Komisja wesprze unijnych producentów owoców i warzyw

Komisja Europejska poinformowała o pomocy dla unijnych producentów owoców i warzyw i przedstawiła już wstępny projekt uruchomienia tymczasowego, dodatkowego mechanizmu wsparcia sektora owoców i warzyw, dotkniętego rosyjskim embargiem. Unijne fundusze, w wysokości 125 mln euro, mają być przeznaczone na przeprowadzenie działań w zakresie wycofania z rynku części zbiorów owoców i warzyw łatwopsujących się gatunków, których nie można długo przechowywać po zbiorach, a żaden alternatywny do rosyjskiego rynek zbytu nie jest dostępny. Pomoc finansowa będzie dotyczyć m.in. takich produktów jak: pomidory, marchew, kapusta biała, papryka słodka, kalafiory, ogórki i korniszony, pieczarki, jabłka, gruszki, „owoce czerwone” (owoce miękkie w tym jedynie maliny, porzeczki, żurawiny i borówki), winogrona deserowe i kiwi. Wsparcie ma zapobiec między innymi nadmiernemu spadkowi cen tych produktów.

Ustalone przez Komisję nadzwyczajne środki w postaci wycofania z rynku, mają być ukierunkowane w szczególności na bezpłatną dystrybucję ww. owoców i warzyw do organizacji humanitarnych i pomocowych oraz innych instytucji społecznych, jak również uwzględniać odszkodowania za przeprowadzanie przez producentów „niezbierania” lub „zielonych zbiorów”.

Do najważniejszych założeń projektu nadzwyczajnych środków wsparcia  sposób należy zaliczyć fakt, iż będzie ono przyznawane uznanym organizacjom producentów owoców i warzyw, jak i producentom niebędącym członkami takich organizacji (tj. producentom indywidualnym), w przypadku przeprowadzenia tzw. wycofania z rynku (tj. nieprzeznaczenia owoców i warzyw do sprzedaży), niezbierania lub zielonych zbiorów. Wsparcie finansowe będzie przyznawane w odniesieniu do działań przeprowadzanych w okresie od 18 sierpnia 2014 roku do dnia 30 listopada 2014 roku. Całkowite wsparcie finansowe UE to wspomniana kwota 125 mln EUR, przy czym 82 mln EUR przeznacza się na wsparcie dla jabłek oraz gruszek, a 43 mln EUR na pozostałe produkty.

Wsparcie finansowe dla organizacji producentów będzie przyznawane niezależnie od programów operacyjnych, jakie te podmioty mogą realizować. W przypadku działania polegającego na tzw. wycofaniu produktów z rynku maksymalne stawki wsparcia za wycofane produkty w zależności od przeznaczenia produktów wynoszą odpowiednio w tabeli:

W przypadku wycofywania przez producentów indywidualnych stawki te zostaną dodatkowo pomniejszone o 50% w przypadku przeznaczenia produktów na cele inne niż bezpłatna dystrybucja. W przypadku działań niezbierania i zielonych zbiorów maksymalne stawki nie mogą przekroczyć 90% stawki określonej dla wycofań z przeznaczeniem na cele inne niż bezpłatna dystrybucja. Wnioski o płatność można będzie składać do dnia 12 grudnia 2014 roku, a wypłata wsparcia będzie realizowana po 16 października bieżącego roku aż do momentu wypłacenia środków do 30 czerwca 2015 roku.

Tymczasem polscy producenci i eksporterzy w oczekiwaniu na ostateczne decyzje Komisji Europejskie nie czekają z założonymi rękoma tylko poszukują nowych, potencjalnych rynków zbytu, które w jakikolwiek sposób pozwolą na dystrybucję polskich owoców, które do tej porty kierowane były na rynek rosyjski. Ponadto pojawiają się pomysły na zagospodarowanie surowca na lokalnym rynku – tu największy problem dotyczy jabłek. Przedsiębiorcy są gotowi zwiększyć moce przerobowe, jeśli tylko produkty z jabłek zaczną się cieszyć większą popularnością - w tym promowane są soki, i inne przetwory owocowe, a ostatnio nawet zwiększono podaż chipsów jabłkowych.

Innym źródłem wsparcia dla sadowników może być produkcja cydru. Orzeźwiający napój dla dorosłych staje się coraz bardziej popularny wśród Polaków, choć wciąż nie cieszy się tak dużym wzięciem, jakim by mógł, m.in. z powodu braku prawa do reklamowania go. Z badań wynika jednak, że przez następnych 5 lat rynek cydru sięgnie 2,5% rynku piwa, co odpowiada 90 mln litrów tego produktu. Daje to możliwość zagospodarowania aż 100 tys. ton jabłek. Fani nieco mocniejszych trunków mogą sięgnąć po jabłkowe wina.

Krajowa Unia Producentów Soków zachęca Polaków do picia soków z polskich jabłek -  hasło kampanii to „Jedz jabłka, pij soki jabłkowe i cydr”, a zdaniem KUPS w kampanii na rzecz zagospodarowania jabłek nie można zapomnieć o piciu soków, nektarów i napojów z polskich jabłek. W Polsce wytwarza się 290 tys. ton zagęszczonego soku jabłkowego, do produkcji którego wykorzystuje się ponad 2 mln ton jabłek. Z tego aż 260 tysięcy ton polskich jabłek wykorzystuje się do produkcji soków i nektarów (140 tysięcy ton) oraz napojów (120 tysięcy ton).

Przeciętny Polak wypija około 3 litry soków i nektarów jabłkowych rocznie, a w ostatnich 12 miesiącach około 94% Polaków spożywało jabłka – w tym jabłka surowe (83%) oraz sok jabłkowy (74%).

Opracowanie: FAMMU/FAPA Dagmara Długokęcka