Dobre wyniki w eksporcie jaj i przetworów jajecznych z Polski w 2012 r.

W 2012 r. w polskim sektorze jaj i przetworów jajecznych nastąpiła poprawa dodatniego salda handlowego o dwie trzecie do 215 mln EUR. W ciągu roku wpływy z eksportu wzrosły o 59% do 270 mln EUR przy 19% zwiększeniu wartości importu do 54,4 mln EUR. W ubiegłym roku opłacalność eksportu jaj spożywczych znacznie wzrosła – średnia wartość jednostkowa wywozu (119 EUR/100 kg) była o 51% wyższa od tej z 2011 r. Systematycznie rośnie udział eksportu w polskiej produkcji jaj spożywczych, w 2012 r. wyniósł on ok. 35%. Jest to nadal główny czynnik pobudzający rozwój sektora jaj, ponieważ krajowe spożycie zwiększa się w nieznacznym stopniu.

W 2012 r. produkcja jaj ogółem w Polsce była o 11% niższa niż w 2011 r. ze względu na wycofanie się z branży części producentów i spadek pogłowia kur niosek. Ujemna dynamika produkcji wystąpiła ponownie jak rok wcześniej, z uwagi na wdrożenie nowych przepisów w chowie kur nieśnych. Od 1 stycznia 2012 r. w całej UE weszła w życie dyrektywa z zakresu dobrostanu niosek, zakładająca obowiązkową wymianę tradycyjnych klatek dla kur niosek na udoskonalone, o większej powierzchni na jednego ptaka i lepszym wyposażeniu. Z uwagi na wysokie koszty wymiany klatek, część producentów opuściła branżę, a krajowe pogłowie kur niosek obniżyło się o ok. 20%.

Spadek produkcji przyczynił się do znacznego wzrostu cen jaj spożywczych w Polsce w 2012 r. Średnia cena sprzedaży jaj w zakładach pakowania wyniosła 40,9 zł/100 szt. i była o ponad 40% wyższa niż rok wcześniej. W skupie jaj podrożały przeciętnie o 70% wobec 2011 r. do 4511 zł/t. Tendencji zwyżkowej sprzyjały również drożejące pasze i inne koszty produkcji, spadek podaży, wysoki eksport oraz wzrost cen na rynku unijnym. Ze względu na wzrost cen jaj przy nieznacznym obniżeniu cen pasz dla niosek, w ubiegłym roku poprawiła się opłacalność produkcji jaj w Polsce i w całej UE. Według szacunków Komisji w 2013 r. produkcja jaj spożywczych w UE odbuduje się o 3% do 6,45 mln ton, a ceny obniżą się.

Głównymi partnerami handlowymi Polski w handlu jajami i przetworami jajecznymi pozostają tradycyjnie państwa członkowskie Unii Europejskiej, gdzie w ubiegłym roku trafiło 96% wartości sprzedaży do wszystkich zagranicznych odbiorców i skąd pochodziło 90% wartości przywozu tego sektora.  W 2012 r. Niemcy - główny odbiorca, zakupiły w Polsce o 18% więcej jaj i przetworów niż w 2011 r. o wartości ponad połowę wyższej. Wzrosły również m.in. dostawy do Holandii, Francji, Wielkiej Brytanii czy Włoch. Obniżył się natomiast polski eksport jaj i przetworów do Czech i na Słowację. Do państw Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP), głównie na Białoruś i do Rosji wysyłaliśmy jaja wylęgowe. Niemcy odzyskały, utraconą rok wcześniej, dotychczasową pozycję lidera w dostawach jaj do Polski, a przywóz z tego kierunku wzrósł w 2012 r. o 70% pod względem wartości. Spośród krajów trzecich najwięcej jaj do Polski dostarczyła w 2012 r. Kanada, skąd sprowadzaliśmy wyłącznie jaja wylęgowe indycze lub gęsie.

Opracowanie: Ewa Siemieńska, FAMMU/FAPA