Umowa handlowa UE-Kanada otwiera wspólnotowy rynek na znaczne ilości kanadyjskiego mięsa

Unia Europejska oraz Kanada porozumiały się w sprawie dwustronnej umowy handlowej oraz osiągnęły kompromis, dotyczący problemu dostępu unijnego sera do rynku Kanady oraz kanadyjskiej wołowiny do Wspólnoty. Przewodniczący Komisji Europejskiej José Manuel Barroso oraz premier Kanady Stephen Harper podpisali deklarację dotyczącą kompleksowej umowy gospodarczo-handlowej (ang Comprehensive Economic and Trade Agreement). Najwięcej problemów podczas negocjacji sprawiły kwestie dotyczące rolnictwa, co blokuje także przeciągające się rozmowy handlowe między UE a USA. Przyjęto kompromisowe ustalenia w sprawie zwiększonego dostępu do rynku kanadyjskiego w przypadku sera pochodzącego z UE oraz mięsa z Kanady, wraz z gwarancją ze strony Kanady dotyczącą uznania i ochrony produktów posiadających unijne oznaczenie geograficzne. Przewodniczący Komisji określił ten kompromis jako „bardzo dobry”, zwłaszcza w przypadku produktów z UE wyróżniających się oznaczeniem geograficznym. Za to kanadyjski premier powiedział, że producenci mleka z Kanady otrzymają rekompensatę za straty związane ze zwiększonym importem serów z UE.

Po ratyfikacji porozumienia zostaną otwarte dwa kontyngenty taryfowe dla unijnego sera dostarczanego na rynek Kanady. Jeden w wysokości 16,8 tys. ton będzie dotyczył serów „jakościowych”, drugi 1,7 tys. ton zostanie otwarty dla serów „przemysłowych”. W zamian kraje Wspólnoty otworzą dla Kanady bezcłowy kontyngent taryfowy na przywóz mrożonej wołowiny (15 tys. ton) oraz oddzielny bezcłowy kontyngent dla świeżego/chłodzonego mięsa (35 tys. ton). Ponadto kanadyjski kontyngent taryfowy na przywóz do Unii wysokiej jakości wołowiny w ramach tzw. kwoty hiltońskiej (11,5 tys. ton razem z USA) zostanie obłożony (tylko dla Kanady) zerową stawką celną (obecnie wynosi ona 20% ad valorem). Kanadyjczycy utrzymają także dostęp do 45 tys. kontyngentu na przywóz wysokiej jakości wołowiny, który został otwarty przez UE w 2009 r. w ramach rozwiązania sportu handlowego z USA, dotyczącego handlu wołowiną z hormonami (po ratyfikacji porozumienia zniknie 3,2 tys. ton kontyngent, który Unia przyznała w 2011 r. Kanadzie rozwiązując podobny spór). Kanada będzie mogła także eksportować do Wspólnoty 75 tys. ton wieprzowiny w ramach kontyngentu taryfowego oraz 8 tys. ton kukurydzy cukrowej. Umowa przyznaje również Kanadzie bezcłowy dostęp do unijnego rynku na przetwory z wołowiny, wieprzowiny oraz mięsa z bizonów.

Umowa musi zostać zatwierdzona przez 10 kanadyjskich prowincji oraz przez 28 państw członkowskich UE i Parlament Europejski, a proces ten może zająć od dwóch do trzech lat. Harper podkreślił, że kanadyjskie prowincje wyraziły już swoją zgodę, podczas proces ratyfikacji w UE może zająć od 18 do 24 miesięcy, co oznacza, że umowa prawdopodobnie wejdzie w życie po 2015 r. Jak tylko wejdzie ona w życie, spowoduje zniesienie ceł na większość produktów rolnych, już od pierwszego dnia jej obowiązywania. Pod koniec okresów przejściowych, które różnią się w zależności od sektora, Kanada oraz UE zliberalizują odpowiednio 92,8% i 93,5% pozycji celnych w sektorze rolnym. Obie strony nie były zainteresowane liberalizacją rynku drobiu i jaj, natomiast pełne otwarcie rynku zbóż nastąpi w ciągu siedmiu lat od wejścia w życie umowy. Handel poszczególnymi rodzajami zbóż będzie stopniowo uwalniany od opłat, tak by po upływie siedmiu lat rynek był całkowicie zliberalizowany. Liberalizacja handlu produktami przetworzonymi, takimi jak: herbatniki, ciasta, makarony, czekolady będzie natychmiastowa. W przypadku tych produktów bilans handlowy pozostaje bardzo korzystny dla Wspólnoty.

Kanada zgodziła się uznać 145 unijnych produktów z sektora żywności i napojów, objętych ochroną w ramach systemu produktów chronionych ze względu na pochodzenie geograficzne. Żaden z chronionych produktów nie pochodzi z Wielkiej Brytanii czy Finlandii, najwięcej produkowanych jest we Francji i w Niemczech. Trzeba dodać, że zakres ten będzie mógł objąć więcej produktów w przyszłości. W przypadku win, Kanada zgodziła się na ważne ustępstwa w stosunku do UE. Zawarte zostało porozumienie, dzięki któremu kontrolowane przez rząd korporacje Liquor Control Boards odpowiadające za sprzedaż i dystrybucję napojów alkoholowych obniżą swoje opłaty nakładane na importowane wina. Obecnie opłaty nakładane na wina importowane z UE oparte są na wartości każdej butelki wina, a w momencie, gdy umowa zacznie obowiązywać, będą opierać się na ich pojemności. Jak twierdzi Komisja, dzięki temu UE będzie miała w większym stopniu wyrównane szanse eksportowe, gdyż obecnie europejscy eksporterzy ponoszą o wiele większe koszty niż producenci z innych krajów, eksportujących tanie wino do Kanady.

W odpowiedzi na umowę, europejska organizacja zrzeszająca rolników Copa-Cogeca z zadowoleniem przyjęła postanowienie o uznaniu przez Kanadę produktów chronionych oznaczeniem geograficznym, wyrażając jednocześnie swój niepokój związany ze zwiększonym dostępem kanadyjskiej wołowiny do rynku wspólnotowego. Zdaniem unijnych farmerów, otwarcie unijnego rynku na znaczne ilości wołowiny i wieprzowiny z Kanady jest nie do przyjęcia, nawet jeśli mięso nie będzie zawierało hormonów. Copa-Cogeca chce, aby ministrowie i członkowie Parlamentu Europejskiego zwrócili na to uwagę, gdy będą zawierać ostateczne porozumienie. Gdy tylko umowa wejdzie w życie, spodziewany jest 23% wzrost dwustronnego handlu towarami i usługami w obu kierunkach. Premier Kanady podkreślił, że jest to najważniejsze porozumienie w historii Kanady, nazywając je „historycznym zwycięstwem” Kanady.

Opracowanie: Paweł Kostrzyński FAMMU/FAPA