905 mln ton mleka na świecie w 2022 roku

Eksperci Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) grupującej najbogatsze państwa świata, wraz
z analitykami Organizacji ds. Wyżywienia i Rolnictwa Narodów Zjednoczonych (FAO) w czerwcu 2013 roku po raz kolejny  przedstawili średnioterminowe (na lata 2013-2022) perspektywy dla światowych rynków żywności, w tym produktów mleczarskich. Jednym z podstawowych założeń jest niezmienność obecnie prowadzonej polityki rolnej na rynkach spożywczych.

Podobnie jak przed laty prognozy dla rynku mleka są bardzo optymistyczne. Według danych OECD-FAO na przełomie lat 2012 i 2013 produkcja mleka na rynkach międzynarodowych wzrośnie o ponad 2%. Wynika z tego, że tempo wzrostu powinno utrzymać się na poziomie notowanym w ubiegłej dekadzie (+2,1%.). Największa zwyżka oczekiwana jest w Azji (+4,2% do 302 mln t), w tym głównie w Chinach (+4% do 46,9 mln t), Pakistanie (+2,8% do 33,4 mln t) i Indiach (+2,2% do 135,3 mln t). Wzrost produkcji napędzany będzie przede wszystkim przez dynamicznie rosnącą konsumpcję przetworów mlecznych w tym regionie oraz przez szybki wzrost liczby ludności. Podobnie sytuacja kształtuje się w Ameryce Południowej. Według prognoz OECD-FAO w 2013 r. produkcja mleka zwiększy się tam o 3,3% względem 2012 r. do 71,8 mln t. Zwyżki będą odnotowane głównie w Brazylii, Chile, Urugwaju i Ekwadorze, a będą spowodowane głównie przez rosnące dochody mieszkańców i dobrą kondycji pastwisk w sezonie 2012/2013. Wyjątek w tym regionie stanowi Argentyna, gdzie pomimo dużych inwestycji nakierowanych na wzrost zdolności przetwórczych, poziom produkcji w ostatnich latach stabilizuje się. Jest to wynikiem spadającego popytu wewnętrznego i ograniczeń w eksporcie.

Systematyczny wzrost popularności nabiału w regionach rozwijających się przyczynia się do wzrostu produkcji mleka na świecie w perspektywie długookresowej. Dynamiczny wzrost ludności idzie często w parze z rosnącym bogaceniem się tamtejszych społeczeństw i postępującą w ślad za tym zmianą nawyków żywieniowych na takie, które dominują w krajach umownie rozumianego Zachodu.

Według prognoz OECD-FAO produkcja mleka ma w 2022 być o 19,8% większa niż w 2012 roku. Prognoza zakłada w tym okresie ponad 2% średnią roczną dynamikę wzrostu. W wartościach absolutnych podaż mleka ma zwiększyć się w latach 2012-22 o 134,4 mln ton, z 755,3 do 905,2 mln ton.

Rozwój pogłowia krów mlecznych będzie bardziej ograniczany czynnikami środowiskowymi i niedostatecznymi zasobami wody w wielu regionach, dlatego też dla wzrostu produkcji mleka kluczowa będzie poprawa wydajności krów. Utrzymają się pod tym względem ogromne różnice między regionami globu – od najwyższych w Ameryce Północnej i Europie Zachodniej poprzez średnie w krajach Oceanii i Ameryce Łacińskiej aż do najniższych w azjatyckich krajach rozwijających się, pomimo że tempo wzrostu mleczności będzie tam stosunkowo najszybsze.

Aż 78% dodatkowej wytworzonej ilości mleka przypadnie na kraje spoza OECD, których udział w łącznej produkcji światowej osiągnąć ma ponad 60%. Stanie się tak na skutek bardzo dynamicznego wzrostu w Chinach (wzrost o ponad 28,8% w latach 2012-2022), i równie imponującego w Pakistanie (+27,8%) oraz Indiach (+33,2%) – warto dodać, że przy prognozowanych trendach do 2022 roku produkcja mleka w tym kraju już w 2018 roku praktycznie przewyższyć podaż tego surowca w UE.

Silne tendencje wzrostowe mają się utrzymać w Ameryce Południowej – podaż surowca
w Argentynie pomimo obserwowanej obecnie stabilizacji ma się zwiększyć do 2022 roku o ponad 21,7%, a w Brazylii o 33,4%. Według ekspertów, jest to potencjalnie istotna „strefa dużej produkcji taniego mleka”.

Udział państw rozwiniętych (przyjmijmy dla uproszczenia, że jest to OECD w obecnym składzie) w globalnej ilości mleka będzie w tym czasie systematycznie malał. Unia Europejska pozostanie wprawdzie największym producentem mleka w tym gronie, jednak mimo zniesienia kwot mlecznych tempo wzrostu ma być mizerne – raptem nieco ponad 3,8% w ciągu blisko dekady. Analitycy OECD widzą pomyślne perspektywy przed Rosją i Ukrainą (wzrost odpowiednio o 15,1% i 11,3%), dla ostrożności wypada jednak zauważyć, że tamtejsze otoczenie polityczne i makroekonomiczne jest niestabilne, co niejednokrotnie doprowadzało do kryzysów.

Kraje Oceanii – Nowa Zelandia i Australia – mają w omawianym okresie zwiększyć ilość wytwarzanego mleka odpowiednio o 17,5% i 10,9%, co na tle większości państw wysoko rozwiniętych należy traktować jako wynik bardzo dobry. Pod tym względem dobrze wypadają również Stany Zjednoczone Ameryki Północnej, które dalej mają rozwijać produkcję surowca (+14,8%).

Opracowanie: FAMMU/FAPA