Produkt tradycyjny i lokalny – relacja z konferencji

W ramach projektu „Produkt tradycyjny i lokalny: promocja, marka, dystrybucja – przykłady dobrych praktyk” odbyły się 3 regionalne konferencje służące promocji wśród producentów i konsumentów najlepszych praktyk w zakresie produktu tradycyjnego, lokalnego, regionalnego i ekologicznego na poziomie ogólnokrajowym.

Projekt realizuje Fundacja Rolniczej Różnorodności Biologicznej AgriNatura  w ramach Planu działania Sekretariatu Centralnego  Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich KSOW.

Pierwsza konferencja odbyła się 22 marca w Podkarpackim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Boguchwale, druga – 18 kwietnia w Kujawsko – Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie Oddział w Przysieku, a trzecia – 24 kwietnia w Dworze Myśliwskim Ustronie w Ustroniu w Wielkopolsce.

Konferencje miały na celu przybliżenie producentom procedur prawnych w Polsce i UE oraz przekazanie informacji o możliwościach promocji i nowoczesnych technikach sprzedaży.

Do udziału w charakterze prelegentów zostali zaproszeni najwyższej klasy specjaliści zajmujący się tematyką produktu lokalnego, tradycyjnego, ekologicznego, ich promocją, dystrybucją oraz zagadnieniami prawnymi.

Każdą konferencję rozpoczynała prezentacja Tomasza Włoszczowskiego – dyrektora Fundacji AgriNatura, przedstawiająca poszczególne działania w projekcie.  W drugiej części prezentacji omówiono zakończonej już Identyfikacji dobrych praktyk w zakresie wytwarzania, promocji, budowania marki i dystrybucji produktów lokalnych/regionalnych/tradycyjnych na poziomie ogólnokrajowym. Efektem tego działania jest Raport z przebiegu procesu identyfikacji dobrych praktyk i Analiza z wizji lokalnych w poszczególnych województwach – oba dokumenty będą dostępne na stronie www.produktytradycyjne-dobrepraktyki.pl od 30 czerwca b.r.

Do udziału w 3 konferencjach została zaproszona także Izabella Byszewska – prezes Polskiej Izby Produktu Regionalnego i Lokalnego. Jej wystąpienia koncentrowały się głównie wokół spraw związanych z przepisami i wymogami jakie powinni spełnić producenci zainteresowani działalnością typu MOL (Marginalna Ograniczona Lokalna), możliwościami uzyskania wpisu na Listę Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz regulacjami związanymi z uzyskiwaniem znaku „Jakość Tradycja” w krajowym systemie jakości żywności.

W Boguchwale o „Wprowadzaniu do obrotu produktów tradycyjnych i regionalnych” wyczerpująco mówił Jerzy Wiśniewski, Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Spożywczych w Rzeszowie. Podobny temat w Przysieku prezentował Marek Szczygielski – Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w woj. kujawsko-pomorskim.

Karol Przybylak z portalu Biokurier.pl na konferencjach w Przysieku oraz w Ustroniu przybliżył tradycyjne i nowoczesne formy kanały sprzedaży i dystrybucji, przede wszystkim możliwości sprzedaży przez Internet. Zaprezentował także przykłady lokalnych bazarów i kiermaszów w Polsce, na których można kupić produkty ekologiczne i tradycyjne. Podkreślił siłę internetu i potrzeb odbiorców w ich tworzeniu. Wspomniał także o nowych w Polsce inicjatywach budujących relacje między konsumentami a producentami taki jak Otwarte drzwi, której ważnym elementem są wizyty klientów w gospodarstwach rolnych.

Zofia Winawer z Polskiej Izby Produktu Regionalnego i Lokalnego na konferencji w Ustroniu omówiła kwestie związane z polskimi i europejskimi znakami jakości: Chronione Oznaczenie Geograficzne, Chroniona Nazwa Pochodzenia, Gwarantowana Tradycyjna Specjalność. Jako przykład podając Francję – jeden z kilku krajów UE o największej liczbie produktów znakowanych w/w certyfikatami.

Ponadto o sposobach promocji produktów tradycyjnych, lokalnych i ekologicznych mówili w Przysieku Ewa Korelska z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy a w Ustroniu Jan Babczyszyn z Polskiej Akademii Smaku.

Miłym akcentem była obecność lokalnych polityków zainteresowanych tematyką konferencji. W Boguchwale europosłanka Elżbieta Łukacijewska, w krótkim wystąpieniu przybliżyła założenia nowej perspektywy budżetowej UE na lata 2014-2020. Z kolei w Ustroniu senator Angelika Możdżanowska – obecna przez całą konferencję wskazała m.in. na konieczność większej promocji polskiej żywności wysokiej jakości oraz na zmianę przepisów obowiązujących obecnie.

Ważnym elementem każdej konferencji były wystąpienia lokalnych producentów, którzy przedstawiali własną działalność będącą przykładem tzw. „dobrych praktyk”, godnych do naśladowania.

W Boguchwale swoją działalność prezentowali: Alina Becla – właścicielka małej firmy rodzinnej Naturalnie Suszone Owoce, Warzywa i Zioła z Handzlówki (www.becla.pl), Marian Wójtowicz – producent ekologicznego pieczywa i właściciel piekarni ekologicznej Bioeko z Tułkowic (www.wojtowczbioeko.pl) oraz Waldemar Maziejuk z Rodzinnego Gospodarstwa Rolnego „Figa” – producent ekologicznego sera koziego z Mszany (www.serykozie.pl).

Z kolei na konferencji w Przysieku wystąpili: Ryszard Gordon z firmy Rolmięs z Łabiszyna produkującej ekologiczne wędliny ze świni złotnickiej pstrej (www.rolmies.pl); Agnieszka Zamojska z Bydgoszczy – producentka tradycyjnego Podpiwku kujawskiego (www.podpiwek-kujawski.pl), która mówiła o olbrzymiej roli tradycji zarówno dla tworzenia produktu jak i jego marketingu. Z kolei  Łukasz Cieśla producent ekologicznego pieczywa na naturalnym zakwasie z piekarni naZakwasie.pl z Ostromecka (www.naZakwasie.pl) przyznał, że uzyskanie certyfikatu ekologicznego, pomimo wielu obaw, nie przysporzyło mu trudności ani kosztów a pozwoliło na dotarcie do nowych rynków zbytu.

Do Ustronia przyjechały: Beata Futyma z Huty Szklanej producentka m.in. serów Kreuzer i Zygier (www.ekosery.pl) oraz Sabina Połońska – przedstawicielka producenta wina z Winnic Jaworek z Dolnego Śląska z Miękini (www.winnicejaworek.pl). Na zakończenie o własnych produktach opowiedział Maciej Barton z Dworu Ustronie – restaurator i producent dań gotowych (www.dwormysliwski.pl).

Wszyscy producenci mówili o początkach własnej działalności, pokonanych trudnościach, sukcesach, licznych nagrodach i planach na przyszłość. Wskazywali również obecnym uczestnikom najlepsze sposoby sprzedaży oraz promocji produkowanych produktów.

Część produktów wytwarzanych przez producentów występujących na konferencjach znajduje się na Liście Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Producenci oraz ich produkty otrzymali wiele nagród na różnych konkursach, a część posiada m.in. Perłę – nagrodę przyznawaną w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów.

Na konferencjach w trakcie dyskusji pojawiały się często pytania o regulacje prawne związane z wytwarzaniem produktów tradycyjnych i lokalnych. Producenci występujący z prezentacjami swoich produktów jak i uczestnicy wskazywali na liczne utrudnienia prawne, w tym brak ram prawnych w formie działalności typu MOL, dla małych producentów planujących przetwórstwo owoców, warzyw i zbóż. Częste były głosy mówiące o tym, że polskie przepisy są bardziej restrykcyjne niż w pozostałych krajach Unii Europejskiej oraz bardzo często wskazywano na dowolność w interpretowaniu przez urzędników przepisów, nierzadko na niekorzyść producentów.

Po dyskusjach na 3 spotkaniach wyraźnie też widać, że jedną z pilniejszych potrzeb jest konieczność zmiany polskich przepisów dla małych producentów lokalnej żywności wysokiej jakości i dostosowanie ich do regulacji UE.

Zainteresowanie uczestników konferencjami było bardzo duże. Razem we wszystkich trzech spotkaniach udział wzięło ponad 300 osób, co wskazuje na potrzebę dyskusji o roli i miejscu tradycyjnego i lokalnego przetwórstwa w naszej kulturze i lokalnej ekonomii.

Autor: Tomasz Włoszczowski/Fundacja Agrinatura