16.08.2012

Z Parlamentu Europejskiego: Raport Santosa dotyczący projektu rozporządzenia

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego (COMAGRI) opublikowała cztery raporty autorstwa posłów sprawozdawców dotyczące głównych regulacji w zakresie Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 r. Jednym z nich jest projekt sprawozdania w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego przepisy dotyczące płatności bezpośrednich, który przygotował sprawozdawca Luis Manuel Capoulas Santos.

Raport przedstawia pierwsze oficjalne opinie Parlamentu Europejskiego oraz propozycje zmian. Najważniejsze z nich dotyczą następujących zagadnień:

Aktywny rolnik
Sprawozdawca podziela opinię, że pomoc powinna być przyznawana jedynie tym podmiotom, dla których działalność rolnicza stanowi zasadniczą bądź dominującą część prowadzonej działalności gospodarczej, jednakże nie zgadza się z definicja opartą na porównywaniu przychodów uzyskiwanych z pozarolniczej działalności z wielkoscia otrzymywanych płatnosci bezpośrednich. Proponuje, aby każde państwo członkowskie samodzielnie ustalało definicję rolnika czynnego zawodowo w oparciu o własne najbardziej odpowiednie i niedyskryminujace kryteria.
Jednocześnie raport zawiera propozycję poszerzonej listy podmiotów wykluczonych z góry z możliwości korzystania z płatności bezpośrednich, takich jak lotniska, przedsiębiorstwa handlu nieruchomościami, pola golfowe, kempingi, przedsiębiorstwa górnicze.

Maksymalne pułapy (capping)
Raport popiera zasady zmniejszania kwot płatności, lecz opowiada się za ich większą progresywnością. Proponuje podwyższenie stawki redukcji z 70% do 80% dla transzy wynoszącej ponad 250 tys. euro oraz wprowadzenie maksymalnego pułapu 300 tys. euro.

Elastyczność transferu między filarami
Sprawozdawca optuje za poszerzeniem możliwości przesunięć z filaru I do II, zważywszy na fakt, wielkość środków przypisanych do poszczególnych filarów różni się znacznie między państwami członkowskimi. Proponuje, aby niewykorzystane środki w ramach komponentu zazielenienia płatności bezpośrednich lub niewykorzystane środki płatności dla obszarów ONW mogły być przesunięte do filaru II (z zastrzeżeniem, że bez współfinansowania krajowego). Ponadto, w państwach członkowskich, gdzie sytuacja finansowa II filara jest mniej korzystna, należy dopuścić transfer środków na rzecz tego filaru do wysokości 20% koperty krajowej.
Propozycja łącznej wartości przesunięć, z wyłączeniem środków pochodzących z „zazielenienia”, wynosi maksymalnie 20 %.

System płatności podstawowych
Automatyczne włączenie w nowy system SPS wszystkich krajów stosujących systemy wsparcia niepowiązane z produkcją jest uzasadniane potrzebą uproszczenia. Jednocześnie sprawozdawca proponuje złagodzenie warunku uzyskania nowych uprawnień w pierwszym roku poprzez wprowadzenie roku 2009 i 2010 (oprócz obecnie wskazanego 2011) jak akceptowalnego w ramach wymagania aktywowania co najmniej jednego dotychczasowego uprawnienia.

Komponent „zazielenienia” (greening)
Sprawozdawca Santos akceptuje większość ustaleń zawartych w propozycji Komisji, jednakże kluczową zmianę wydaje się stanowić swego rodzaju dobrowolność tego komponentu, która polega na tym, że wymagania „zazielenienia” nie będą bezwzględnie obowiązkowe dla każdego rolnika (jak proponowała KE), a mogą być opcjonalnie realizowane poprzez instrumenty rolno-środowiskowe zawarte w filarze II lub w oparciu o ekologiczny system certyfikacji gospodarstw rolnych.
W związku z tym proponowane jest rozszerzenie katalogu możliwości kwalifikowania z definicji jako „zielonych” (spełniających wymogi zazielenienia) rolników, którzy uczestniczą w ww. programach.
W raporcie znalazły się również propozycje złagodzenia wymagań w zakresie dywersyfikacji upraw. Obejmują one wymóg dwóch (zamiast trzech) różnych upraw dla gospodarstw o powierzchni
5-20 ha i limit 90% gruntów uprawnych dla każdej z nich oraz utrzymanie trzech różnych upraw w przypadku gospodarstw o pow. powyżej 20ha i ograniczenia 70% powierzchni dla każdej z nich oraz 95% gruntów uprawnych dla dwóch upraw łącznie. Ponadto zamieszczono zwolnienie z tych wymagań gospodarstw o powierzchni do 50 ha, jeżeli 80% obszaru kwalifikowanego będą stanowiły trwałe użytki zielone, tradycyjne pastwiska czy też uprawy trwałe (jak gaje oliwne, winnice, sady)wymagające zastosowania szczególnych praktyk agronomicznych.
Natomiast zasada wyłączenia 7% powierzchni kwalifikowanej gospodarstwa jako obszaru proekologicznego zostaje zmodyfikowana z propozycją zastosowania jedynie do gospodarstw o powierzchni powyżej 20 ha lub z możliwością indywidualnego zmniejszenia wymiaru do 5% w przypadku, gdy wymieniony obszar proekologiczny przylega bezpośrednio do analogicznego w sąsiednim gospodarstwie.

Ujednolicenie płatności między krajami członkowskimi
Zaproponowano przede wszystkim, aby średni poziom wsparcia stanowiący punkt odniesienia w procesie ujednolicenia był zbliżony do rzeczywistej średniej, a nie do 90% tej średniej. W dalszych krokach sprawozdawca proponuje 3 kategorie poziomu odzyskiwania różnicy między faktycznym wymiarem płatności a średnim: 30% dla państw znajdujących się poniżej 70% średniej unijnej, 25% dla państw z przedziału 70-80% tej średniej oraz 10% dla państw pomiędzy 80% a średnią. Jednocześnie żadne państwo nie może znajdować się poniżej 65% średniej. Proces ujednolicenia powinien być finansowany proporcjonalnie przez państwa znajdujące się powyżej średniej z równoczesnym zabezpieczeniem, że ich płatności nie spadną poniżej średniej w wyniku tych działań.

Ogólnie można zauważyć, że proponowane zmiany nakierowane są na większą elastyczność przepisów, możliwości kształtowania ich indywidualnie przez państwa członkowskie oraz na zapewnienie uproszczenia. Należy podkreślić, że przedstawiony raport nie ma charakteru wiążącego - stanowi projekt służący jako podstawa do dalszej dyskusji; ostateczne uzgodnienia PE spodziewane są w listopadzie br.

Autor: SAEPR/FAPA

Portale regionalne

Znajdź KSOW na:

Z Parlamentu Europejskiego: Raport Santosa dotyczący projektu rozporządzenia