Dietetyczne napoje sprzyjają objadaniu się?

Amerykańskie badania pokazały, że spożycie niskokalorycznych napojów wcale nie musi prowadzić do spadku wagi ciała, bo osoby, które piją dietetyczne napoje, jedzą więcej.   

Naukowcy z Johns Hopkins University w Baltimore pod kierownictwem Sary Bleich przeanalizowali pod kątem nawyków żywieniowych osób z nadwagą i otyłych wyniki badań, jakie pomiędzy 1999 a 2010 rokiem przeprowadzono w USA w ramach narodowego programu zdrowia i żywienia. Okazało się, że przebadani Amerykanie z nadwagą, którzy pili dietetyczne napoje, przyjmowali dziennie 1965 kalorii w pożywieniu. Natomiast osoby z nadwagą, które piły tradycyjnie słodzone napoje (cukrem lub izoglukozą), spożywały dziennie 1874 kalorie w pożywieniu. Różnica wynosi prawie 5% i zdaniem autorów jest statystycznie istotna. W przypadku otyłych pijących niskokaloryczne napoje spożycie kalorii wyniosło 2058 dziennie, a otyli pijący słodzone napoje zjadali w pożywieniu dziennie 1897 kalorii. W tym przypadku różnica jest jeszcze większa i wynosi prawie 8%.

Zdaniem Bleich, biorąc pod uwagę inne badania, można przypuszczać, że sztuczne słodziki mogą wpływać na ludzki metabolizm lub łaknienie. Potrzeba jednak więcej badań w tym kierunku. Bleich zauważa także, że nie ma większego sensu zmiana napoju ze słodzonego cukrem na niskokalorycznym słodzikiem, jeśli nie towarzyszy tej zmianie zmiana diety, zwłaszcza ograniczenie spożycia gotowych przekąsek.

Wyniki badań wzbudziły kontrowersje, zwłaszcza wśród producentów bezalkoholowych napojów słodzonych, którzy od lat promują dietetyczne odpowiedniki jako zdrowsze i pozwalające uporać się z kłopotami z nadwagą. Kwestionowano zarówno same dane z programu badań, jak i wyciągnięte na ich podstawie wyniki. Zwracano między innymi uwagę na fakt, że badania nie polegały na ciągłej obserwacji nawyków żywieniowych, ale były ograniczone w czasie i mogły rejestrować odbiegające od „normy” zachowania żywieniowe. Nie wiadomo też, jaka jest bezpośrednia zależność pomiędzy wyborem napoju a ilością spożywanej żywności. Pojawiły się głosy, że może to być efekt psychologiczny, bo osoby, który wypiją dietetyczny napój, myślą, że mogą sobie pozwolić na bardziej kaloryczny posiłek, bo „zaoszczędziły” kalorie na napoju. W efekcie przyjmują jednak więcej kalorii. 

Opracowanie: Łukasz Chmielewski FAPA/FAMMU