Perspektywy na rynku rzepaku w UE na sezon 2012/13

W państwach UE27 wrześniowe szacunki dla zbiorów rzepaku poprawiły się wobec czerwca br. o około 800 tys. ton. Do tego czasu perspektywy dla letnich zbiorów tylko się kurczyły począwszy od wstępnych ocen na jesieni 2011 roku, co wynikało ze strat mrozowych oraz wpływu chorób roślin na przednówku w wielu europejskich rejonach uprawy. Jednak podaż nasion rzepaku w krajach Unii Europejskiej w nowym sezonie 2012/13 trzeci rok z rzędu zmniejszy się i prawdopodobniej osiągnie poziom około 23,2 mln ton, tj. o 6,2% mniej w porównaniu z poprzednim rokiem marketingowym. Sytuacja ta będzie miała miejsce na skutek spadku zbiorów przy zakładanym wzroście importu z poza Unii. Najprawdopodobniej ze względu na deficyt surowca w sezonie 2012/13 zapasy będą malały, aby na koniec sezonu obniżyć się do około 1 mln ton. Zatem podaż poza importem będzie uzupełniana z zapasów.

W 2012/13 r. zapowiada się wysoki poziom importu rzepaku, prawdopodobnie około 3,0 mln ton wobec 3,7 mln ton sezon wcześniej. W całym sezonie poziom importu nie powinien przekroczyć rekordowego zeszłorocznego m. in. ze względu na niedobory surowca na rynkach międzynarodowych. W zeszłym roku w bilansie oleistych niedobory rzepaku były uzupełniane słonecznikiem, jednak w bieżącym sezonie jego produkcja w UE i na świecie się zmniejszy, zatem bilans dla rzepaku pozostanie „napięty”.

Większość importowanego do Unii rzepaku kilka lat wcześniej pochodziło z Ukrainy, jednak ten kierunek w bieżącym sezonie nieco straci na znaczeniu. W 2011 r. ten wschodni sąsiad Polski zebrał tylko około 1,39 mln ton wobec 1,49 mln ton rok wcześniej. W 2012 roku ukraińskie zbiory rzepaku mogły znaleźć się na poziomie wyższym niż zakładano w czerwcu br. tj. 1,2 mln ton, jednak kolejny rok zmniejszy się potencjał eksportowy tego kraju. (W 2008 rekordowe zbiory na Ukrainie na poziomie około 2,9 mln ton pozwoliły na rekordowy eksport do Unii 2,3 mln ton rzepaku). W sezonie 2012/13 ukraińskie zbiory pozwolą na eksport jedynie około 1,1 mln ton surowca do produkcji oleju rzepakowego do końca sezonu wobec 1,17 mln ton sezon wcześniej (najmniej od 5 lat). Większość ukraińskiego eksportu trafi do UE. Eksport rzepaku z UE (poza Unię) w sezonie 2012/13 będzie niski tzn. około 90 tys. ton, czyli poniżej poziomu dla sezonu 2011/12 (100 tys. ton).

W sezonie 2012/13 (lipiec/czerwiec) przerób rzepaku w UE-27 zapowiada się na poziomie około 21,2 mln ton (0,59 mln ton mniej niż sezon wcześniej). Oznacza to trzeci z kolei rok spadku na skutek niedoborów surowca po kilku wcześniejszych latach dynamicznego wzrostu.

Witold Rodkiewicz FAMMU/FAPA