Przetwory mleczne potanieją?

Po znaczącej poprawie sytuacji na rynkach mleczarskich w 2010 roku, która nastąpiła po najgłębszym od lat załamaniu jakie miało miejsce na początku 2009 r., także miniony rok okazał się dla branży mleczarskiej bardzo dobry.

W skali całego roku zwiększyły się wolumen i wartość handlu międzynarodowego artykułami mleczarskimi, na całym świecie rosły ceny skupu mleka, a także ceny hurtowe przetworów mlecznych (zwłaszcza w pierwszej połowie roku). W Unii Europejskiej ceny utrzymywały się na znacznie wyższym poziomie niż progi interwencyjne.

Wahania notowań  światowych cen obrazuje tzw. indeks cen żywności, publikowany od 1990 roku przez FAO (Organizację ds. Wyżywienia i Rolnictwa ONZ). Jest on miarą miesięcznych zmian światowych cen koszyka towarów spożywczych. Obecnie jest obliczany jako średnia indeksów cen mięsa, nabiału, zbóż, olejów i tłuszczów oraz cukru, ważona według ich udziału w eksporcie w latach 2002-2004. Dla produktów mleczarskich stosowany jest indeks cen przetworów mlecznych, który obliczany jest na podstawie cen masła, odtłuszczonego mleka w proszku (OMP), pełnotłustego mleka w proszku (PMP), serów oraz kazeiny.

Pod koniec 2007 roku wskaźnik ten osiągnął rekordowo wysoką wartość (niemal 270 punktów), co oznacza, że notowania towarów mleczarskich były wtedy 2,7 razy wyższe niż w okresie 2002-04, który stanowi punkt odniesienia. Kryzys w branży mleczarskiej, jaki miał miejsce na początku 2009 roku spowodował silny spadek notowań, co sprowadziło indeks do poziomu zaledwie 114-118 punktów. Jak już wspomniano, poprawa sytuacji nastąpiła już w 2010 roku.

Na początku 2011 roku w związku ze wzrostem kosztów produkcji (przede wszystkim pasz, a także surowców energetycznych) oraz znaczącą zwyżką popytu światowego zaczął się dynamiczny wzrost cen. Wartość wskaźnika wzrosła do 234,4 punktów w marcu. artość wskaźnika wzrosła do a początku drugiego kwartałuy m.  Sytuacja ustabilizowała się na początku drugiego kwartału na poziomie ok. 230 punktów, a od lipca 2011 r. obserwowana była tendencja spadkowa. Zniżki te w dużym stopniu były wynikiem poprawy dostępności eksportowanych towarów na świecie, a także zniżką wartości waluty euro w stosunku do dolara amerykańskiego, co wpływa na silniejszą konkurencję pomiędzy eksporterami. Sytuacja ustabilizowała się w październiku ubiegłego roku i aż do grudnia indeks cen przetworów mleczarskich FAO wykazywał niewielkie wahania (od 201 do 203 punktów). Według analityków z FAO w ciągu całego 2011 roku przetwory mleczne były średnio o 10% droższe niż w roku 2010, szczególnie wysokie zwyżki odnotowano w cenach OMP i kazeiny.

Trend zwyżkowy na rynku produktów mleczarskich powrócił w styczniu 2012 roku i indeks FAO towarów tej kategorii osiągnął wtedy poziom 206,8 punktów, głównie za sprawą rosnących cen masła i serów. Bieżący rok może jednak według niektórych ekspertów przynieść spadki światowych cen przetworów mlecznych. W opinii prezesa polskiej firmy doradczej dla przedsiębiorstw przemysłu spożywczego Infodome - Joanny Nowak, ceny te mogą spaść nawet o 15% - 30% względem ich poziomu z 2011 r. Uważa ona, że zniżki mają być wywołane między innymi przez wzrost produkcji mleczarskiej na świecie, który był napędzany zwyżkami cen w latach 2010 i 2011 oraz przez spadek importu z krajów Azji, Afryki i Bliskiego Wschodu, który jest następstwem spowolnienia gospodarczego. Choć trzeba również podkreślić, że pojawiają się także inne prognozy. Z obecnych informacji dobiegających z rynku wynika, że sytuacja będzie zbliżona do tej z roku 2011.

Autor: Adam Bugała FAMMU/FAPA