Sok tylko bez cukru

Komisja Europejska zakazała dodawania cukru do soków. Państwa członkowskie mają półtora roku na dostosowanie swoich przepisów.

Od ponad dekady w UE trwały prace nad zmianami tak zwanej dyrektywy sokowej. Na początku marca 2012 r. oficjalnie przyjęto, że soki owocowe nie mogą być słodzone (ani cukrem, ani żadną inną substancją słodzącą). Z opakowań soków ma też zniknąć napis „bez dodatku cukru”, bo samo określenie sok będzie jednoznaczne z tym, że nie ma w nim dodatku słodzącego. Wymagania te będą dotyczyć też soku i nektaru pomidorowego. W myśl nowej dyrektywy nie trzeba będzie jednak na opakowaniu informować o dodatku aromatu.

Ustawa sankcjonuje obecny stan – od dawna na polskich sklepowych półkach można było kupić sok bez cukru (odpowiednio oznaczony). Jednak nie wszyscy producenci w całej UE przestrzegali tych wymogów. Dlatego też na opakowaniach prawdziwych soków pojawiał się napis „bez dodatku cukru”. Pod koniec przyszłego roku nie będzie można go już stosować, ale w okresie dostosowawczym producenci ciągle mogą informować konsumentów, że sok oznacza napój bez cukru.  

W przypadku mieszanek soków nazwa będzie musiała odzwierciedlać zawartość i nie może mylić. Jeśli sok będzie składał się z 90% jabłek i 10% truskawek, to będzie musiał nazywać się jabłokowo-truskawkowy. Dziś taką mieszankę można by nazwać sokiem truskawkowym. Nazwy sok wieloowocowy będzie można używać dla mieszanek przynajmniej 3 soków.

Cukier będą mogły zawierać nektary, które zrobione są z wody i miazgi owocowej. Z etykiet tych produktów będą musiały jednak zniknąć określenia „bez cukru”, nawet jeśli nektar będzie faktycznie bez cukru, ale będzie dosładzany innymi substancjami. Dzięki temu konsument nie pomyśli, że kupuje niesłodzony produkt.

Według międzynarodowych norm sok z pomarańczy może zawierać do 10% soku z mandarynki. Dodaje się go, żeby poprawić smak i kolor. Unijny sok pomarańczowy nie może zawierać dodatków innych soków. Dlatego też importowane soki, jeśli będą zmieszane z mandarynkowym, będą musiały uwzględnić to w nazwie produktu.

Brazylia jest największym na świecie producentem cukru i soku pomarańczowego. Produkcja soku szacowana jest na ponad 1,2 miliona ton, co stanowi 57% światowej produkcji. Z kolei ilość wytwarzanego cukru w Brazylii przekracza 30 mln ton, co odpowiada 23% światowej produkcji. Udział UE w światowej produkcji soku pomarańczowego wynosi około 5%, a w przypadku cukru 9%.

Przy okazji reformy rynku wina UE chciała zakazać szaptalizacji, czyli wzbogacania win cukrem. Nazwa pochodzi od wynalazcy tej metody francuskiego chemika Jeana-Antoine’a Chaptala. Szaptalizacja jest praktykowana od wieków przede wszystkim w zimniejszych rejonach Europy i pozwala na tanie zwiększenie zawartości alkoholu w napoju. Dosładzanie win stosują nie tylko producenci słabszych gatunkowo win, ale także Szampana z północno-francuskiej apelacji. Ostatecznie zmniejszono jedynie limity dodatku cukru.

Autor: Łukasz Chmielewski FAPA/FAMMU