KSOW: Konferencja „Wyzwania dla doradztwa rolniczego po 2020 roku”

Konferencja „Wyzwania dla doradztwa rolniczego po 2020 roku”

01.10.2019

W dniach 17-18 września 2019 r. w Oddziale Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Starym Polu odbyła się międzynarodowa konferencja pod tytułem Wyzwania dla doradztwa rolniczego po 2020 roku, w której udział wzięli przedstawiciele Sejmu RP, doradztwa, nauki, rolników, szkół rolniczych, samorządu rolniczego, związków branżowych i administracji. W konferencji uczestniczyli również przedstawiciele doradztwa z Estonii, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Słowacji, Ukrainy, Węgier oraz przedstawiciel Komisji Europejskiej.

- Doradztwo publiczne powinno być instytucją, która w zmieniającym się świecie będzie pomagała rolnikom w podejmowaniu optymalnych decyzji – takie przesłanie uczestnikom konferencji przekazał minister rolnictwa i rozwoju wsi Jan Krzysztof Ardanowski. Jak wynika z dokumentów Unii Europejskiej, dotyczących Wspólnej Polityki Rolnej, po 2020 r. wzrośnie bowiem rola doradztwa rolniczego, dla którego przewidziano nowe zadania. O tych zadaniach, jak również o oczekiwaniach wobec doradztwa, dyskutowano podczas konferencji w Starym Polu.

Konferencję prowadził Pan Ryszard Zarudzki, wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi. Otwierając konferencję podkreślił, że przyjęte w Polsce kilka lat temu rozwiązanie, dotyczące utworzenia Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR), było bardzo dobrym krokiem, wyprzedzającym obecnie wytyczane przez Komisję Europejską kierunki rozwoju Systemu Wiedzy i Innowacji w Rolnictwie (AKIS). Również liczne, podejmowane od czterech lat inicjatywy resortu, przyczyniły się do zacieśnienia współpracy pomiędzy nauką a doradztwem rolniczym, a tym samym do zwiększenia dostępności wiedzy o innowacyjnych rozwiązaniach dla rolnictwa i wsi. W swoim wystąpieniu Minister Zarudzki przedstawił również wyzwania stojące przez doradztwem z perspektywy MRiRW, wśród których szczególną uwagę poświęcił podnoszeniu kompetencji doradców oraz zapewnieniu doradcom odpowiednich warunków pracy i płacy (zobacz prezentację).

Podczas sesji plenarnych w pierwszym dniu konferencji, prelegenci przedstawili szereg informacji, propozycji i przykładów dobrych rozwiązań w doradztwie i systemie AKIS w różnych krajach Europy.

Pani Inge van Oost z Komisji Europejskiej w swoim wystąpieniu wyjaśniła, czym jest system AKIS oraz jakie przykładowe działania mogą być podejmowane w celu jego wzmocnienia (zobacz prezentację). Zgodnie z podaną przez nią definicją (cyt.) AKIS to organizacja i interakcja ludzi, organizacji i instytucji, które wykorzystują i generują wiedzę i innowacje dla rolnictwa i powiązanych dziedzin. Inge van Oost zwróciła szczególną uwagę na fakt, że w centrum każdego systemu AKIS powinien być rolnik i jego potrzeby, a współudział rolników w tworzeniu i wdrażaniu nowych rozwiązań ma podstawowe znaczenie dla dostosowania tych rozwiązań do faktycznych potrzeb rolników. Jednocześnie podkreśliła, że zgodnie z dokonanym w 2014 roku przeglądem systemów AKIS w państwach członkowskich UE, system AKIS w Polsce został uznany za dobrze zintegrowany i silny.

Polskie doświadczenia i dobre praktyki z perspektywy doradztwa rolniczego przedstawili: Ireneusz Drozdowski, dyrektor Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie (zobacz prezentację) oraz Andrzej Dolny, dyrektor Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego (PODR) (zobacz prezentację). Podczas prezentacji omówione zostały zarówno działania obecnie podejmowane przez jednostki doradztwa rolniczego we współpracy z innymi partnerami systemu AKIS, jak i wyzwania stojące przed doradztwem w Polsce. Również przedstawiciele doradztwa z Litwy, Łotwy i Niemiec przedstawili podejmowane przez siebie działania w kierunku wzmocnienia doradztwa, w szczególności w zakresie wprowadzania ICT w usługach doradczych, szkoleniu doradców i współpracy z rolnikami w tworzeniu grup operacyjnych EPI.

Część plenarną konferencji zakończyła prezentacja doświadczeń i wniosków z ponad czterdziestoletniej pracy w doradztwie Pana Antoniego Hajdaczuka, wieloletniego dyrektora Oddziału PODR w Starym Polu (zobacz prezentację).

Pierwszy dzień konferencji zamknęła część uroczysta, podczas której miało miejsce uroczyste upamiętnienie 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej oraz sowieckiej agresji na Polskę. Minister Jan Krzysztof Ardanowski, wiceminister Ryszard Zarudzki oraz poseł Kazimierz Smoliński zasadzili dąb pamięci 1939 i wraz z uczestnikami konferencji oddali hołd ofiarom II wojny światowej. Następnie odsłonili pamiątkową tablicę poświęconą powrotowi w granice Polski w 1945 r. ziem utraconych w zaborze pruskim.

W drugim dniu konferencji odbyła się sesja panelowa, dotycząca obecnego stanu i możliwości wzmocnienia systemu AKIS w Polsce. W panelu, moderowanym przez Ministra Zarudzkiego, udział wzięli przedstawiciele doradztwa, nauki, rolnictwa i edukacji rolniczej, a także przedstawiciele Komisji Europejskiej i grupy roboczej ds. AKIS. Strategiczną grupę roboczą ds. AKIS przy Komitecie SCAR reprezentowała jej przewodnicząca - Pani Anikó Juhász, wiceminister rolnictwa Węgier (zobacz prezentację). Podczas panelu przedstawiła możliwości wzmocnienia roli doradztwa z perspektywy grupy, jak również zaprezentowała przykłady węgierskich rozwiązań w doradztwie rolniczym (np. obowiązkowa rejestracja doradców). Następnie, informacje o działaniach podejmowanych w ramach systemu AKIS przekazali przedstawiciele: nauki – Prof. Marek Mrówczyński, dyrektor Instytutu Ochrony Roślin – PIB (zobacz prezentację), doradztwa – Pani Wiesława Nowak, dyrektor Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego (zobacz prezentację), szkół rolniczych – Pan Robert Jakubik , dyrektor Departamentu Spraw Społecznych i Oświaty Rolniczej MRiRW (zobacz prezentację). O potrzebach i oczekiwaniach ze strony rolników mówił wiceprezes Pomorskiej Izby Rolniczej, Pan Ryszard Kleinszmidt. Pani Inge van Oost wyraziła uznanie dla polskiego modelu szerokiego włączenia doradztwa w system AKIS i zwróciła uwagę na możliwość szerokiego ujęcia w Planie Strategicznym WPR działań wspierających doradztwo i funkcjonowanie systemu AKIS. W dyskusji, oprócz panelistów, aktywny udział wzięli uczestnicy konferencji. Poruszono m.in potrzebę zmiany podejścia do kryteriów oceny jednostek naukowych w celu większego ukierunkowania nauki na potrzeby praktyki gospodarczej i społecznej oraz potrzebę silniejszego włączenia edukacji rolniczej we współpracę z nauką i doradztwem.

Po zakończeniu sesji panelowej uczestnicy konferencji wzięli udział w wizytach w gospodarstwach, z którymi współpracuje Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Wizyty odbyły się w czterech grupach tematycznych: rolnictwo precyzyjne, biogazownie rolnicze, produkcja i konfekcjonowanie warzyw oraz przedsiębiorczość na wsi.

Podsumowując konferencję, Minister Ryszard Zarudzki stwierdził, że pozwoliła ona na zaprezentowanie przyszłych oczekiwań wobec systemu doradztwa rolniczego, umożliwiła wymianę doświadczeń z przedstawicielami innych krajów oraz pozwoliła na ocenę naszego przygotowania do nowych wyzwań. Podkreślił jednocześnie, że badanie zlecone przez Komisję Europejską pozytywnie oceniło polski model systemu AKIS. Jednakże każde rozwiązanie może być udoskonalone, zatem w Planie Strategicznym WPR powinny zostać przedstawione planowane działania na rzecz systemu AKIS, czyli dalszej poprawy przepływu wiedzy i wzmacniania powiązań pomiędzy doradztwem, nauką, edukacją i praktyką rolniczą. Aby sprostać przyszłym wyzwaniom, konieczne jest w szczególności stałe doskonalenie i rozwój doradztwa rolniczego, które odgrywa w systemie AKIS rolę łącznika pomiędzy wszystkimi partnerami. W ocenie Ministra Zarudzkiego, celem działań, w które zaangażowane będą nie tylko podmioty doradcze, ale również rolnicy, ich związki branżowe, szkoły zawodowe oraz uczelnie rolnicze i instytuty badawcze, powinno być funkcjonowanie w Polsce doradztwa rolniczego, które będzie:

obiektywne, godne zaufania i odpowiadające na współczesne wyzwania i potrzeby, w tym w zakresie innowacyjności w rolnictwie,
świadczące kompleksowe usługi wysokiej jakości, w odpowiedniej formie, dostosowane do potrzeb odbiorców,
odpowiednio finansowane, dysponujące odpowiednimi narzędziami (również ICT) i sprzętem,
dobrze przygotowane metodycznie, merytorycznie i praktycznie,
posiadające dostęp do wysokiej jakości szkoleń, informacji i baz danych,
współpracujące ściśle z nauką i z innymi partnerami (sieciowanie).