Współpraca instytucjonalna dla optymalnego wdrożenia Dyrektywy Azotanowej

Celem projektu realizowanego przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie jest upowszechnienie wiedzy na temat wymagań DA stawianych państwom członkowskim oraz działań realizowanych w ramach programów działań na OSN, ze szczególnym uwzględnieniem dobrych praktyk rolniczych służących zarówno optymalizacji produkcji rolnej, jak i ochronie wód. W tym celu konieczne jest wypracowanie zasad współpracy między instytucjami odpowiedzialnymi za wdrażanie DA, wymienionych w programie działań, środowisk naukowych oraz przedstawicieli organizacji rolniczych. Celem jest przekonanie środowisk rolniczych, że wdrożenie działań zgodnych z kodeksem dobrych praktyk rolniczych spowoduje nie tylko utrudnienia w prowadzeniu działalności rolniczej, lecz także wymierne korzyści w postaci zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Ważny jest także udział przedstawicieli urzędów wojewódzkich, którzy uzgadniają i publikują rozporządzenia Dyrektora RZGW w Warszawie wprowadzające OSN i program działań. Istotnym elementem w poprawie wdrażania DA mogą być wymiana doświadczeń z państwami Unii Europejskiej, które lepiej, niż Polska poradziły sobie z problemem przestrzegania wymogów DA. W związku z tym w ramach projektu przewiduje się współpracę z Holandią za pośrednictwem Ambasady Królestwa Niderlandów w Warszawie, która kończy V cykl wrażania DA. W Holandii OSN stanowią niemal 100 % powierzchni kraju, przepisy krajowe zostały w pełni dostosowane do norm unijnych i rolnicy z powodzeniem stosują racjonalne planowanie i gospodarowanie z zachowaniem dobrych praktyk rolniczych np. w odniesieniu do gospodarki nawozami. Pełna transpozycja DA pozwala Holandii korzystać z derogacji dla części rolników, którzy nie zdążyli dostosować gospodarstw do wymogów unijnych. Wymiana doświadczeń z holenderskimi rolnikami może odegrać kluczową rolę w dialogu przedstawicieli środowisk rolniczych, naukowych i administracji. Spotkanie z przedstawicielami administracji rządowej Holandii (Ministerstwo Gospodarki w Holandii) umożliwi wypracowanie ram współpracy instytucji krajowych zaangażowanych w DA.

Polska realizuje obecnie IV cykl wrażania Dyrektywy 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. dotyczącej ochrony wód przed zanieczyszczeniem powodowanym przez azotany pochodzące ze źródeł rolniczych, tzw. Dyrektywy Azotanowej (DA) obejmujący lata 2016-2020. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2015 r. poz. 496, z późn. zm.) zobowiązuje państwa członkowskie do wskazania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie narażonych (OSN), z których odpływ azotu ze źródeł rolniczych do tych wód należy ograniczyć. Dla wskazanych OSN należy opracować i wdrożyć program działań, który zawiera działania zarówno o charakterze inwestycyjnym, jak również działania zmierzające do przestrzegania określonych zasad związanych ze sposobem prowadzenia gospodarki rolnej, nawożenia, przechowywania nawozów naturalnych. Od początku wdrażanie DA w Polsce Komisja Europejska wskazuje uchybienia zobowiązaniom wynikającym z dyrektywy w zakresie niewystarczającego wyznaczenia wód wrażliwych i OSN, czego wynikiem jest wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 20 listopada 2014 r. w sprawie C-356/13 (tzw. skarga azotanowa). Jednocześnie zwiększanie OSN do stanu akceptowano przez KE natrafia na opór ze strony środowisk rolniczych oraz wojewodów, którzy odmawiają uzgodnienia rozporządzeń wyznaczających OSN. Wyznaczanie wód wrażliwych postrzegane jest wyłącznie jako nakładanie dodatkowych obowiązków na rolników i instytucje biorące udział w programie, nie dostrzega się natomiast ewidentnych korzyści, także dla środowisk rolniczych, wynikających z konieczności modernizacji gospodarstw, przejścia na bardziej opłacalne formy gospodarowania, optymalnego wykorzystania nawozów naturalnych oraz poprawy jakości wód. Pomimo konsultacji społecznych realizowanych dotychczas programów działań, brak jest dostatecznej wiedzy na temat działań zawartych w programie, jak również wymagań stawianych rolnikom.

Operacja będzie realizowana jako wyjazd przedstawicieli wymienionych środowisk (członków grupy docelowej) do Holandii w celu zapoznania się z doświadczeniami holenderskich władz i rolników oraz organizacja warsztatów w Warszawie prowadzących do ustalenia wspólnych ram działania w Polsce.

Grupą docelową operacji są osoby bezpośrednio zainteresowane i zaangażowane w problem wdrażania dyrektywy azotanowej w Regionie Wodnym Środkowej Wisły. Są to przedstawiciele:

Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej,
Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie,
Urzędów Wojewódzkich,
Wojewódzkich Zarządów Melioracji i Urządzeń Wodnych,
Ośrodków Doradztwa Rolniczego,
Izb Rolniczych,
Ministerstwa Środowiska,
Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa,
Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego,
Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska,
Europejskiego Regionalnego Centrum Ekohydrologii Polskiej Akademii Nauk,
Fundacji na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa FDPA,
Ambasady Królestwa Niderlandów w Warszawie,
Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Falentach,
Polskiego Związku Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS”,
Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka w Warszawie,
Ministerstwa Gospodarki w Holandii.

Grupa docelowa będzie liczyć około 45 osób i będzie składać się z przedstawicieli ww. urzędów i instytucji z 7 województw znajdujących się w znacznej części w granicach RZGW w Warszawie: mazowieckiego, kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, łódzkiego, podlaskiego, świętokrzyskiego, warmińsko-mazurskiego oraz z Holandii. Taki wybór członków grupy docelowej pozwoli realizować dialog w zakresie wdrażania dyrektywy azotanowej z osobami najbardziej zainteresowanymi i zaangażowanymi w program działań na OSN.

Partner zrezygnował z realizacji projektu

„Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020”

Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Portale regionalne

Znajdź KSOW na:

Współpraca instytucjonalna dla optymalnego wdrożenia Dyrektywy Azotanowej