej. W połączeniu z relatywnie wysokimi zapasami początkowymi daje to podaż wynoszącą ok. 399 mln ton. Zapasy końcowe kukurydzy mają wzrosnąć do 52,85 mln ton, tj. o 68% więcej w porównaniu z poziomem zapasów początkowych. Amerykański Departament Rolny spodziewa się spadku eksportu w porównaniu z poprzednim sezonem – do 44,5 mln ton (48,7 mln ton w sezonie 2013/14). Będzie to spowodowane zaostrzeniem konkurencji pomiędzy dostawcami o rynki zbytu. Obecnie kukurydza amerykańska często przegrywa z ofertami pozostałych wiodących eksporterów. Dostawy brazylijskiej, argentyńskiej i ukraińskiej kukurydzy są niejednokrotnie korzystniejsze cenowo niż ziarna amerykańskiego biorąc pod uwagę zarówno ceny eksportowe, jak i koszty frachtu. Dodatkowym utrudnieniem dla amerykańskich producentów są relatywnie wysokie koszty frachtów rzecznych i transportu kolejowego w USA. Podane się, że w niektórych rejonach ceny frachtów rzecznych osiągnęły rekordowo wysoki poziom.

Żniwa kukurydzy w Stanach w tym roku są opóźnione, ale kondycja upraw jest w dalszym ciągu bardzo dobra. Według USDA, do 19 października br. zebrano kukurydzę z 31% areału wobec 53% zbieranych średnio w okresie ostatnich pięciu lat. Jednak przedostatni tydzień października br. przyniósł poprawę pogody w amerykańskim pasie kukurydzy, co powinno umożliwić zwiększenie tempa żniw. Bieżący rok nie należy jednak do najgorszych pod względem postępów zbiorów. W 2009 r. wyjątkowo wilgotna pogoda w październiku spowodowała jeszcze większe opóźnienia, a o tej porze zebrano kukurydzę zaledwie z 17% powierzchni upraw, dopiero pod koniec pierwszego tygodnia listopada zaawansowanie żniw wyniosło 37%.

Tendencje cenowe zbóż są od początku bieżącego sezonu wyraźnie spadkowe. Na CBoT na początku października obniżyły się one do nawet ok. 126 USD/tonę. Oznacza to poziom najniższy od około pięciu lat. Wszystko wskazuje na to, że to nie koniec spadków. Ceny mają jeszcze potencjał zniżkowy. Czy wrócą one do średnich poziomów sprzed 2008 roku? Nie można tego wykluczyć. Jeszcze dwa lata temu na rynku kukurydzy była totalna hossa, po drastycznym spadku produkcji w Stanach spowodowanej rozległą w skutkach suszą (a także w Europie). W połowie sierpnia 2012 roku notowania kukurydzy na CBoT sięgały 335,5 USD/tonę.

W bieżącym sezonie podaż kukurydzy zarówno w skali globalnej, jak i w samej Unii jest wyjątkowo wysoka. Stany i UE odnotują rekordową wysokość produkcji, do czego należy jeszcze dodać zapasy początkowe. Bilans kukurydzy staje się ”ciężki”. Dla producentów oznacza to trudny sezon. Obecna obfitość zbóż oraz dobre perspektywy dla soi powinny cieszyć przede wszystkim hodowców. Ceny wyraźnie zniżkują. Zwiększająca się dostępność ziarna wraz z postępem żniw może spowodować pogłębienie tendencji spadkowej w krótkim okresie. Niektórzy analitycy mają jednak nadzieję na umiarkowane wzrosty w dalszej części sezonu.

Opracowanie: Maria Kosewska (FAMMU/FAPA)