Rosja staje się samowystarczalna w sektorze drobiu

Sektor drobiarski jest obecnie najszybciej rozwijającym się segmentem rosyjskiego rolnictwa. Ekspansja produkcji mięsa drobiu w Rosji, wspierana przez programy rządowe, mające na celu pobudzenie inwestycyjne i modernizacyjne w sektorze, powoduje ograniczenie importu produktów z drobiu z zagranicy. Do 2007 r., aby sprostać popytowi wewnętrznemu, Rosjanie sprowadzali wolumen mięsa drobiu przewyższający poziom produkcji w kraju. W ciągu ostatnich 3 lat rosyjska wytwórczość drobiu wzrosła niemal o 50%, a udział importu w podaży rynkowej stopniowo obniżał się o 4-5% rocznie. Zgodnie z doktryną bezpieczeństwa żywnościowego, zatwierdzoną w 2010 r. przez prezydenta Rosji, do 2015 r. udział rodzimej produkcji mięsa drobiu w spożyciu powinien osiągnąć co najmniej 85%. Sprzyjają temu znaczne inwestycje dla krajowego sektora drobiarskiego realizowane m.in. w ramach rządowego programu „Rozwój hodowli drobiu do 2020 r.”

Rosyjski związek producentów mięsa ocenia, że Rosja jest już obecnie w 85% samowystarczalna w zakresie produkcji drobiu, a biorąc pod uwagę tempo wzrostu produkcji, w ciągu następnych 2 lat może stać się w pełni samowystarczalna. Produkcja mięsa drobiu ogółem w Rosji w 2012 r. wyniesie prawdopodobnie 3,4 mln ton i będzie o 7% wyższa niż w 2011 r. Do 2020 r. krajowa wytwórczość mięsa białego może sięgnąć 4,5 mln ton. Rosnąca podaż drobiu powoduje, że ceny detaliczne rosną na rynku rosyjskim w mniejszym stopniu niż mięsa czerwonego, co sprzyja wzrostowi spożycia mięsa drobiu. Do 2020 r. konsumpcja mięsa drobiu w przeliczeniu na jednego mieszkańca wzrośnie do 30 kg wobec 24,6 kg w 2011 r.

Produkty drobiowe sprowadzane z zagranicy nie znikną jednak całkowicie z rynku rosyjskiego, będą niezbędne dla rozwoju konkurencyjności sektora. Rosjanie planują, aby w 2014 r. importowane mięso drobiu stanowiło ok. 7% całkowitej podaży. Z drugiej strony, rosyjscy producenci drobiu mogą się również borykać z problemem nadpodaży niektórych asortymentów np. całych tusz i białego mięsa (piersi) kurcząt, przy niedostatecznej produkcji mięsa ciemnego (nogi kurcząt). Udka kurcząt to najpopularniejszy produkt drobiowy na rynku rosyjskim głównie ze względu na niższą cenę w stosunku do mięsa białego, a importowane udka są średnio o 8-11% tańsze od krajowych.

W celu ochrony rodzimych producentów i wzrostu samowystarczalności Rosja stosowała restrykcyjną politykę w zakresie importu drobiu. W 2003 r. zostały wprowadzone trzyletnie kontyngenty regulujące przywóz drobiu od najważniejszych importerów. Kontyngenty obowiązujące do końca 2009 r. zostały obniżone do poziomu 952 tys. ton z poziomu 1,252 mln ton w 2008 r., a w 2010 r. zmniejszone do 780 tys. ton oraz podwyższono cła poza kontyngentem. W 2011 r. rosyjski kontyngent został ograniczony o ponad połowę do 350 tys. ton i po raz pierwszy nie został podzielony na kraje.

Kwota na 2012 r. została zredukowana o kolejne 20 tys. ton do 330 tys. ton i podzielona na kategorie: 250 tys. ton mrożonych elementów kurcząt, 70 tys. ton mrożonego mięsa kurcząt bez kości oraz 10 tys. ton mrożonego mięsa indyków bez kości. Rosyjski system kontyngentów nie obejmuje całych tusz drobiowych, ponieważ są one postrzegane jako bezpośrednie zagrożenie dla konkurencyjności lokalnych producentów.

Po przystąpieniu Rosji do Światowej Organizacji Handlu (WTO), skala wsparcia rodzimych producentów drobiu będzie musiała zostać ograniczona, a kontyngenty importowe zostaną zwiększone nieznacznie wobec obecnego poziomu do 364 tys. ton.  Powyższa kwota będzie składa się z 250 tys. ton elementów kurcząt z kością, 100 tys. ton elementów kurcząt bez kości (w tym 80 tys. ton dla państw UE) oraz 14 tys. ton mięsa indyków.

Wraz ze wzrostem produkcji zwiększa się również rosyjski eksport drobiu. Rosja zamierza eksportować łapki kurcząt do Azji, głównie do Chin, największego na świecie rynku zbytu na te produkty, konkurując w tym zakresie m.in. z eksporterami z UE. Rosyjscy politycy przewidują, że do 2020 r. eksport rosyjskiego drobiu (głównie łapek) może zwiększyć się aż 60-krotnie do poziomu 400 tys. ton.

Opracowała: Ewa Siemieńska, FAMMU/FAPA