Upowszechnienie dobrych praktyk w farmerskiej produkcji sera

W Polsce z roku na rok systematycznie wzrasta zainteresowanie żywnością naturalną, w tym zwłaszcza produkowaną w gospodarstwach rolnych na bazie lokalnych produktów i surowców, tak roślinnych, jak i zwierzęcych, co znajduje odzwierciedlenie w zwiększającej się liczbie gospodarstw rolnych i przedsiębiorstw działających w sferze produkcji i dystrybucji. Należą do nich również gospodarstwa oraz miniprzedsiębiorstwa zajmujące się farmerskim lub rzemieślniczym przetwórstwem mleka. W tej sytuacji bardzo istotne staje się, aby wytwórcy z sektora przetwórstwa farmerskiego (mleko jest produkowane w gospodarstwie rolnym) i rzemieślniczego (mleko jest pozyskiwane od lokalnych producentów) spełniali obowiązujące standardy jakościowe i sanitarne gwarantujące, że ich produkty będą bezpieczne dla zdrowia i życia konsumentów. Mała skala produkcji, proste wyposażenie i nieliczny personel powodują, że w przetwórstwie tym nie występuje wiele zagrożeń, z którymi na co dzień zmaga się mleczarstwo przemysłowe, a zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego takiej produkcji można osiągnąć za pomocą prostych i nieskomplikowanych środków kontroli, zrozumiałych dla małych przetwórców i będących w zasięgu ich możliwości. Jednak drobni przetwórcy często nie mają dostatecznego przygotowania teoretycznego do właściwego zaprojektowania i uruchomienia produkcji w małych przetwórniach mleczarskich zgodnie z wymogami zdrowotnymi (krajowymi i unijnymi).

Aby rozwiązać problem poprawy bezpieczeństwa produktów wytwarzanych w farmerskim oraz rzemieślniczym przetwórstwie mleka i zwiększyć liczbę producentów tego sektora został przygotowany „Poradnik Dobrych Praktyk Higienicznych Wytwarzania Serów i Innych Produktów Mleczarskich w Farmerskim Przetwórstwie Mleka”. Celem Poradnika jest opisanie w jasny sposób dobrych praktyk, które są niezbędne w wytwarzaniu serów
i innych produktów mleczarskich. Ma on objaśnić drobnym producentom, jakie warunki muszą spełnić, aby ich wyroby były uzyskiwane w sposób higieniczny oraz bezpieczny dla zdrowia i życia konsumentów. Poradnik jest dostosowany do potrzeb farmerskiego i rzemieślniczego przetwórstwa i jest pionierskim wydawnictwem na rynku, które w sposób syntetyczny przedstawia proste metody i działania zrozumiałe oraz możliwe do zrealizowania przez drobnych producentów.

Na bazie Poradnika zostaną zrealizowane działania edukacyjno-promocyjne i szkoleniowe związane z upowszechnianiem dobrych praktyk sanitarnych w farmerskim i rzemieślniczym przetwórstwie mleka. Będą one adresowane do samych wytwórców, przedstawicieli ODR-ów, LGD-ów oraz organizacji pozarządowych. Poradnik dystrybuowany będzie podczas szkoleń, aby producenci w pełni skorzystali z porad w nim zawartych i zrozumieli,
w jaki sposób działać, aby osiągnąć wysoką efektywność w produkcji oraz trwałość rezultatów. Szkolenia, organizowane w województwach z największą liczbą przetwórców mleka (serowarów), będą miały formę seminariów z zakresu farmerskiego przetwórstwa mleka. Podobne działania, mające formułę spotkań informacyjno-szkoleniowych zostaną przeprowadzone dla powiatowych lekarzy weterynarii (w 8 województwach). Działania edukacyjne zostaną również wsparte działaniami promocyjnymi. W tym celu zostanie uruchomiona strona internetowa www.serowarzyrodzinni.pl oraz zostanie przeprowadzona kampania w mediach branżowych, co pomoże w dotarciu z informacją o operacji do potencjalnych uczestników szkoleń.

Formy operacji:

• Wydanie „Poradnika Dobrych Praktyk Higienicznych Wytwarzania Serów i Innych Produktów Mleczarskich w Farmerskim Przetwórstwie Mleka”.
• Przeprowadzenie 5 seminariów, dla producentów rolnych, doradców rolniczych, członków LGD, itp., informujących o stosowaniu dobrych praktyk weterynaryjnych w farmerskim przetwórstwie sera, w oparciu o informacje i przykłady zawarte w „Poradniku”.
• Przeprowadzenie 8 spotkań informacyjnych z powiatowymi lekarzami weterynarii, informujących o zasadach korzystania i stosowania dobrych praktyk weterynaryjnych zawartych w „Poradniku”.
• Utworzenie strony www.serowarzyrodzinni.pl, która pomoże w dotarciu z informacją do serowarów rodzinnych i rzemieślniczych.
  

Operacja skierowana jest do dwóch grup docelowych:

• Wytwórcy i producenci wyrobów mlecznych, którzy w wyniku działania rozpoczną lub poprawią jakość swojej produkcji i tym samym podniosą poziom uzyskiwanych dochodów: Producenci produktów mlecznych, przedstawiciele ODR-ów i ewentualnie LGD-ów z 16 województw – 100 osób;
• Przedstawiciele instancji kontrolnych producentów w zakresie bezpieczeństwa i higieny żywności – powiatowi lekarze weterynarii, których kontakt z producentami ma zasadnicze znaczenie dla prowadzenia farmerskiego przetwórstwa mlecznego

W ramach operacji 150 PWL zostanie poinformowanych o tym, w jaki sposób Poradnik może być przydatny w ich pracy kontrolnej.

Grupą docelową, która ma skorzystać z „Poradnika Dobrych Praktyk w Farmerskim Przetwórstwie Mleka” oraz ze strony internetowej www.serowarzyrodzinni.pl są producenci rolni. Jednak, aby do nich dotrzeć z informacją o Poradniku i wpłynąć na jego skuteczne wykorzystanie przez producentów, należy przeprowadzić działania informacyjne skierowane do pierwszych odbiorców operacji – powiatowych lekarzy weterynarii. Ta grupa na co dzień komunikuje się z producentami, zatwierdza rejestrację ich zakładów przetwórczych oraz przeprowadza cykliczne kontrole, od czego zależy powodzenie prowadzonych przez nich działań przetwórczych. Ponieważ specyfika drobnego przetwórstwa mlecznego jest inna niż dużych zakładów przetwórczych, nie ma jej w programach nauczania studiów rolniczych ani weterynaryjnych, ważne jest, aby autor Poradnika w sposób bezpośredni mógł przekazać jego założenia. Poradnik, który w sposób jasny i jednoznaczny określa zasady bezpiecznej produkcji serów, będzie rzetelnym źródłem informacji na temat produkcji, z którego będą mogły efektywnie czerpać zarówno wytwórcy produktów mlecznych, jak i powiatowi lekarze weterynarii. Dlatego tak ważne jest, aby uczestnicy spotkań informacyjnych i seminariów zrozumieli rolę, jaką ma do odegrania Poradnik dobrych praktyk w rozwoju branży.

Założone działania projektowe realizowane poprzez podnoszenie poziomu wiedzy – w spotkaniach weźmie udział 150 powiatowych lekarzy weterynarii, którzy zdobyte informacje przekażą lokalnym producentom – oraz umiejętności w obszarze małego przetwórstwa lokalnego – 100 producentów przetworów mlecznych pozna zasady wpływające na podnoszenie jakości ich produkcji – wpłyną na komercjalizowanie w krótkich łańcuchach żywności produktów wytwarzanych w gospodarstwach rolnych. Wiedza i umiejętności nabyte podczas spotkań informacyjnych oraz seminariów wpłyną na poprawę jakości oferowanych wyrobów, dzięki wdrożeniu w procesie produkcji zasad bezpieczeństwa opisywanych w „Poradniku Dobrych Praktyk w Farmerskim Przetwórstwie Mleka”. Rozwój przedsiębiorstw przetwórstwa lokalnego daje szansę na tworzenie nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich. Wzrost wiedzy producentów rolnych i powiatowych lekarzy weterynarii oraz dostęp do informacji zawartych w „Poradniku Dobrych Praktyk w Farmerskim Przetwórstwie Mleka” i na stronie internetowej www.serowarzyrodzinni.pl mogą przyczynić się do zwiększenia liczby producentów oraz konsolidację sektora farmerskiego przetwórstwa mleka.  Dodatkowo założone działania w sposób bezpośredni realizują transfer wiedzy w przetwórstwie rolnym związanym z hodowlą zwierząt na obszarach wiejskich, czyli innowacyjnym i dość młodym w Polsce sektorem produkcji rolnej, jakim jest farmerskie przetwórstwo mleka. Z „Poradnika Dobrych Praktyk w Farmerskim Przetwórstwie Mleka” oraz strony internetowej www.serowarzyrodzinni.pl mogą skorzystać wszyscy producenci rolni.  Natomiast działania edukacyjne i promocyjne, które zostaną przeprowadzone w ramach operacji, przyczynią się do wzrostu liczby gospodarstw rolnych prowadzących działalność przetwórczą oraz poprawy jakości przetwórstwa działających już podmiotów.

Więcej informacji o operacji - zobacz