816 mln ton mleka na świecie w 2016 roku

Najnowsze prognozy FAO zakładają, że w 2016 roku światowa produkcja mleka może wzrosnąć o 1,6% względem 2015 roku i osiągnąć poziom 816 mln ton. Zwyżki produkcji mają być napędzane przede wszystkim przez większe dostawy w Europie, Azji i obu Amerykach, podczas gdy dynamika wzrostu w skali światowej złagodzona będzie przez stagnację lub delikatne spadki w Afryce i Oceanii.

W 2016 roku produkcja mleka najbardziej dynamicznie rozwija się w Azji, szczególnie w Indiach. Szacuje się, że dostawy mleka w tym kraju w 2016 roku osiągną poziom 155,2 mln ton, czyli o 4,8% wyższy niż w 2015 roku (+7,1 mln ton). Urbanizacja i wzrost dochodów ludności są głównymi czynnikami napędzającymi popyt na mleko i artykuły mleczarskie w tym regionie. Jednakże małe rozmiary gospodarstw i ograniczone moce produkcyjne wciąż pozostają wyzwaniem dla tamtejszego przemysłu mleczarskiego.

Wzrost dostaw jest prognozowany także w przypadku Pakistanu, Turcji i
Chin. Ponadto w innym regionie Azji, Iran i Arabia Saudyjska notują delikatne zwyżki produkcji mleka w 2016 roku. W Chinach, gdzie oczekiwany jest wzrost dostaw w skali roku, po minimalnej zwyżce z 2015 r. większy nacisk kładziony jest na rozwijanie dużych gospodarstw mleczarskich i badania genetyczne, podczas gdy niskie ceny skupu zmusiły mniejszych producentów do wycofania się z działalności. Zjawisko to jeszcze bardziej nasilone jest w Japonii i Korei Południowej, gdzie niska rentowność jest zjawiskiem powszechnym.

Spadki produkcji mleka notowane są w Afryce. Głównym czynnikiem niesprzyjającym zwiększaniu produkcji mleka w tym regionie w 2016 roku były susze, w wyniku których ucierpiały nie tylko zwierzęta (notowano masowe redukcje stad), ale także
pastwiska, zwłaszcza w północno wschodniej i południowej części kontynentu. Taki stan rzeczy jest przyczyną znacznie niższej produkcji mleka na tym kontynencie w stosunku do jej wielkości z 2015 roku. Spośród głównych producentów z tego regionu szacuje się. że największym zniżkom ulegnie produkcja mleka w Etiopii i RPA. Z drugiej strony w niektórych partiach północnej Afryki notowano wystarczającą do wzrostu pastwisk ilość deszczy. Taka sytuacja miała miejsce m.in. w Egipcie i Tunezji. Bardziej sprzyjające warunki pogodowe w tych krajach przełożyły się na wzrost wydajności krów mlecznych i szacuje się. że produkcja mleka w 2016 roku będzie tam wyższa niż w 2015 r.

W Ameryce Łacińskiej i na Karaibach dobra kondycja pastwisk i niskie ceny pasz napędzają w 2016 roku wzrost produkcji mleka pomimo niekorzystnych warunków pogodowych obserwowanych w niektórych państwach z tego regionu. W Meksyku badania genetyczne i usprawnienia technologiczne w połączeniu z rosnącymi cenami skupu dają podstawy do tego by sądzić, że w 2016 r. produkcja mleka będzie większa niż przed rokiem. Ponadto rentowność w wielu krajach z tego regionu uległa w 2016 roku poprawie, głównie ze względu na bardziej korzystne relacje cen pasz do cen mleka w skupie. W wyniku takiego stanu rzeczy, spodziewana jest zwyżka produkcji mleka w Brazylii, Ekwadoru i Peru. Z drugiej strony, susze w Kolumbii, Wenezueli i Chile oraz powodzie w Argentynie przyczyniły się do ograniczenia produkcji mleka w tych krajach. Zniżka może nastąpić także w Urugwaju, gdzie około połowa wytwarzanego mleka jest eksportowana. Niskie ceny światowe (zwłaszcza w I połowie 2016 roku) wpływały negatywnie na produkcję w tym roku.

Według prognoz FAO produkcja mleka wzrośnie także w Ameryce Północnej. Zwyżkę w tym regionie generować będą głównie USA, gdzie oczekiwany jest 2% wzrost w skali roku do 96,3 mln ton.  Taki stan rzeczy jest następstwem niższych kosztów pasz i silnego popytu krajowego. Natomiast dostawy mleka w Kanadzie są stabilne i najprawdopodobniej pozostaną na poziomie zbliżonym do tego sprzed roku, czyli 8,7 mln ton, (w granicach określonych system kwot mlecznych, który tam funkcjonuje).

Zwyżki produkcji mleka w Europie napędzać będą kraje UE, gdzie prognozowana jest 1,3% zwyżka do 165,7 mln ton. Wzrost byłby jeszcze bardziej dynamiczny, gdyby nie notowane w wielu krajach Wspólnoty niższe ceny skupu, które działały hamująco na produkcję, pomimo tego, że nastąpił spadek kosztów pasz i wzrosła ich dostępność. Analizując poszczególne kraje UE widoczne są jednak znaczne różnice w dynamice wzrostu produkcji mleka w 2016 roku. Produkcja w Irlandii wzrosła dotychczas o ok. 10% w skali roku, natomiast w przypadku Polski i Estonii notowany jest ok. 5% wzrost. Prognozy OECD zakładają, że do końca 2016 roku najbardziej dynamiczne zwyżki produkcji mleka w tym regionie nastąpią w Irlandii, Holandii, Danii i Wielkiej Brytanii. Ze względu na niską rentowność, której następstwem była redukcja stada, w Rosji obserwowana jest stagnacja. Z kolei Białoruś jest na trendzie zwyżkowym – na skutek nasilonego popytu importowego Rosji na artykuły mleczarskie.

W Oceanii zarówno Nowa Zelandia, jak i Australia notują w 2016 roku spadki produkcji. Według prognoz FAO w Nowej Zelandii w 2016 roku wytworzonego zostanie o 1,8% mniej mleka niż w 2015 roku – 20,7 mln ton (m.in. ze względu na niższe ceny skupu), w Australii zniżka ma osiągnąć poziom 1,1% (niższe ceny skupu i niekorzystna pogoda).

Adam Bugała FAMMU/FAPA