Rynek zbóż, roślin oleistych i wysokobiałkowych

Perspektywy dla rynku zbóż w sezonie 2014/15

W nadchodzącym sezonie 2014/15 prognozy zbiorów zbóż zarówno w skali świata, jak i na rynku unijnym są optymistyczne. Wszystkie wiodące ośrodki analityczne zapowiadają wysoki poziom produkcji i podaży ziarna. Wzrosnąć mają zapasy na koniec sezonu. Wiele czynników wskazuje na kontynuację tendencji spadkowej cen – zwłaszcza zbóż paszowych.

Zapowiedzi wysokiej produkcji zbóż w kolejnym sezonie już wpływają na spadki notowań na giełdach. W ostatnim czasie zniżki te stały się coraz bardziej wyraźne na co wpłynęła poprawa pogody w kilku kluczowych rejonach upraw zbożowych na świecie, w tym w Unii Europejskiej. Niepokoje związane z ewentualnymi perturbacjami w dostawach zbóż z rejonu Morza Czarnego związane z konfliktem na Ukrainie, wydają się być obecnie mniejsze niż na początku roku. Podobnie zmalały obawy o spadek produkcji w związku z problemami finansowymi rolników w tym rejonie. Minister rolnictwa Rosji podał ostatnio zaskakującą prognozę tegorocznych zbiorów zbóż. Mają one osiągnąć aż 100 mln ton.

Obecne ceny giełdowe zbóż na giełdzie w Paryżu są niższe zarówno w porównaniu do tych sprzed miesiąca, jak i analogicznego okresu rok wcześniej. Pod koniec maja br. notowania pszenicy w najbliższym kontrakcie (listopadowy) obniżyły się o około 7% (w porównaniu z początkiem miesiąca) do ok. 190 EUR/tonę. Spadek cen rok do roku wyniósł 6,7%.

 

Większa skala przecen miała miejsce w przypadku kukurydzy. Kukurydza w kontrakcie czerwcowym potaniała przez miesiąc o 7,7% do 171,75 EUR/tonę. Roczny spadek notowań był większy – o 12,7% (rok do roku).

Odnotowywane ostatnio spadki notowań zbóż na europejskich i światowych giełdach to przede wszystkim odzwierciedlenie optymistycznych prognoz produkcji zbożowej w sezonie 2014/15, zarówno w samej Unii, jak i globalnie.

Utrzymują się dobre prognozy zbiorów zbóż w Unii Europejskiej.  Francuska firma analityczna Strategie Grains w majowym raporcie podwyższyła prognozę tegorocznej, unijnej produkcji zbożowej z wcześniejszych 297,9 mln ton do 298,8 mln ton. Jest to tylko o ok. 2 mln ton mniej niż sezon wcześniej.

 

Analitycy SG przyznają, że odnotowane w ostatnim okresie opady deszczu  w zachodniej i centralnej Europie poprawiły kondycję upraw zbożowych, zarówno ozimych, jak i jarych. Zasiewy kukurydzy przebiegały w większości w sprzyjających warunkach pomimo wilgotnej pogody.

W najnowszym raporcie przewidywana unijna produkcja pszenicy miękkiej wynosi 137,4 mln ton, tj. o 2% więcej w porównaniu do zeszłorocznego wyniku. Wzrost zbiorów jest spodziewany także w przypadku kukurydzy - do 65,9 mln ton, tj. o 2% powyżej produkcji z poprzedniego sezonu. W przypadku pozostałych gatunków oczekiwany jest spadek zbiorów. Unijna produkcja jęczmienia ma wynieść 55,9 mln ton, czyli o 6% mniej w porównaniu z ubiegłorocznym rezultatem. Spadnie też produkcja pszenicy twardej – o 4% do 7,6 mln ton oraz żyta – o 15% do 8,7 mln ton. 

Prognozy światowej produkcji zbóż także są w dalszym ciągu optymistyczne. Pomimo spodziewanych gorszych wyników w niektórych rejonach całościowa sytuacja podażowa na rynku światowym ma być dobra. Dopełniają ją jeszcze stosunkowo wysokie zapasy początkowe. Poniżej podajemy dwie najnowsze prognozy zbiorów w sezonie 2014/15 – IGC oraz USDA.

Według pierwszej w tym roku prognozy Amerykańskiego Departamentu Rolnego, globalne zbiory zbóż (pszenica, zboża paszowe i ryż) w nadchodzącym sezonie będą tylko o 1% poniżej wyniku z poprzedniego sezonu w wysokości 2 434,9 mln ton. Dzięki zwiększonym zapasom podaż ziarna zbóż  w skali światowej wyniesie 2 936,5 mln ton, tj. o 0,8% więcej (sezon do sezonu). Wzrosnąć mają także zapasy końcowe – o 1,2% do 507,69 mln ton.

USDA przewiduje globalne zbiory pszenicy w sezonie 2014/15 w wysokości 697 mln ton. Jest to o 2,4% mniej w porównaniu z poprzednim sezonem. Spadek produkcji tego gatunku zapowiadany jest przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych - do 53,4 mln ton wobec 57,96 mln ton w poprzednim sezonie i 61,67 mln ton dwa sezony wcześniej. Wzrost produkcji pszenicy jest oczekiwany natomiast w Unii Europejskiej z 143,3 mln ton do 144,88 mln ton oraz w Argentynie – z 10,5 mln ton w kończącym się sezonie do 12,5 mln ton. Zbiory w Australii będą co prawda niższe niż przed rokiem – w wysokości 25,5 mln ton (wobec 27 mln ton w poprzednim sezonie) - jednak powyżej wyniku z sezonu 2012/13 w wysokości 22,46 mln ton. Spadek produkcji pszenicy odnotuje także Kanada – z rekordowo wysokiego poziomu 37,5 mln ton do 28,5 mln ton. Co ważne, USDA nie prognozuje drastycznych spadków zbiorów pszenicy w krajach basenu Morza Czarnego dotkniętych konfliktem polityczno-gospodarczym. Produkcja pszenicy w Rosji ma być na porównywalnym poziomie co sezon wcześniej – 52 mln ton. Natomiast w przypadku Ukrainy zbiory przewidywane są na 20 mln ton wobec 22 mln ton sezon wcześniej. Wzrost produkcji odnotuje Kazachstan – z blisko 14 mln ton w sezonie 2013/14 do 14,5 mln ton.

Prognoza USDA dotycząca światowej produkcji kukurydzy w nadchodzącym sezonie jest imponująca – 979 mln ton, tj. w prawie tej samej wysokości co w kończącym się sezonie. Wyraźnie mają zwiększyć się zapasy tego gatunku – z 168,4 mln ton na pczątku sezonu do 181,7 mln ton pod jego koniec. USA ponownie mają odnotować wysokie zbiory – 353,97 mln ton, co umożliwi odbudowanie zapasów – z 29,1 mln ton do 43,85 mln ton. Dobre wyniki produkcji będą miały kraje Ameryki Południowej: Argentyna – 26 mln ton, a Brazylia – 74 mln ton. Także Unia zbierze dużo kukurydzy – 64,65 mln ton. Wzrośną ma produkcja w Chinach – z 217 mln ton do 220 mln ton. Spadek oczekiwany jest natomiast na Ukrainie – z rekordowych 30,1 mln ton w ubiegłym roku do 26 mln ton.

Międzynarodowa Rada Zbożowa (International Grain Council) w raporcie z końca maja br. podwyższyła przewidywaną wysokość produkcji zbożowej na świecie (pszenica i zboża paszowe) z wcześniejszych 1935 mln ton do 1937 mln ton. Korekta ta odzwierciedla przede wszystkim poprawę prognoz produkcji kukurydzy. Zbiory pszenicy w skali globu są prognozowane na 694 mln ton wobec 697 mln ton w poprzednim raporcie i 709 mln ton sezon wcześniej. Wzrosnąć ma nieznacznie (o 1%) globalna konsumpcja pszenicy zarówno na cele paszowe, jak i przemysłowe. W niewielkim stopniu zmniejszą się również zapasy pszenicy na koniec przyszłego sezonu. Wysoka ma być światowa produkcja kukurydzy. IGC ocenia ją na 955 mln ton w porównaniu do 950 mln ton w stosunku do kwietnia br. i 970 mln ton w poprzednim sezonie handlowym.  Wzrost produkcji kukurydzy znajdzie odzwierciedlenie w powiększeniu zapasów tego gatunku – z 164 mln ton na początku sezonu do 172 mln ton pod jego koniec.

Zapowiada się więc kolejny sezon urodzaju. Co prawda w niektórych rejonach spodziewane są gorsze wyniki produkcji niż w kończącym się sezonie 2013/14, niemniej jednak w skali globalnej nie powinno to mieć dużego znaczenia. Jeśli obecne przewidywania zostaną zrealizowane i nie nastąpi eskalacja konfliktu na Ukrainie, to wszystko wskazuje na to, że w kolejnym sezonie zbóż będzie pod dostatkiem. Nastąpi dalsze odbudowanie zapasów i niewykluczony jest dalszy spadek cen.

Autor: Maria Kosewska (FAMMU/FAPA)