Dostawy mleka w UE w 2015 r. mogą być o 1% wyższe niż przed rokiem

Według analityków KE wielkość dostaw surowca w 2015 roku może być nawet o 1% wyższa niż w 2014 r. Oznacza to, że po 1,2% zniżce zaobserwowanej w pierwszym kwartale roku (gdy w wielu krajach ograniczano produkcję, aby uniknąć kary z tytułu nadprodukcji lub zminimalizować ją) w pozostałych dziewięciu miesiącach produkcja w skali roku będzie wyższa o 1,6% i to pomimo niższych i wciąż spadających cen mleka. Zmiany obserwowane w poszczególnych państwach członkowskich będą jednak różne. W części państw Wspólnoty po zniesieniu kwotowania produkcji zaobserwowano bardzo dynamiczne zwyżki, w innych nie odnotowano takiego zjawiska.

Największe zniżki w dostawach mleka do mleczarni w skali roku w pierwszym kwartale 2015 r. zaobserwowano w Irlandii, Estonii, Belgii, Austrii, Holandii, Łotwie, Włoszech, Niemczech, Danii i na Cyprze. Większość z tych państw ryzykowała poważnym przekroczeniem kwoty mlecznej. W innych przypadkach, jak np. we Francji, gdzie dostawy były dalekie od limitów, spadek dostaw, jaki nastąpił w pierwszym kwartale bieżącego roku, związany był  z dostosowaniem do zmian na rynku. Spadek dostaw mleka zauważalny był również w Wielkiej Brytanii. Z drugiej strony w innych państwach członkowskich zwiększano produkcję mleka pomimo niższych niż przed rokiem cen skupu. Miejscami takich zwyżek były przede wszystkim Węgry, Czechy, Słowacja, Słowenia i Portugalia. Pomimo zakazu eksportu do Rosji dostawy mleka rosły także w Finlandii i na Litwie. W państwach tych mogą nastąpić pewne zmiany w dynamice wzrostu dostaw mleka na skutek niskich cen w skupie, jednak oczekiwana jest poważna zwyżka podaży surowca w skali roku. Od 1 kwietnia 2015 roku, pomimo notowanych niższych niż przed rokiem cenach skupu, produkcja mleka wzrosła w niektórych krajach, w których jej rozwój ograniczany był przez kwoty mleczne (przede wszystkim w Irlandii, Austrii, Luksemburgu, Polsce i Hiszpanii, a od maja także w Holandii). Rolnicy w tych krajach przyjmowali różne strategie, aby w ostatnim sezonie zminimalizować kary z tytułu przekroczenia kwoty mlecznej. Dla wielu priorytetem było niedoprowadzanie do redukcji stada, aby móc zwiększyć produkcję po zniesieniu limitów. Wśród wielu możliwości ograniczania produkcji, rolnicy m.in. kończyli wcześniej sezon laktacji krów i opóźniali sezon wycieleń. Ciekawym przypadkiem jest Polska, gdzie pomimo znaczącego wzrostu uboju krów (+35% w stosunku do kwietnia 2014 r.), niższych cen w skupie oraz przekroczonej kwoty mlecznej, zniżka produkcji w pierwszym kwartale 2015 roku była ograniczona, a w kwietniu odnotowano znaczący wzrost dostaw (+4,2% w skali roku).

W Niemczech i Francji (skąd pochodzi łącznie ok. 40% mleka z UE) miesięczne dostawy mleka zbliżyły się do poziomów sprzed roku jedynie w maju, ponadto nie ma przesłanek ku temu, aby ceny skupu mogły znacząco wzrosnąć, dlatego nie oczekuje się, że w tych krajach produkcja mleka w 2015 roku przekroczy poziom z roku 2014. W Belgii i Szwecji dostawy mleka w bieżącym roku mogą być niższe niż w 2014 r. Ograniczone zwyżki oczekiwane są w przypadku Wielkiej Brytanii i Włoch. W Hiszpanii problemy z mocą przerobową przetwórni mleczarskich mogą spowodować zniżkę dostaw mleka w skali roku.

Według analityków z KE w 2016 roku produkcja mleka w UE wzrośnie o nie więcej niż 1%, na co ponownie wpłynie rosyjskie embargo, a szybszy wzrost podaży mleka i przetworów mlecznych w skali światowej w stosunku do popytu może spowodować opóźnienie ponownej zwyżki cen skupu mleka.

Adam Bugała FAMMU/FAPA