Relacja z Konferencji naukowej - „Administracja publiczna a ochrona przyrody – zagadnienia społeczne, ekonomiczne oraz prawne”

W ramach III edycji spotkań naukowych pod nazwą „Administracja publiczna a ochrona przyrody – zagadnienia społeczne, ekonomiczne oraz prawne” odbyła się konferencja naukowa, zorganizowana w dniach 25 – 27 października 2012 r., w Urszulinie, na terenie Poleskiego Parku Narodowego. Organizatorem konferencji był Instytut Administracji, Samorządu i Prawa Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Przyrodniczo - Humanistycznego w Siedlcach, Dyrekcja Poleskiego Parku Narodowego oraz Mazowiecki Urząd Marszałkowski. Przewodnictwo w Radzie Naukowej Konferencji objął prof. zw. dr hab. Marek Górski (Uniwersytet Szczeciński).

Uczestnikami konferencji byli przedstawiciele 18 ośrodków naukowych, reprezentujących środowisko akademickie o zainteresowaniach badawczych z zakresu ekonomicznych, społecznych i prawnych aspektów ochrony przyrody. Ponadto uczestnikami konferencji byli przedstawiciele organów administracji publicznej reprezentujący Samorząd Województwa Mazowieckiego i Lubelskiego, Starostwo Powiatowe we Włodawie, przedstawiciele regionalnych dyrekcji ochrony środowiska, przedstawiciele dyrekcji parków narodowych m.in. Poleskiego Parku Narodowego, Parku Narodowego Gór Stołowych.

W ramach konferencji Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA, we współpracy z Uniwersytetem Przyrodniczo - Humanistycznym w Siedlcach, zorganizowała seminarium nt. „Realizacja działań PROW na rzecz ochrony przyrody z uwzględnieniem zagadnień dotyczących nowej perspektywy 2014 – 2020”, w którym w roli panelistów wystąpili: przedstawiciele Fundacji m.in.: dr Przemysław Litwiniuk (Dyrektor Fundacji FAPA), dr Monika A. Król, Monika Kostka.

W ramach kilku sesji naukowych wygłoszono 22 referaty obejmujące zakresem tematycznym następujące zagadnienia:

- instytucjonalne i organizacyjne aspekty ochrony przyrody,

- ekonomiczno-finansowe aspekty zarządzania zasobami przyrodniczymi,

- społeczne aspekty ochrony przyrody,

- problematyka szkód w ochronie przyrody,

- ochrona przyrody w prawie UE,

- ochrona przyrody w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz w orzecznictwie sądów polskich.

W prezentowanych referatach wskazywano na niedoskonałości występujące w ustawie z 2004 r. o ochronie przyrody oraz wskazano na brak spójności przepisów ustawy z regulacjami odnoszącymi się do łowiectwa, gospodarki leśnej i ochrony lasów, czy regulacji w zakresie udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. W zakresie instytucjonalnych i organizacyjnych aspektów ochrony przyrody dominowała problematyka prawnych form ochrony przyrody, a zwłaszcza parków narodowych i obszarów Natura 2000. Wskazywano na prawne ograniczenia wykonywania prawa własności ze względu na reżim prawny poszczególnych form ochrony przyrody. Podkreślono również rolę samorządu terytorialnego w tworzeniu i funkcjonowaniu wybranych form ochrony przyrody. Odrębna część poświęcona została konstytucyjnym podstawom ochrony przyrody oraz regulacji prawnej ochrony przyrody w aktach prawnych UE. Ogromny walor praktyczny omawianej problematyki został ukazany w opracowaniach dotyczącym przeglądu stanowisk judykatury w poszczególnych kwestiach związanych z ochroną przyrody w orzecznictwie sądowym, sądów europejskich (Europejski Trybunał Praw Człowieka, Europejski Trybunał Sprawiedliwości, Sąd I Instancji), jak i sądów polskich (Sąd Najwyższy, Naczelny Sąd Administracyjny). Przedstawicielka Fundacji FAPA – dr Monika A. Król – wygłosiła referat nt. „Działań PROW na rzecz ochrony przyrody z uwzględnieniem zagadnień dotyczących nowej perspektywy 2014 – 2020”, w którym ukazała projektowane instrumenty prawne służące ochronie przyrody m.in. koncepcję i podstawy prawne funkcjonowania obszarów o wysokich wartościach przyrodniczych (HNV) w regulacji UE oraz wybranych państwach członkowskich.

W ramach analizy ekonomiczno-finansowych aspektów zarządzania zasobami przyrodniczymi, będących przedmiotem drugiego bloku tematycznego konferencji, zwrócono uwagę na problematykę zielonych inwestycji, kwestii ochrony przyrody w zamówieniach publicznych, czy kwestię oceny przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w sektorze energetycznym.

Trzecim zasadniczym obszarem tematycznym konferencji były społeczne aspekty ochrony przyrody. Wśród prezentowanych zagadnień ukazano problem kontroli w ochronie przyrody, sprawowanej zarówno przez ustawowo powołane straże (łowiecka, leśna, państwowa i społeczna straż rybacka), jak i przez ekologiczne organizacje społeczne biorące udział  w postępowaniach z zakresu ochrony przyrody i ochrony środowiska.

W podsumowaniu Konferencji wskazano, iż obecna ustawa o ochronie przyrody jest aktem niespójnym, z występującymi wieloma lukami oraz wysunięto postulat jej nowelizacji, uwzględniającej postulaty zarówno doktryny, jak i praktyków.

Uczestnicy konferencji mieli także możliwość zapoznania się z walorami kulturowymi i przyrodniczymi Poleskiego Parku Narodowego oraz bogatą historią regionu. Zorganizowana przez Dyrekcję Poleskiego Parku wizyta studyjna obejmowała poznanie bogatych zbiorów etnograficznych i przyrodniczych, zgromadzonych w Ośrodku Dydaktyczno-Muzealnym PPN oraz przejście ścieżką edukacyjną, ukazującą walory przyrodnicze ekosystemów leśnych i torfowiskowych, znajdujące się w rejonie jeziora Moszne.

Autor: M.Król/SAEPR FAPA