Spotkanie Grupy Roboczej Youth and Young Farmers Initiative w ramach nowej inicjatywy tematycznej Europejskiej Sieci na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

Pierwsze spotkanie Grupy Roboczej „Youth and Young Farmers Initiative” odbyło się 7 lutego 2013 roku w Brukseli i jego celem było uruchomienie działań, które mają doprowadzić do uwzględniania problemów młodych ludzi w programach rozwoju obszarów wiejskich i innych inicjatywach podejmowanych i finansowanych przez Komisję Europejską we współpracy z krajami członkowskimi. Spotkanie rozpoczęło się od prezentacji zakładanych celów prac grupy i oczekiwań uczestników spotkania. W spotkaniu wzięło udział 35 osób reprezentujących Krajowe i Regionalne Sieci Obszarów Wiejskich, Instytucji Zarządzających, organizacji młodzieżowych, w tym skupiających młodych rolników, środowisk akademickich, Lokalnych Grup Działania, członków Punktu Kontaktowego ENRD i Komisji Europejskiej. Na spotkaniu grupy Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich reprezentowała dr Iwona Nurzyńska z Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk.

Spotkanie składało się z dwóch sesji.

Sesja 1: Polityki europejskie kierowane do młodych ludzi (EU Youth Policy)

W trakcie tej części spotkania zostały przedstawione działania Komisji Europejskiej skierowane do młodych ludzi. Pierwszą prezentację Youth in Action Programme przedstawiła, Maria Podlasek-Ziegler, z Dyrekcji Generalnej ds. Edukacji i Kultury (DG Education and Culture), Komisji Europejskiej. Youth in Action Programme promuje mobilność w ramach krajów EU i poza nimi, edukację nieformalną i dialog międzykulturowy oraz wsparcie zatrudnienia i włączenia młodych ludzi niezależnie od poziomu wykształcenia, pochodzenia społecznego. Szczególne znaczenie ma tzw. nieformalna edukacja, którą młodzi ludzie podejmują i organizują samodzielnie, nakierowana na rozwój własny i oparta na zainteresowaniach i pasjach. Budżet Programu Youth in Action Programme wynosi €885 mln dla wszystkich krajów UE (http://ec.europa.eu/youth/index_en.htm). Baza danych ciekawych projektów i dobrych praktyk dostępna jest jedynie na poziomie krajów członkowskich, brak jest bazy centralnej na poziomie UE. Kontynuacja Programu Youth in Action w latach 2014-2020 i jego nowy budżet są obecnie przedmiotem negocjacji. Ocenę efektów programu można znaleźć w Raporcie KE Youth Report.

Drugą prezentację pt. Employment package for Youth; Youth on the move, przedstawił Tamás Varnái z Dyrekcji Generalnej ds zatrudnienia, spraw społecznych i włączenia społecznego, KE (DG Employment, Social Affairs and Inclusion). Omówione zostały 3 inicjatywy nakierowane na edukację i szkolenia, mobilność w ramach krajów UE i zatrudnienie. Jedną z ciekawszych inicjatyw jest Program Youth Guarantee, którą wdrażają kraje członkowskie, a ich celem jest zapewnienie osobom młodym w wieku do 25 lat, odpowiedniej jakości oferty zatrudnienia, kontynuacji edukacji, praktyk zawodowych czy szkolenia, w ciągu 4 miesięcy od zakończenia edukacji lub uzyskania statusu bezrobotnego.

Sesja 2: Wprowadzenie - Youth and Young Farmers Thematic Initiative

Sesja rozpoczęła się od postawienia pytań, które miały na celu.

Zdefiniowanie grupy odbiorczej prac –młodzi ludzie vs młodzi rolnicy; młodzi na terenach wiejskich pozbawieni szans i możliwości rozwoju; młodzi na obszarach wiejskich a młodzi w miastach, etc.; na obecnym etapie nie wykluczono żadnej z grup.

Zdefiniowanie obszaru działania grupy roboczej tj. jakie problemy i potrzeby młodych ludzi powinny być przedmiotem prac grupy; dostrzeżono potrzebę uwzględnienia współdziałania z młodymi z terenów miejskich;

Komplementarność: potrzeba poszukiwania komplementarności dla Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) z innymi unijnymi programami i/lub strategiami UE np. Youth in Action Programme.

W trakcie dyskusji na temat problemów i potrzeb młodych ludzi i rolników na terenach wiejskich uczestnicy zwrócili uwagę na następujące kwestie wymagające działania:

Promocja i wsparcie przedsiębiorczości poprzez tworzenie miejsc pracy na terenach wiejskich celem zachęcenia młodych po pozostania na wsi i wskazania młodym z miasta obszarów wiejskich, jako atrakcyjnego miejsca zamieszkania i pracy.

• Zagwarantowanie dostępu do podstawowych usług (kultura, opieka zdrowotna, infrastruktura drogowa, etc.) redukując poczucie peryferyjności na wsi.
•  Konieczność uwzględnienia interesów różnych grup społecznych na obszarach wiejskich (kobiety wiejskie, niepełnosprawni, grupy mniejszości narodowościowych) w procesie programowania pomocy UE.
• Wzmocnienie system edukacji, szczególnie systemu nauczania przez całe życie.
• Zagwarantowanie aktywnego udziału młodych ludzi w procesie podejmowania decyzji; promowanie młodych liderów wiejskich środowiskowych.
• Promowanie dobrych praktyk i projektów wielofunduszowych promując zintegrowane podejście do polityk.
• Promowanie elastyczności systemu wsparcia (redukcja biurokracji) projektów realizowanych z wykorzystaniem podejścia LEADER.

Przyszłe działania w ramach Inicjatywy Youth and Young Farmers Thematic Initiative

Proponuje się, aby w pierwszej kolejności w ramach działania Inicjatywy za pośrednictwem członków grupy tematycznej i innych interesariuszy zebrać dane i informacje o inicjatywach na rzecz młodych ludzi na obszarach wiejskich na podstawie:

• Case studies (studia przypadków) – przykłady konkretnych projektów;
• Informacje dostarczone przez instytucje zarządzające, LGD, krajowe sieci obszarów wiejskich, organizacje młodzieżowe z wykorzystaniem dedykowanej ankiety.

Dr Iwona Nurzyńska, IRWiR PAN