Prognozy dla rynku wieprzowiny w UE do 2023 r.

W grudniu 2013 r. Komisja Europejska opublikowała raport „Perspektywy dla rynków rolnych i dochodów rolniczych w UE w latach 2013-2023”. Opracowanie zawiera m.in. prognozę sytuacji na unijnym rynku wieprzowiny w ciągu najbliższych dziesięciu lat. Według przewidywań, od 2014 r. produkcja mięsa wieprzowego w UE zacznie odbudowywać się i do 2023 r. wzrośnie o 5% wobec 2013 r. i o 3% wobec średniej z okresu 2010-2012 do 23,4 mln ton. Poziom wzrostu unijnej produkcji wieprzowiny będzie jednak umiarkowany ze względu na ograniczenia dotyczące ochrony środowiska u głównych producentów (np. w Holandii i niektórych częściach Francji). Eksperci Komisji przewidują, że wprowadzenie nowych wymogów z zakresu dobrostanu doprowadzi do wycofania z rynku mniej konkurencyjnych gospodarstw, natomiast wzrośnie udział ferm bardziej produktywnych.

Unijne pogłowie trzody chlewnej maleje od 2006 r. i w 2012 r. wyniosło 147 mln szt., zmniejszając się w ciągu 7 lat o 10%. Liczebność stada loch spadła w jeszcze większym stopniu – o 19%. Na powyższą tendencję złożyło się kilka czynników: proces restrukturyzacji u najważniejszych producentów, wzrost produktywności loch, wyższe koszty pasz, niższa opłacalność produkcji oraz ostatnio wprowadzenie nowych przepisów z zakresu dobrostanu loch. Pomimo spadku pogłowia, wzrost masy poubojowej wskazuje, że produkcja mięsa nieznacznie wzrosła do 2011 r. Jednak wprowadzenie nowych przepisów dotyczących dobrostanu w 2013 r. przyśpieszyło spadek liczebności trzody i spowodowało zmniejszenie podaży na rynku unijnym w 2012 r. i 2013 r. , odpowiednio o -2% i -1,2%. Pomimo spadku produkcji, wyniki eksportu za 2012 r. i 2013 r. były zadowalające. Zwiększył się wywóz do Azji i na Bliski Wschód (ok. 2,2 mln ton), głównymi odbiorcami pozostały Rosja (ponad 600 tys. ton rocznie) i Japonia (ponad 250 tys. ton rocznie). Ograniczona podaż i wysokie ceny wpłynęły na poziom unijnego spożycia wieprzowiny, które zmniejszyło się o 2,3% w 2012 r. i o 1,1% w 2013 r. Znacznie spadła konsumpcja na jednego mieszkańca – z 32,1 kg w 2011 r. do 30,8 kg w 2013 r.

Eksport wieprzowiny z UE wzrośnie do 2023 r. o 12,4% wobec średniej z lat 2010-12 i o 6,3% wobec poziomu z 2012 r. W okresie 2012-23 roczne tempo wzrostu wywozu wyniesie 1% i będzie znacznie niższe niż w latach 2001-11 (+6%). Spowolnienie wynikać będzie z rosnącej konkurencyjności ze strony USA i Brazylii, gdzie produkcja wzrośnie prawdopodobnie o 18% i 24% do 2023 r. wobec średniej z lat 2010-13. Głównymi odbiorcami unijnej wieprzowiny będą Rosja i Chiny, a prognozy wskazują na zwiększenie chińskiego popytu importowego. Jeśli jednak chińskie władze obniżą krajowe cele dotyczące samowystarczalności, to poziom importu znacząco wzrośnie. Wzrost rosyjskiej produkcji dzięki państwowym subsydiom w sektorze wieprzowiny spowoduje natomiast obniżenie popytu importowego przez Rosjan. Spożycie wieprzowiny na jednego mieszkańca UE odbuduje się stopniowo z bardzo niskiego poziomu w 2013 r. (30,8 kg) do 31,8 kg w 2023 r., pozostając jednak poniżej poziomu z 2011 r.

Ograniczona podaż mięsa i wysokie ceny zbóż spowodowały wzrost cen wieprzowiny w 2012 r. i pierwszej połowie 2013 r. ponad poprzedni rekordowy poziom z 2011 r. W drugiej części 2013 r. ceny mięsa zaczęły się już obniżać dzięki spadkowi cen pasz. W prognozowanym okresie unijne ceny wieprzowiny będą podążały za ruchem cen na rynku światowym i wzrosną w tym samym stopniu co w ostatniej dekadzie sięgając 2100 EUR/t w 2023 r. Jednak niepewność dotycząca poziomu zbiorów oraz otoczenia makroekonomicznego może spowodować zmiany cen, co z kolei będzie miało wpływ na konkurencyjności unijnego eksportu oraz na popyt.             

Polska jest jednym z ważniejszych producentów i eksporterów wieprzowiny w UE, pomimo znacznego spadku pogłowia trzody chlewnej w ostatnich latach. W 2012 r. była szóstym unijnym producentem po Niemczech, Hiszpanii, Danii, Francji i Holandii. W ciągu pierwszych dziesięciu miesięcy 2013 r. była trzecim eksporterem na rynki krajów trzecich – po Niemczech i Danii, wyprzedzając Hiszpanię, Francję i Holandię. 

Opracowała: Ewa Siemieńska, FAMMU/FAPA