„Przednówek. Kiedy gotuję to nie marnuję" - wyniki konkursu

Konkurs „Przednówek. Kiedy gotuję to nie marnuję" zorganizowany przez Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi został rozstrzygnięty. Jego celem było popularyzowanie i promowanie idei niemarnowania żywności oraz kształtowanie postaw wrażliwości na tę kwestię, poprzez korzystanie z tradycyjnych sposobów radzenia sobie z zaopatrzeniem gospodarstw domowych i popularyzacje przepisów na jak najszersze wykorzystanie produktów.

Przedsięwzięcie było objęte patronatem honorowym Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jana Krzysztofa Ardanowskiego.

W tym roku przyznano nagrodę główną oraz dwa wyróżnienia.

Nagrodę główną zdobyła Weronika Szpura z KGW Korniczanki ze Starej Kornicy, która przygotowała Pomarańczowe kluski z kurdybankiem. Jury przyznało również dwa wyróżnienia dla Anny Walach z KGW w Zagrodach za przepis na Śniadaniową potrawę z lebiodki oraz dla Sylwii Kuś-Vegi za przepis na Pyszne kluski z czerstwego chleba.

Jak podaje FAO każdego roku wyrzucamy 1,3 mld ton jedzenia, co stanowi, 1/3 żywności produkowanej na świecie. Propagowanie niemarnowania żywności jest więc sprawą bardzo ważną. Konkurs „Przednówek. Kiedy gotuję to nie marnuję” idealnie wpisał się w tę problematykę. Mamy nadzieję, że nasza inicjatywa przyczyni się do uświadomienia większości z nas, żeby nie marnować jedzenia i nie wyrzucać go zbyt pochopnie. Zaproszenie do udziału w Konkursie spotkało się z dużym zainteresowaniem. Otrzymaliśmy ponad 120 zgłoszeń z całej Polski. Wszystkie receptury były bardzo oryginalne. Przeważały wariacje na temat klusek, zapiekanek, omletów i pasztetów – proste i szybkie do przyrządzenia. Konkurs pokazał, że w Polsce najwięcej marnuje się chleba, ziemniaków i bulionu. Prawie każdy przepis zawierał choć jeden z tych składników. „Warto podkreślić, że byliśmy zaskoczeni jakością nadesłanych fotografii. Sposób podania, kompozycja, nawet oświetlenie - wszystko to na bardzo wysokim poziomie” – powiedział Jacek Żukowski, koordynator projektu.

„Przy ocenie prac braliśmy pod uwagę inwencje twórcze uczestników, zgodność przepisów z celem i ideą konkursu oraz estetykę zdjęć przedstawiających efekt końcowy. Nagrodzone przez nas danie spełniło te kryteria. Jego autorka wykorzystała nie tylko składniki z poprzedniego obiadu, ale typowe dla kuchni przednówkowej zioła” – uzasadnili swój wybór członkowie jury.

Miejsce 1. Pomarańczowe kluski z kurdybankiem

Danie nagrodzone pierwszą nagrodą łączy w sobie dwie idee konkursu, niemarnowanie żywności (resztki z obiadu) z tym, co na przednówku można zebrać w przydomowym ogrodzie lub najbliższej okolicy (bluszczyk kurdybanek, pokrzywy).

Składniki:

• ugotowane ziemniaki (mogą być pozostałe z obiadu)
• mąka ziemniaczana
• sól
• gotowana marchewka (może być z wywaru na zupę)
• jaja (1 szt. na 0,5 kg przekręconych przez maszynkę ziemniaków i marchewki)

Przygotowanie: Ziemniaki i marchewkę przekręcić przez maszynkę. Przygotować taką samą ilość marchewki i ziemniaków. Masę połączyć, dodać jajo i lekko posolić (trzeba mieć na uwadze to, że do gotowania ziemniaków i marchewki mogła być dodana sól). Zlepić kulę, rozpłaszczyć i zaznaczyć cztery części. Czwartą część wyjąć i dołożyć do pozostałych, a w to miejsce dosypać mąkę ziemniaczaną w takiej ilości, aby wypełniła czwartą część. Zagnieść ciasto i formować kluski (podobnie jak kluski śląskie). Ugotować. Podawać z sałatką z pokrzywy i bluszczyka kurdybanka. Można także przygotować jakieś mięsko. Ozdobić ziołami.

Sałatka z pokrzywy i bluszczyka kurdybanka

• 50 średniej wielkości listków pokrzywy
• 10 średniej wielkości szczypiorków
• 30 gałązek bluszczyka kurdybanka
• 20 średniej wielkości listków sałaty

Przygotowanie: Wszystkie składniki opłukać. Pokrzywę zalać wrzątkiem na 2 minuty, a następnie wyjąć i zalać zimną wodą na 2 minuty. Wodę zlać i włożyć do miski. Sałatę i szczypiorek pokroić. Z bluszczyka kurdybanka zerwać listki i dodać do sałatki. Wszystkie składniki delikatnie wymieszać. Polać sosem przygotowanym godzinę wcześniej. Wymieszać. Podawać z kluskami.

Sos:

• 2 łyżki octu jabłkowego
• 2 łyżki oleju słonecznikowego lub lnianego tłoczonego na zimno
• szczypta soli
• szczypta suszonego tymianku

Składniki połączyć. Przygotować godzinę przed dodaniem do sałatki.

Wyróżnienie I. Śniadaniowa potrawa z lebiody

Podstawę tego dania stanowi to, co można zebrać „w przyrodzie” na przednówku i wykorzystać w kuchni.

Składniki:

• młode liście lebiody
• 2 ząbki czosnku 
• 2 łyżki śmietany słodkiej
• sól, pieprz do smaku
• łyżka smalcu
• 2 jajka

Przygotowanie: Liście lebiody płuczemy, wrzucamy do gotującej się wody i parzymy około 2 minuty. Następnie odcedzacie (można przelać zimną wodą, żeby zachowała ładny zielony kolor). Na patelni rozgrzać smalec i dodać wyciśnięty przez praskę czosnek, a następnie posiekaną lebiodę. Dusić pod przykryciem około 5-10 minut. Na koniec zabielić śmietanką, doprawić solą i pieprzem. Dodatkowo wbić jajka i dusić na małym ogniu, aż białko się zetnie. Podawać prosto z patelni z ulubionym pieczywem.

Wyróżnienie II. Pyszne kluski z czerstwego chleba

Danie zostało przygotowane z czerstwego chleba i bułek, czyli w pełni wpisuje się w niemarnowanie żywności Jego podstawę stanowi to, co można zebrać „w przyrodzie” na przednówku i wykorzystać w kuchni.

Składniki:

• czerstwe pieczywo
• mleko
• jajko
• resztki wędliny
• boczek
• cebula
• 3 łyżki mąki
• sól, pieprz, kurkuma
• natka pietruszki

Przygotowanie: Dwie czerstwe bułki i cztery czerstwe kromki chleba namoczyć w letnim mleku i zostawić do napęcznienia. W tym czasie resztki wędlin (szynkę, kiełbasę) pokroić w drobną kostkę, podobnie jak cebulę, którą przysmażyć na boczku. Do namoczonego i odciśniętego z mleka pieczywa dodać trzy łyżki mąki pszennej, resztki skrojonych wędlin, jajko, szczyptę soli, pieprzu, kurkumy, zielonej pietruszki i wystudzoną część cebulki z boczkiem. Wszystko dobrze wymieszać i uformować kulki (wyszło osiem). Następnie ugotować je w rosole przez około dziesięć minut na lekkim gazie, wyjąć, polać pozostałą częścią usmażonego boczku z cebulką i posypać zieloną pietruszką