W 2014 roku spadają ceny skupu mleka w UE

Początek 2014 roku to bardzo dynamiczne zniżki cen skupu mleka w UE. Spadki napędzane były głównie przez wysoką podaż surowca oraz osłabiony popyt światowy na przetwory mleczne (m.in. ze względu na zmniejszone zamówienia na pełnotłuste mleko w proszku do Chin, które rok wcześniej napędzały wzrost produkcji mleka w UE). Średnio w Unii ceny skupu mleka spadły do poziomu 36,51 EUR/100 kg we wrześniu. Szacunki Komisji Europejskiej wskazują, że średnie ceny skupu w III kwartale 2014 roku spadały mniej dynamicznie niż w II kwartale, kiedy to obserwowano nasilenie tego trendu, co było odzwierciedleniem ograniczania popytu na przetwory mleczne z Chin (zwłaszcza mleka w proszku) oraz Rosji przy sezonowej zwyżce produkcji mleczarskiej na półkuli północnej. Wyhamowanie spadkowej tendencji widoczne w II kwartale związane jest natomiast m.in. ze zbliżającym się okresem zimowym na półkuli północnej i sezonową zniżką produkcji w tym rejonie. W dziewiątym miesiącu bieżącego roku średnia ważona cena skupu mleka w UE po raz pierwszy od lutego 2013 roku była niższa niż w analogicznym okre­sie przed rokiem (o 5%). W skali miesięcznej nastąpiła ok. 1,1% zniżka. We wrześniu bieżącego roku za mleko we Wspólnocie rolnicy otrzy­mywali przeciętnie 36,51 EUR/100 kg, w dawnej Piętnastce stawki były nieco większe: średnio 37,54 EUR/100 kg. Niższe ceny skupu od­notowano w trzynastce nowych państw członkowskich (średnio 30,04 EUR/100 kg). Spośród istotnych producentów, ceny skupu 100 kg mleka w Niemczech – 36,44 EUR - były niższe niż rok wcześniej o niemal 9%, zwyżkę rzędu 8,4% odnotowano w Holandii (do 38 EUR/100 kg). We Francji na­tomiast ceny skupu mleka były we wrześniu2014 r. o 4,8% wyższe niż w tym samym okresie ubiegłego roku (38,87 EUR/100 kg). Największą zniżkę cen skupu mleka w skali roku zaobserwowano na Litwie, gdzie tempo spadku wynosiło aż 32,64%. Znaczne zniżki zaobserwowano także w innych krajach bałtyckich, jak np. w Estonii i Łotwie (tempo spadku odpowiednio -27,08% i -25,77%). Wyższe niż przed rokiem były natomiast ceny skupu w Słowenii (+1,24% do 33,46 EUR/00 kg), a także w Austrii (+0,13% do 38,91 EUR/100 kg) i wspomnianej wyżej Francji.

Tak jak w poprzednich latach we wrześniu 2014 r. odnotowano duże rozbieżności stawek płaconych rolnikom za ich mleko w poszczegól­nych krajach. Na Litwie, gdzie w dziewiątym miesiącu 2014 roku mleko skupowano stosunkowo najtaniej (po 22,78 EUR/100 kg) stawka była niższa aż o 32,84 EUR niż na Cy­prze, gdzie tradycyjnie producentom mleka płacono naj­więcej za ich surowiec. Znaczenie tego kraju wciąż jest jednak znikome dla mleczarskiego rynku UE. Jednakże nieliczni tamtejsi rolnicy zaj­mujący się produkcją mleka mogli uzyskać za 100 kg surowca ponad 55,6 EUR. Poza tym stosunkowo najdrożej skupowano mleko na Malcie (także kraj o niewielkiej roli na rynku mleka UE) – 49,12 EUR/100 kg, a także w Finlandii (46,47 EUR/100 kg). 

Tradycyjnie dosyć niskie stawki za 100 kg surowca w porównaniu do średniej w UE otrzymywali we wrześniu bieżącego roku producenci mleka we wspomnianych już krajach bałtyckich: na Litwie i Łotwie – odpowiednio: 22,78 EUR/100 kg i 23,36 EUR/100 kg, czyli o 32,6% poniżej ceny sprzed roku w przypadku Litwy, na Łotwie odnotowano niespełna 26% spadek. Stosunkowo niskie stawki odnotowano także w Polsce (29,74 EUR/ 100 kg). Spośród państw Piętnastki wciąż zdecydowanie najtańsze mleko w skupie było w krajach półwyspu Iberyjskiego, 34,08 EUR/100 kg w Hiszpanii i 32,95 EUR/100 kg w Portugalii.

Adam Bugała FAMMU/FAPA