16.03.2012

Rozwój obszarów wiejskich w WPR po 2013 roku

Propozycja reformy rozwoju obszarów wiejskich po 2013 przedstawiona została w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), KOM (2011) 627 wersja ostateczna.

Polityka rozwoju obszarów wiejskich ma za zadanie wspierać konkurencyjność rolnictwa, zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych (w tym działania na rzecz klimatu) oraz zrównoważony rozwój obszarów wiejskich. Jednocześnie ma być ściśle powiązana, w szczególności poprzez włącznie we Wspólne Ramy Strategiczne i Umowę Partnerską, z Polityką Spójności ukierunkowaną na cele strategii Europa 2020.

Określono 3 cele przekrojowe (innowacyjność, środowisko, zmiany klimatu) oraz 6 priorytetów w zakresie rozwoju obszarów wiejskich:

ułatwianie transferu wiedzy i innowacji;
poprawa konkurencyjności i zwiększenie rentowności gospodarstw rolnych;
poprawa organizacji łańcucha żywnościowego i promowanie zarządzania ryzykiem w rolnictwie;
odtwarzanie, chronienie i wzmacnianie ekosystemów zależnych od rolnictwa i leśnictwa;
wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami i przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną;
zwiększanie włączenia społecznego, ograniczenie ubóstwa i promowanie rozwoju gospodarczego na obszarach wiejskich.

EFRROW może współfinansować ogólnokrajowe lub regionalne programy rozwoju obszarów wiejskich. Nowością jest dopuszczenie realizacji podprogramów tematycznych o wyższym poziomie wsparcia, np. młodzi rolnicy, małe gospodarstwa, obszary górskie, krótkie łańcuchy dostaw.

Projekt rozporządzenia określa działania (instrumenty) w ramach II filaru, które powinny przyczynić się do osiągnięcia co najmniej jednego priorytetu UE w zakresie rozwoju obszarów wiejskich:

transfer wiedzy oraz działania informacyjne;
usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem rolnym;
systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych;
inwestycje w środki trwałe;
przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych;
rozwój gospodarstw rolnych i działalności gospodarczej;
podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich;
inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę rentowności lasów;
tworzenie grup producentów;
środek rolnośrodowiskowoklimatyczny;
rolnictwo ekologiczne;
płatności dla obszarów Natura 2000 i płatności związane z ramową dyrektywą wodną;
płatności dla obszarów z tytułu obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami;
dobrostan zwierząt;
usługi leśno środowiskowe i klimatyczne oraz ochrona lasów;
współpraca;
zarządzanie ryzykiem.

Wiele z wyżej wymienionych środków obejmuje te same obszary co dotychczas, zostały one tylko inaczej pogrupowane a ich liczba pozornie zmniejszona (z ok. 40 do ok. 20).

Zupełnie nowymi są trzy instrumenty zarządzania ryzykiem obejmujące ubezpieczenia plonów, zwierząt i roślin (obecnie dostępne w ramach koperty płatności bezpośrednich); fundusze wzajemne oraz nowy instrument stabilizacji dochodu. Inne zmiany obejmują brak premii zalesieniowej i rent strukturalnych, program rolnośrodowiskowoklimatyczny (ze wzmocnieniem aspektów klimatycznych) oraz wydzielenie rolnictwa ekologicznego jako oddzielnego działania. Ponadto, wsparcie dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) ma być zastąpione płatnościami dla obszarów z naturalnymi utrudnieniami (ONU) w II filarze. Nowe obszary ONU wyznaczane będą na podstawie nowych kryteriów biofizycznych przy czym nowe kryteria delimitacji dotyczą wyłącznie obszarów innych niż górskie i o specyficznych utrudnieniach naturalnych ( ich sposób wyznaczania pozostaje bez zmian).

W zakresie rozwoju lokalnego LEADER proponuje się rozszerzenie możliwości jego finansowania na fundusze strukturalne, a także wzmocnienie tej inicjatywny poprzez podniesienie minimalnej koperty na ten cel do 5% całości środków przeznaczonych na PROW (obecnie 2,5%).

Projekt rozporządzenia przewiduje kontynuację sieci obszarów wiejskich (europejskich i krajowych) i poszerzenie ich roli w zakresie upowszechniania informacji o programach rozwoju obszarów wiejskich. Komisja ponadto proponuje utworzenie Europejskiej Sieci Oceny Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiej Sieci ds. Innowacji (EPI). Działania te mają być dodatkowo wsparte tzw. nagrodą za innowacyjną współpracę lokalną na obszarach wiejskich (European Prize).

Całkowita kwota wsparcia z UE na rzecz rozwoju obszarów wiejskich oraz jej alokacja na poszczególne lata będzie zgodna z wieloletnimi ramami finansowymi na lata 2014-2020 i zostanie ustalona przez Parlament Europejski i Radę na wniosek Komisji, a zatem projekt rozporządzenia nie określa ostatecznego poziomu wsparcia dla poszczególnych państw członkowskich. Jednocześnie określono poziomy wkładu EFRROW w odniesieniu do kwalifikowanych wydatków publicznych; mają one wynosić od 20% do max. 50% w regionach rozwiniętych i max. 85% w regionach słabiej rozwiniętych. Dla niektórych działań (transfer wiedzy, współpraca, grupy producentów) oraz podejścia LEADER wkłady te mogą być wyższe- do 80% w regionach rozwiniętych i 90% w regionach słabo rozwiniętych.

Portale regionalne

Znajdź KSOW na:

Rozwój obszarów wiejskich w WPR po 2013 roku