Krajowa Wystawa Ras Rodzimych

W Polsce utrzymywanych jest obecnie 91 rodzimych ras, rodów, odmian, zwierząt gospodarskich, a dwie kolejne rasy pretendują do objęcia programem ochrony. Dzięki wieloletnim staraniom ośrodków naukowych i akademickich, które były inicjatorami ochrony i restytucji ginących populacji, możliwe było zachowanie dużej różnorodności genetycznej poszczególnych gatunków oraz przetrwanie wielu bardzo cennych starych ras, które obecnie można podziwiać w ramach krajowych i regionalnych wystaw.

Ekspozycja ras rodzimych pn. "Krajowa Wystawa Ras Rodzimych” zorganizowana została w ramach XXVII Krajowej Wystawy Zwierząt Hodowlanych w Poznaniu w dniach 15-17.05.2015 r.

Uroczystego otwarcia w dniu 16 maja dokonali m.in. Zofia Szalczyk – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, prof. dr hab. Eugeniusz Herbut – Dyrektor Instytutu Zootechniki PIB, Leszek Sobolewski – Dyrektor Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt, Przemysław Trawa Prezes Zarządu Międzynarodowych Targów Poznańskich Sp. z o.o. Podczas otwarcia z okazji Jubileuszu 65-lecia Instytutu Zootechniki PIB Dyrektor Instytutu prof. dr hab. Eugeniusz Herbut odebrał z rąk prezesa zarządu  MTP Sp. z o.o. pamiątkową statuetkę.

Na wystawie można było podziwiać większość lokalnych ras zwierząt objętych programami ochrony zasobów genetycznych. Ekspozycji ras rodzimych przygotowanej przez Instytut towarzyszył film dotyczący rodzimych ras zwierząt gospodarskich. W pawilonie 4 zorganizowano również pokazową ekspozycję nutrii odmian barwnych oraz pszczół środkowoeuropejskich linii Asta. Ponadto, w pawilonie numer 5 i 5A, prezentowane były szynszyle beżowe, barwne odmiany nutrii objęte programami ochrony oraz klacze i ogiery zimnokrwiste w typie sztumskim oraz w typie sokólskim. 

W dniu 16 maja na ringu w pawilonie 4 odbywały się  prezentacje zwierząt ras rodzimych. Pokaz, podobnie jak w latach ubiegłych, był prowadzony przez poszczególnych koordynatorów z Instytutu Zootechniki PIB, którzy w ramach kilkunastominutowych prezentacji przedstawiali charakterystykę każdej z wystawianych ras. Pokaz poprowadziła dr hab. Elżbieta Martyniuk, prof. nadzwyczajny IZ PIB  – Koordynator Krajowy ds. Ochrony Zasobów Genetycznych Zwierząt Gospodarskich. Na ringu w pawilonie 5 odbywały się pokazy koni zimnokrwistych typu sztumskiego i sokólskiego.

W Wystawie uczestniczyło łącznie 57 wystawców prezentujących następujące rasy, odmiany i rody zwierząt (15 maja  zostały one poddane ocenie):

• krowy polskie czerwone, białogrzbiete, polskie czarno-białe i polskie czerwono-białe;
• świnie puławskie, złotnickie białe i złotnickie pstre;
• owce ras: wrzosówka, świniarka, cakiel podhalański, czarnogłówka, polska owca pogórza,  pomorska, kamieniecka, merynos polski w starym typie oraz polska owca nizinna odmiany uhruskiej;
• kury żółtonóżki kuropatwiane Ż-33, zielononóżki kuropatwiane Z-11 i Zk, Leghorn H-22 i G-99, Sussex S-66, Rhode Island Red R-11 i K-22, Rhode Island White A-33, Polbar Pb, 
• gęsi lubelskie (Lu), kieleckie (Ki), podkarpackie (Pd), pomorskie (Po), Landes (LsD-01), kartuskie (Ka), garbonose (Ga), suwalskie (Su), kubańskie (Ku), zatorskie (Zd-1);
• kaczki rodów: kaczka pomniejszona K-2, pekin krajowy P-33,  pekin angielski LsA, pekin duński P-8, pekin francuski P-9 oraz kaczki KhO-1;
• króliki popielniańskie białe,
• szynszyle beżowe,
• nutrie następujących odmian barwnych: standardowa, czarna dominująca, bursztynowo-złocista, perłowa, pastelowa, odmiany grenlandzkiej,
• klacze zimnokrwiste w typie sztumskim oraz w typie sokólskim.

Ocenie podczas tegorocznej Wystawy Ras Rodzimych poddano w sumie 153 zwierzęta oraz 26 stadek drobiu.

Ponadto poza oceną były prezentowane klacze ze źrebiętami ras: konik polski, huculskiej, małopolskiej, śląskiej, wielkopolskiej, ogiery rasy zimnokrwistej w typie sztumskim i typie sokólskim, prosięta rasy złotnickiej pstrej i stawka warchlaków rasy puławskiej oraz koza karpacka z przychówkiem. Zorganizowane były również ekspozycje pszczół środkowoeuropejskich linii Asta, woliera pokazowa z nutriami odmian barwnych i stadko gęsi Białej Kołudzkiej®.

Prezentowanym zwierzętom przyznawano nagrody zgodnie z Regulaminem Oceny Zwierząt Ras Rodzimych oraz nagradzania hodowców na XXVII Krajowej Wystawie Zwierząt Hodowlanych, zatwierdzonym przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Oceny dokonali sędziowie powołani przez Ministerstwo w składzie: prof. dr hab. Robert Eckert (IZ PIB) – sędzia ds. oceny świń ras rodzimych, prof. dr hab. Jędrzej Krupiński (IZ PIB)– sędzia ds. oceny owiec ras rodzimych, prof. dr hab. Jan Trela (IZ PIB) – sędzia ds. oceny bydła ras rodzimych, prof. dr hab. Józefa Krawczyk (IZ PIB) – sędzia ds. oceny kur nieśnych ras rodzimych, dr Halina Bielińska (ZD IZ PIB Kołuda Wielka) – sędzia ds. oceny gęsi i kaczek ras rodzimych, prof. dr hab. Paweł Bielański (IZ PIB) – sędzia ds. oceny królików ras rodzimych,  Michał Panas (KCHZ) – sędzia ds. oceny szynszyli ras rodzimych, dr inż. Grzegorz Otulakowski (KCHZ) – sędzia ds. oceny nutrii ras rodzimych, Wiesław Niewiński (Białostocki Związek Hodowców Koni) – sędzia ds. oceny koni ras rodzimych, Jerzy Gawarecki (Stadnina Koni w Kętrzynie) – sędzia ds. oceny koni ras rodzimych.

Zgodnie z regulaminem, w zależności od uzyskanej podczas oceny liczby punktów, przyznawane były złote i srebrne medale. Najlepsze zwierzęta w danej grupie oceny uzyskały tytuł czempiona. W sumie podczas tegorocznej Krajowej Wystawy Ras Rodzimych przyznano 28 tytułów czempiona Wystawy, 20 tytułów wiceczempiona oraz 129 złotych medali. Zastępca Dyrektora Instytutu Zootechniki PIB prof. dr hab. Robert Eckert drugiego dnia wręczył  nagrodę specjalną (statuetkę) dla Polskiego  Związku Hodowców Koni. Nagrodę odebrał Prezes Związku prof. dr hab. Zbigniew Jaworski, który od wielu lat wspiera działania na rzecz zachowania rodzimych ras koni w Polsce.

Wystawa Ras Rodzimych w ramach XXVII Krajowej Wystawy Zwierząt Hodowlanych zorganizowana została w ramach Planu działania Sekretariatu Centralnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2014-2015.

Autorzy:  Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy/ FAPA