Rynek zbóż, roślin oleistych i wysokobiałkowych

Rynek zbóż w UE – sezon 2014/15

W sezonie 2014/15 w Unii Europejskiej zapowiada się urodzaj zbóż. Według prognoz, tegoroczna produkcja zbożowa UE będzie na ubiegłorocznym, wysokim poziomie – 302,6 mln ton (według SG). Pod dostatkiem będzie przede wszystkim pszenicy miękkiej oraz kukurydzy. W kontekście wysokiej podaży zbóż na rynku światowym powinno to prowadzić do trwałej tendencji zniżkowej cen wraz z zwiększającą się dostępnością ziarna z nowych zbiorów. Wzrosną zapasy na koniec sezon.

W drugiej połowie lipca br. pojawiły się jednak pewne obawy o jakość pszenicy miękkiej w związku z wcześniejszymi opadami deszczu odnotowanymi w niektórych unijnych krajach. Do czynników mogących wpływać na kształtowanie się cen zbóż w sezonie 2014/15 – zarówno w samej UE, jak i globalnie, należy zaliczyć ewentualną eskalację konfliktu pomiędzy Ukrainą a Rosją. Chociaż oba kraje spodziewają się bardzo dobrych wyników produkcji zbożowej, to perturbacje w transporcie z basenu Morza Czarnego mogą oddziaływać na cały światowy rynek zbóż.

W lipcowym raporcie Strategie Grains podwyższyła przewidywaną produkcję pszenicy miękkiej w Unii ze względu na lepsze plonowanie w kilku krajach w stosunku do wcześniejszych oczekiwań. Obecna prognoza wynosi 140,5 mln ton, tj. o ok. 1 mln ton więcej w porównaniu do czerwcowego raportu i o 4% powyżej ubiegłorocznych zbiorów. Poza tym SG podniosła również spodziewaną wysokość produkcji jęczmienia – o 700 tys. ton do 56,2 mln ton. Oznacza to jednak w dalszym ciągu poziom produkcji o 6% niższy w porównaniu do zeszłorocznego.

Francuscy analitycy dokonali także dodatniej korekty prognozowanej produkcji kukurydzy w Unii Europejskiej – o 500 tys. ton (w porównaniu do czerwcowych przewidywań) do 66,4 mln ton. Byłby to więc poziom produkcji tego gatunku o 3% wyższy w stosunku do ubiegłego roku.

Od kilku miesięcy zarówno na giełdach amerykańskich, jak i w Unii, obserwujemy coraz wyraźniej rysującą się spadkową tendencję cen zbóż. Na paryskim Euronext notowania kukurydzy w kontraktach terminowych stopniowo spadają od drugiej połowy kwietnia br. Od tego czasu spadek cen w najbliższym kontrakcie osiągnął już (połowa lipca br.) około 13% dochodząc do 169 EUR/tonę. W przypadku kontraktów dla pszenicy spadkowa tendencja rozpoczęła się o ok. trzy tygodnie później. Procentowa zniżka notowań od początku maja br. osiągnęła ponad 12%. Na początku drugiej połowy lipca br. pszenica w najbliższym kontrakcie kosztowała 183 EUR/tonę. 

Koniec trzeciego tygodnia lipca br. przyniósł niewielkie wzrosty notowań pszenicy na giełdach. Zwyżki te były najprawdopodobniej przede wszystkim odpowiedzią na niepokojące doniesienia o zaostrzeniu konfliktu na Ukrainie, co w konsekwencji mogłoby wpłynąć na ewentualne perturbacje w transporcie zbóż z rejonu Morza Czarnego. Po zestrzeleniu przez terrorystów  samolotu malezyjskich linii lotniczych zaostrzył się konflikt pomiędzy Rosją a Ukrainą. Wzrosło też prawdopodobieństwo dalszej jego eskalacji. Wraz z tym zwiększa się też zagrożenie pojawienia się utrudnień logistycznych w transporcie zbóż z krajów tego regionu.

Ukraina i Rosja są zaliczane do znaczących dostawców pszenicy, poza tym Ukraina zajmuje trzecią pozycję w eksporcie kukurydzy na świecie.  Według prognoz USDA, w sezonie 2014/15 eksport pszenicy z obu krajów miał osiągnąć 28,5 mln ton, co stanowiłoby prawie jedną piątą globalnych dostaw pszenicy przewidzianych w tym sezonie (151,7 mln ton).

Jak podkreślają analitycy z australijskiego banku ANZ w Melbourne, globalny rynek zbożowy pozostanie w najbliższym czasie wyjątkowo wrażliwy na rozwój sytuacji na Ukrainie, zwłaszcza dotyczyć to będzie pszenicy. Drugim czynnikiem, który mógł spowodować taki ruch cen są nasilające się obawy  o skutki deszczowej aury w niektórych krajach zachodniej Europy na jakość ziarna pszenicy. Z drugiej jednak strony obecne prognozy dla Unii Europejskiej są w dalszym ciągu bardzo optymistyczne.

Jeśli do zakończenia żniw na półkuli północnej nie wystąpią rozległe w skutkach anomalia pogodowe, mogące drastycznie obniżyć wyniki tegorocznej produkcji zbożowej, to unijny rynek będzie bardzo dobrze zaopatrzony w zboża w bieżącym sezonie. Ceny będą więc miały potencjał zniżkowy. Zapasy wzrosną. Niewykluczone, że Unia będzie rozważała powrót do ceł w imporcie ziarna.

Autor: Maria Kosewska (FAMMU/FAPA)