Doświadczenia europejskie we wdrażaniu podejścia LEADER i RLKS

9 czerwca 2016 r. w budynku Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi odbyło się seminarium pt. „Doświadczenia europejskie we wdrażaniu podejścia LEADER i RLKS” – zorganizowane wspólnie przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Polską Sieć LGD.

Spotkanie rozpoczął podsekretarz stanu Ryszard Zarudzki, podkreślając bardzo ważną dla rozwoju terytorialnego rolę RLKS. Wskazywał na starania resortu w zakresie wzmocnienia roli tego instrumentu również w polityce spójności. Jako największe wyzwania w najbliższym czasie wymienił efektywne wdrożenie LEADER’a jak również prace nad kształtem tego podejścia po roku 2020.

W spotkaniu obok przedstawicieli LGD, samorządów województw i ministerstwa gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej uczestniczyło trzech przedstawicieli Europejskiego Stowarzyszenia LEADER na rzecz Rozwoju Obszarów Wielskich (European LEADER Association for Rural Development – ELARD): przewodnicząca ELARD Kristiina Tammets,  wiceprzewodniczący ELARD RadimSršen oraz przedstawicielka ELARD w Europejskim Parlamencie Wiejskim KirstenBirke Lund.

Wiceminister podkreślił, jak ważne dla LEADER’a jest właściwe reprezentowanie na forum krajowym czy europejskim. Wyraził nadzieję, że Polska w najbliższym czasie stanie się pełnoprawnym członkiem ELARD (obecnie ma status państwa stowarzyszonego).

ELARD to europejska organizacja zrzeszająca ponad 1200 LGD z 21 państw członkowskich. Jej szczegółowe cele i zasady działania omówiła obecna przewodnicząca ELARD Kristiina Tammets z Estonii. Aktualnie ELARD pracuje nad deklaracją w zakresie LEADER/RLKS, współtworzył również Manifest Wiejski wypracowany na spotkaniu Europejskiego Parlamentu Wiejskiego w Shärding w Austrii w grudniu 2015 r.

Kolejna prezentacja została omówiona przez przedstawiciela Republiki Czeskiej Radima Sršena, który krótko przedstawił stan wdrażania RLKS w Czechach. W Czechach wybór LSR przebiega dwustopniowo. Zakończono proces certyfikacji 185 LGD pokrywających 97% obszaru terenów wiejskich. Obecnie trwa ocena złożonych przez te LGD LSR. 150 LGD realizować będzie strategie wielofunduszowe na łączną kwotę 800 mln euro. Procentowy udział poszczególnych funduszy przedstawia się następująco: 70% środki EFRR, 20% środki EFRROW, 10% środki EFS. W Republice Czeskiej LGD oprócz realizacji LSR, są partnerem w tworzeniu programów regionalnych, biorą udział w opracowywaniu Planu na rzecz edukacji w ramach którego otrzymają wsparcie w wysokości 120 tys. euro przez okres 3 lat.

Kristiina Tammets zaprezentowała również aktualną sytuację wdrażania RLKS w Szwecji, która doświadczenie we wdrażaniu podejścia Leader zdobywa już od 1995 roku. RLKS wdrażany jest przez 53 LGD (5 nie zostało wybranych) realizujących wielofunduszowe strategie. W RLKS zaangażowane są 4 fundusze (EFRR, EFRROW, EFS i EFMR), z czego 200 mln euro pochodzi z EFRROW oraz po 16,5 mln euro z każdego z pozostałych funduszy. Innowacyjne w stosunku do innych państw członkowskich UE jest powołanie jednej Instytucji Zarządzającej (Board of Agriculture) dla wszystkich 4 funduszy przy wykorzystaniu których RLKS jest realizowany.

W dyskusji toczącej się po zakończeniu prezentacji podnoszono kwestię członkostwa Polski w ELARD, w szczególności w kontekście możliwości pokrycia ze środków bieżących składek członkowskich lub kosztów uczestnictwa przedstawicieli polskich LGD w spotkaniach ELARD oraz innych wydarzeniach przez sieć organizowanych. Przedstawiciele ELARD byli zainteresowani liczbą LGD, które są członkami Polskiej Sieci LGD (ze względu na strukturę sieci i uwarunkowania organizacyjno-prawne szacuje się, że do Sieci należy 80% LGD funkcjonujących w okresie 2007-2013). W wyniku zakończonego konkursu na wybór LSR na okres 2014-2020, w Polsce do realizacji LSR zostały wybrane 322 LGD (jedno oraz wielofunduszowe), z czego w przypadku 290 LGD strategie zawierają środki EFRROW, w tym 249 LGD jest jednofunduszowych (wyłącznie środki EFFROW). Ponadto, przedstawicielom ELARD przedstawiono krótką informację na temat istnienia i funkcjonowania w Polsce innego, sformalizowanego podmiotu zaangażowanego w realizację RLKS, tj. Grupy Tematycznej Leader, która zrzesza wszystkich interesariuszy RLKS (LGD, samorządy województw, MRiRW, agencję płatniczą)

W dyskusji padały też głosy o konieczności skoncentrowania się na dobrym, efektywnym wdrożeniu wielofunduszowego RLKS w tych województwach w Polsce, w których jest realizowany (Kujawsko-Pomorskie i Podlaskie), gdyż sukces tam odniesiony może być zachętą dla władz regionów aby wielofunduszowy RLKS zafunkcjonował także w innych województwach. Wskazano także, że rozwiązania systemowe wdrażania RLKS przyjęte w Polsce są przedmiotem zainteresowania i uznania Komisji Europejskiej (w szczególności w zakresie ryczałtowego finansowania kosztów bieżących LGD i projektów grantowych). W tym zakresie Polska jest stawiana jako przykład zastosowania rozwiązań wartych naśladowania.

W podsumowaniu dyskusji wskazano, że ELARD i Polska mają zbieżne priorytety tj. promocja i wspieranie wielofunduszowego RLKS’u, zatem ELARD jest doskonałą europejską platformą dla LGD. Wiceminister Ryszard Zarudzki podsumowując spotkanie podkreślił, że niezwykle ważna jest promocja marki Leadera, aby ciężka praca jaką wykonują wszyscy zaangażowani we wdrożenie RLKS zaczęła być dostrzegana, a w tym kontekście jeszcze raz podkreślił jak ważne jest, aby Polska była pełnoprawnym członkiem ELARD.

Decyzją Walnego Zebrania Członków ELARD z 15 czerwca 2016 r., Polska Sieć LGD jest w roku 2016, podobnie jak w latach poprzednich - członkiem stowarzyszonym (Associated).

 Pobierz prezentacje:

• CLLD in Sweden Information from LUS Association for Local Development Sweden – pobierz
• CLLD in Portugal Minha Terra Network (Member of ELARD) – pobierz
• ELARD European LEADER Association for Rural Development President Kristiina Tammets – pobierz
• Implementation of Leader program in Estonia Kristiina Tammets  – pobierz

Źródło: http://www.minrol.gov.pl/