O mleku na posiedzeniu Rady Ministrów UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa

W dniu 15 lutego 2016 r. w Brukseli odbyło się posiedzenie Rady Ministrów UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa, w którym udział brał polski Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Krzysztof Jurgiel. W punkcie dotyczącym programu prac Prezydencji holenderskiej na pierwsze półrocze 2016 roku minister przedstawił zainteresowanie Polski kwestiami związanymi z przeglądem WPR 2014-2020 w 2016 r. oraz reformą WPR po 2020 r. Stwierdził, że kierunkowa dyskusja o kształcie WPR po 2020 r. na Radzie ds. Rolnictwa i Rybołówstwa powinna być włączona w program formalnych spotkań Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa. Dodał, że należy wziąć pod uwagę, iż rozpoczyna się już dyskusja na przeglądem Wieloletnich Ram Finansowych UE, gdzie analizie poddaje się fundamentalne pytania o europejską wartość dodaną Wspólnej Polityki Rolnej w kontekście przyszłości budżetu UE.

Istotnym punktem obrad Rady Ministrów Rolnictwa, zgłoszonym przez Polskę była dyskusja dotycząca trudnej sytuacji na rynkach rolnych, w szczególności na rynku wieprzowiny oraz na rynku mleka i przetworów mlecznych. W wyniku dramatycznego pogarszania się warunków funkcjonowania rynku sytuacja ta stała się krytyczna. Podczas dyskusji minister wskazał, że realizowane dotychczas instrumenty wsparcia rynku nie przełożyły się ani na wzrost cen ani na poprawę sytuacji dochodowej rolników. Jurgiel zwrócił uwagę na to, że stabilizacja rynków rolnych jest celem Wspólnej Polityki Rolnej wynikającym z Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. W jego ocenie, Komisja Europejska nie realizuje w sposób efektywny tego traktatowego celu. Polski minister dodał, że w ramach wspólnej organizacji rynków rolnych istnieje zestaw instrumentów, który należy pilnie wprowadzić, by pomóc rolnikom przetrwać ten trudny okres. Dotychczas podjęte działania nie są wystarczające, a państwa członkowskie mają ograniczone możliwości, by samodzielnie podjąć działania na rynkach rolnych. W związku z tym Minister zwrócił się o podjęcie następujących działań wnioskując o:

- Przeznaczenie środków finansowych w ramach nadzwyczajnego wsparcia skierowanego do dotkniętych kryzysem sektorów mleka i mięsa wieprzowego,rozszerzenie siatki bezpieczeństwa, w szczególności poprzez:

- urealnienie progów referencyjnych i cen interwencyjnych w sektorze mlek

• uruchomienie mechanizmów promowania i wspierania eksportu, w tym refundacji wywozowych na produkty mleczarskie i wieprzowinę, w celu trwałego usunięcia z rynku UE istniejących nadwyżek,

• ponowne uruchomienie mechanizmu dopłat do prywatnego przechowywania wieprzowiny i urealnienie terminów jego realizacji.

- zintensyfikowanie działań na rzecz zdobywania nowych rynków zbytu poza UE i znoszenia barier pozataryfowych.

- podjęcie pilnych działań w skali UE prowadzących do zniesienia embarga i ponowne otwarcie rynku rosyjskiego na produkty rolne UE.

- zwolnienie producentów mleka lub odroczenie obowiązku wpłacenia opłaty z tytułu przekroczenia kwot mlecznych w roku kwotowym 2014/2015, wynikającej z rat, o których mowa w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 595/2004, należnych do uregulowania do dnia 30 września 2016 r. i do dnia 30 września 2017 r.

- stworzenie w sektorze wieprzowiny, wzorem rynku mleka, obserwatorium rynkowego monitorującego sytuację. Konieczne jest także trwałe powiązanie obserwatorium na obu rynkach z mechanizmami interwencyjnymi.

Zainicjowana przez Polskę debata na temat trudnej sytuacji na rynkach rolnych, uzyskała poparcie wielu państw członkowskich. W ramach podsumowania dyskusji, Prezydencja poprosiła aby pozostałe państwa członkowskie przedstawiły na wzór Polski swoje propozycje na piśmie do 25 lutego 2016 r. Po spotkaniu Sekretarz stanu do spraw gospodarki UE - Martijn van Dam stwierdził, że w związku z tym, że niektórzy uczestnicy obrad wyrazili zaniepokojenie, w zdecydowany sposób podkreślając, że sytuacja rynkowa w sektorze mleczarskim i sektorze wieprzowiny jest niepomyślna i wymaga pilnych zmian. Wyniki omawianej debaty posłużą jako podstawa do formalnych dyskusji na ten temat, które odbędą się na marcowym posiedzeniu Rady. Przy tej okazji ocenione zostaną aktualnie stosowane środki rynkowe i podjęte zostaną decyzje, jakie podejście będzie właściwe.

Adam Bugała FAMMU/FAPA na podstawie MRiRW, KE