Perspektywy rynku surowców oleistych w UE w sezonie 2011/12

Podaż nasion rzepaku w krajach Unii Europejskiej w sezonie 2011/12 najprawdopodobniej zmniejszy się drugi rok z rzędu i osiągnie poziom około 23,6 mln ton, tj. o 4,8% mniej w porównaniu z poprzednim sezonem. Stanie się tak przede wszystkim na skutek spadku zbiorów, którego nie zdoła zrekompensować zakładany wzrost importu. W bieżącym sezonie wyniesie on około 3,3 mln ton wobec 2,7 mln ton sezon wcześniej, zbliżając się do rekordowego importu odnotowanego w sezonie 2008/09.

Poziom zapasów początkowych sezonu 2011/12 (na początku lipca 2011 r.) wyniósł ok. 1,3 mln ton. Przewiduje się, że do końca sezonu 2011/12 zapasy będą malały, obniżając się do około 1-1,1 mln ton. Zatem podaż poza importem będzie uzupełniana z zapasów.

Większość importowanego do Unii rzepaku „tradycyjnie” pochodziła z Ukrainy, jednak ten kierunek może stracić na znaczeniu. W bieżącym sezonie 2011/12 ukraińskie zbiory pozwolą na eksport około 1,30-1,35 mln ton surowca do produkcji oleju rzepakowego wobec 1,4 mln ton sezon wcześniej. Większość ukraińskiego rzepaku trafi do UE. W bieżącym sezonie pierwszym dostawcą rzepaku na wspólnotowy rynek najprawdopodobniej będzie Australia – 1,7 mln ton, a kolejnym Kanada.

Eksport rzepaku z UE będzie dużo niższy w porównaniu do poprzedniego sezonu 2010/11 - 90 tys. wobec 190 tys. ton. Eksport rzepaku z Unii od prawie dekady jest na stosunkowo niskim poziomie ze względu na rosnący popyt wewnętrzny, zwłaszcza ze strony producentów biodiesla.
W sezonie 2011/12 (lipiec/czerwiec) zapowiada się przerób rzepaku w UE-27 na poziomie około 21,7 mln ton (0,78 mln ton mniej niż sezon wcześniej). Oznacza to drugi z kolei rok spadku na skutek niedoborów surowca po kilku latach dynamicznego wzrostu. Spadek poziomu przerobu będzie skutkować spadkiem produkcji oleju rzepakowego z około 9,1 mln ton w sezonie 2010/11, co nie zaspokoi rosnących potrzeb przemysłu biodiesla. Deficyt spowoduje wzrost importu oleju rzepakowego z około 521 tys. ton w sezonie 2010/11 do poziomu prawdopodobnie około 530 tys. ton.

Wbrew wcześniejszym prognozom w sezonie 2011/12 pomimo deficytu rzepaku nastąpi zmniejszenie importu soi do Unii o 3,5% do 12,4 mln ton. Mniejsze zapotrzebowanie na soję częściowo wyniknie z mniejszego popytu na śrutę sojową, zatem przerób może się zmniejszyć do około 12 mln ton wobec 12,4 mln ton sezon wcześniej. Niektórzy przetwórcy wykazują wzrost zainteresowania słonecznikiem ze względu na większą opłacalność tłoczenia, co również przyczynia się do osłabienia popytu na soję.

W trakcie bieżącego sezonu obserwujemy przenoszenie popytu z soi na słonecznik, jakkolwiek soja pozostanie drugim po rzepaku ważnym surowcem do produkcji olejów roślinnych. W Unii w sezonie 2011/12 miał miejsce wzrost produkcji słonecznika z około 7 mln ton do 8 mln ton. Od września 2011 r. przeszacowano w górę oceny zbiorów największych producentów w Unii. Dzięki wzrostowi podaży zapowiada się istotny wzrost przerobu słonecznika tj. o 15-17% więcej niż w poprzednim sezonie na poziomie około 6,8-7 mln ton. Słonecznik będzie zatem korzystał z niedoborów podaży rzepaku we Wspólnocie.

Autor: FAMMU/FAPA