100% SOKU W SOKU

Od ponad dekady w Unii Europejskiej trwały prace nad zmianami tak zwanej dyrektywy sokowej. Na początku marca 2012 r. oficjalnie przyjęto, że soki owocowe nie mogą być słodzone (ani cukrem, ani żadną inną substancją słodzącą). Z opakowań soków miałby też zniknąć napis „bez dodatku cukru”, bo samo określenie sok będzie jednoznaczne z tym, że nie ma w nim dodatku słodzącego. Ostatecznie w dniu 27 kwietnia 2012 roku została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Komisji Europejskiej Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/12/UE z dnia 19 kwietnia 2012 roku zmieniająca dyrektywę Rady 2001/112/WE odnoszącą się do soków owocowych i niektórych podobnych produktów przeznaczonych do spożycia przez ludzi - tym samym powyższe przepisy wprowadzają nowe wymogi dotyczące składu i sposobu słodzenia soków owocowych. Celem nadrzędnym jaki przyświecał Komisji Europejskiej przy tworzeniu nowej legislacji była przede wszystkim ochrona konsumenta, poprawa swobodnego przepływu soków owocowych oraz ujednolicenie przepisów w zakresie produkcji, składu czy etykietowania soków. 

Najważniejsze zmiany dotyczą producentów - chodzi tu szczególnie o ich nowe obowiązki informacyjne. Po pierwsze wykreślono dotychczas obowiązujący zapis wskazujący, że nazwy soków owocowych słodzonych cukrami, zawierają zwrot "słodzony" lub z "dodatkiem cukru" wraz ze wskazaniem ilości dodanego cukru. Zgodnie nowymi wytycznymi przyjęto, że soki owocowe nie mogą być słodzone (ani cukrem, ani żadną inną substancją słodzącą). Ponadto po raz pierwszy od lat wymagania te będą dotyczyć też soku i nektaru pomidorowego - tym samym pomidory dołączyły do obecnych już na liście jabłek, moreli, bananów, czarnej porzeczki, winogron, grapefruitów, guawy, cytryn, mango, pomarańczy, marakuji, brzoskwiń, gruszek, ananasów, malin, wiśni, truskawek oraz mandarynek. W myśl nowej dyrektywy, nie trzeba będzie jednak na opakowaniu informować o dodatku aromatu. Tym samym soki owocowe zgodnie z treścią dyrektywy nie mogą już zawierać innych cukrów niż cukry naturalnie występujące w surowcach użytych do ich produkcji.

Nieznacznie został zmieniony zapis, że w przypadku soku z jednego, konkretnego owocu musi on być dokładnie określony. W sytuacji natomiast, gdy sok składa się z dokładnie lub więcej niż trzech owoców wówczas nazwa określana jest jako sok z kilku owoców. Natomiast w przypadku mieszanek soków nazwa będzie musiała odzwierciedlać zawartość i nie może mylić konsumenta, czyli jeśli sok będzie składał się z 90% jabłek i 10% truskawek, to będzie musiał nazywać się jabłkowo-truskawkowy, a nie jak do tej pory sokiem truskawkowym. Cukier będą mogły zawierać jedynie nektary, które zrobione są z wody i miazgi owocowej. Z etykiet tych produktów będą musiały jednak zniknąć określenia „bez cukru”, nawet jeśli nektar będzie faktycznie bez cukru, ale będzie dosładzany innymi substancjami. Dzięki temu konsument nie pomyśli, że kupuje niesłodzony produkt.

Komisja Europejska wyznaczyła termin 18 miesięcy – okres przejściowy dla wdrożenia zaleceń nowej Dyrektywy, podczas którego producenci będą stosować w stosunku do konsumentów specjalne oznaczenia, a po wspomnianym okresie nie będzie możliwe wprowadzanie do obrotu soku z dodatkiem cukru. Państwa członkowskie mają więc czas na wdrożenie przepisów dyrektywy do dnia 28 października 2013 roku, co jest również początkiem obowiązku ich stosowania. Wyjątkiem będą jedynie produkty spożywcze, które zostały po raz pierwszy wprowadzone do obrotu lub zostały etykietowane przed terminem wdrożenia dyrektywy - te mogą być wprowadzane do obrotu do dnia 28 kwietnia 2015 roku. Ponadto oświadczenie o treści "od dnia 28 października 2015 roku, żadne soki owocowe nie zawierają dodatku cukrów", może się znajdować na etykiecie, do dnia 28 października 2016 roku.

Autor: Dagmara Długokęcka – FAMMU/FAPA