System wsparcia eksperckiego i doradczego dla LGD - relacja z seminarium

Jakość życia na obszarach wiejskich może rosnąć w miarę jak rosnąć będzie jakość zarządzania procesem wdrażania lokalnych strategii rozwoju przez lokalne grupy działania. Skomplikowane procedury i trudno dostępna pomoc dla środowisk o niższych kompetencjach społeczno-gospodarczych powoduje, że wiele ciekawych i cennych inicjatyw nie uzyskuje wsparcia, a podejście LEADER nie zawsze spełnia oczekiwania i nadzieje. Lokalne grupy działania doskonalą swoje umiejętności, wzrasta ich potencjał organizacyjny, nie mniej w zmieniającym się otoczeniu zewnętrznym zachodzi konieczność systemowego wsparcia dla LGD we wdrażaniu LSR. Rozproszenie jednostek organizacyjnych i podmiotów prywatnych, które angażują się w działania eksperckie i doradcze powoduje znaczne obniżenie skuteczności wsparcia dla LGD.

CDR O/Kraków zaproponował zorganizowanie cyklu seminariów, które miało na celu zainspirowanie budowy systemu wsparcia eksperckiego i doradczego dla LGD we wdrażaniu LSR – co jest inicjatywą nową i oryginalną zapoczątkowaną w 2011 roku w ramach realizacji Planu Działania KSOW na lata 2010-2011. Seminaria zorganizowane zostały w ramach Planu Działania Sekretariatu Centralnego KSOW na lata 2012-2013.

Przeprowadzone zostały cztery seminaria regionalne i jedno seminarium krajowe, których przedmiotem było: „Budowanie systemu wsparcia eksperckiego i doradczego dla lokalnych grup działania (LGD) we wdrażaniu lokalnych strategii rozwoju”. Celem seminariów było zidentyfikowanie obszarów problemowych funkcjonowania LGD i procesu wdrażania lokalnych strategii rozwoju oraz wymiana doświadczeń i próba wypracowania rozwiązań w zakresie budowy systemu wsparcia eksperckiego i doradczego dla LGD. Adresatem seminariów byli pracownicy LGD, eksperci i doradcy, którzy  współpracują z LGD lub zamierzają taką współprace podjąć, osoby, które są zainteresowane budowaniem systemu wsparcia i w ramach tego systemu są gotowe dzielić się doświadczeniami i podnosić swoje kwalifikacje, a także korzystać z potwierdzonych i wiarygodnych źródeł informacji.

Doskonalenie budowanego systemu wsparcia eksperckiego i doradczego dla LGD we wdrażaniu LSR winno przyczynić się do podniesienia jakości zarządzania rozwojem obszarów wiejskich z zastosowaniem podejścia LEADER. W dalszej perspektywie proces ten powinien przynieść wzmocnienie potencjału samych partnerstw i uzyskanie przez nie większego wpływu na wzrost aktywności lokalnych społeczności.

Seminaria obejmowały zarówno część teoretyczną jak też praktyczną (zajęcia warsztatowe). W części teoretycznej (I dzień seminarium) został przedstawiony referat wprowadzający, na temat aktualnego stanu wdrażania lokalnych strategii rozwoju przez LGD. Następnie wygłoszono trzy wykłady, których tematyka obejmowała zagadnienia związane ze wsparciem dla budowy kultury organizacji w partnerstwie trójsektorowym, jakim są lokalne grupy działania, przedstawiono teoretyczne aspekty metodyki wsparcia eksperckiego i doradczego dla LGD w zarządzaniu strategicznym oraz metody analizy potencjałów LGD i możliwości wykorzystania wyników tych analiz w indywidualizacji podejścia eksperckiego wspierającego LGD we wdrażaniu LSR. Po części teoretycznej uczestnicy – losowo – zostali podzieleni na 3 grupy warsztatowe. Następnie zajęcia prowadzone były przez moderatorów w zespołach tematycznych, których zadaniem było zidentyfikowanie obszarów problemowych funkcjonowania LGD, procesu wdrażania lokalnych strategii rozwoju oraz wymiana doświadczeń i próba wypracowania rozwiązań w zakresie budowy systemu wsparcia eksperckiego i doradczego dla LGD.

Obszary problemowe pracy zespołów tematycznych:

 I.                Bariery we wdrażaniu LSR i ich eliminacja

II.              Problemy z aktywnością członków LGD, sposoby aktywizacji i rozbudowa partnerstwa

III.            Wsparcie dla rozwoju LGD, budowania prestiżu w lokalnych środowiskach i wzmacniania oddziaływania na rozwój lokalnych społeczności

Uczestnicy uznali, iż istnieje potrzeba funkcjonowania sprawnego systemu wymiany informacji pomiędzy instytucjami zaangażowanymi we wdrażanie podejścia Leader oraz systemu wsparcia dla lokalnych grup działania w celu efektywnej realizacji lokalnych strategii rozwoju. Podsumowaniem każdego z czterech seminariów regionalnych było sprawozdanie merytoryczne, które zostało następnie zaprezentowane na obradach seminarium krajowego.

Celem seminarium krajowego było wypracowanie propozycji funkcjonowania systemu wsparcia eksperckiego i doradczego dla lokalnych grup działania celem przedstawienia propozycji w Wydziale Leader Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich MRiRW. Seminarium, krajowe podobnie jak regionalne, obejmowało zarówno część teoretyczną jak też praktyczną (wizyty studyjne w małopolskich lokalnych grupach działania połączone z panelem dyskusyjnym na temat doświadczeń LGD we współpracy z ekspertami i doradcami).W części teoretycznej (I dzień seminarium) został przedstawiony referat wprowadzający, na temat: „Rola i zadania systemu wsparcia eksperckiego i doradczego dla LGD we wdrażaniu LSR – założenia teoretyczne a zidentyfikowane potrzeby LGD”. Następnie wygłoszono dwa wykłady, których tematyka obejmowała zagadnienia dotyczące komunikacji pomiędzy strukturami zarządzającymi a systemem wsparcia eksperckiego i doradczego dla LGD – uwarunkowania sprawnego funkcjonowania oraz roli ekspertów w procesie identyfikacji wartości dodanej na obszarach objętych wdrażaniem LSR. Po części teoretycznej nastąpiła dyskusja oraz podsumowanie obejmujące wstępne wnioski (także z 4 seminariów regionalnych) i rekomendacje dotyczące budowy i funkcjonowania systemu wsparcia eksperckiego i doradczego dla LGD we wdrażaniu LSR. W drugim dniu uczestnicy mieli okazję wziąć udział w 1 z 4 wizyt studyjnych:

1. na obszarze Stowarzyszenia LGD i LGR „Dolina Karpia”, gminy: Zator i Spytkowice;

2. na obszarze LGD Stowarzyszenia LGD „Turystyczna Podkowa”, gminy: Siepraw i Wiśniowa;

3. na obszarze LGD Stowarzyszenia LGD „Blisko Krakowa”, gminy: Skawina i Świątniki Górne;

4. na obszarze Stowarzyszenia LGD „Dunajec Biała”, gminy: Zakliczyn i Ciężkowice.

W programie wizyt zaplanowano: spotkania z władzami LGD – zapoznanie się z doświadczeniami, problemami i sukcesami LGD we wdrażaniu LSR, zapoznanie się z rezultatami wdrażania LSR – wizyta na obiektach, spotkania z beneficjentami wsparcia w ramach LSR oraz panele na temat doświadczeń LGD we współpracy z ekspertami i doradcami.

 Panel dyskusyjny dotyczyły czterech zespołów problemowych zaproponowanych przez organizatorów seminarium:

1.    Zespół problemów dotyczących tworzenia partnerstwa oraz opracowania lokalnej strategii rozwoju.

2.    Zespół problemów dotyczących oceny, wykorzystania i budowy potencjału organizacji.

3.    Zespół problemów dotyczących prestiżu, uznania społecznego, uznania ze strony władz samorządowych.

4.    Zespół problemów dotyczących oddziaływania na otoczenie zewnętrzne, wśród którego funkcjonuje LGD.

Specyfikując znaczenie i wartość merytoryczną czterech seminariów regionalnych i seminarium krajowego należy wyjść od konstatacji zawartych w Raporcie końcowym z badania jakie przeprowadziła firma PSDB na zlecenie MRiRW^[1], w tym:

-           (…) Postawienie wymogu, aby LSR były tworzone samodzielnie przez LGD w sposób partycypacyjny z uwzględnieniem lokalnej opinii, a udział ewentualnych zewnętrznych firm mógłby ograniczać się jedynie do doradztwa, a nie opracowywania strategii na zlecenie (ograniczyłoby to istniejący obecnie problem strategii produkowanych taśmowo przez firmy zewnętrzne, mających charakter „kopiuj – wklej”);

-           (…) Dalsze prowadzenie przez LGD zadań w zakresie doradztwa, szkoleń oraz aktywizacji społeczności lokalnej przyczyni się do wzmocnienia i zaktywizowania organizacji pozarządowych i sektora gospodarczego, co umożliwi lepszą realizację zasady oddolności, partnerstwa i współpracy między sektorami;

-           Dodatkowa rekomendacja związana z realizacją podejścia LEADER wiąże się
z koniecznością doprecyzowania definicji innowacyjności i rozszerzenia jej na działania samej LGD.

Powyższe – wybrane z wielu – rekomendacje wskazują na potrzebę budowy sprawnego systemu wsparcia eksperckiego i doradczego dla lokalnych grup działania we wdrażaniu lokalnych strategii rozwoju. Przeprowadzone seminaria poprzez fakt, że budowie takiego systemu służyły uzyskują wysokie znaczenie dla rozwoju obszarów wiejskich, a ich merytoryczna zawartość wskazuje na znaczną wartość merytoryczną dla procesów rozwojowych jakie mają miejsce na obszarach wiejskich oraz znaczenie na doskonalenie procesów zarządczych w sferze wpływu lokalnych grup działania na dynamizowanie tych procesów.

Szczególnego znaczenia nabierają wyniki przeprowadzonych na potrzeby realizacji projektu, badań sondażowych obejmujących lokalne grupy działania, w zakresie zidentyfikowanych problemów we wdrażaniu lokalnych strategii rozwoju i stosunku partnerstw do udziału ekspertów i doradców w ich przezwyciężaniu. Wyniki badań pozwoliły na dostosowanie zaplanowanej tematyki i sposobu realizacji seminariów do faktycznie występujących problemów oraz zidentyfikowanych potrzeb LGD.

CDR O/Kraków

Jeśli chcesz wiedzieć więcej:

1.    Wyniki pracy zespołów tematycznych seminarium regionalnego – Poznań - czytaj

2.    Wyniki pracy zespołów tematycznych seminarium regionalnego – Brwinów - czytaj

3.    Wyniki pracy zespołów tematycznych seminarium regionalnego – Kraków - czytaj

4.    Wyniki pracy zespołów tematycznych seminarium regionalnego – Radom - czytaj

5.    Podsumowanie panelu dyskusyjnego - wyjazd studyjnych do LGD Stowarzyszenie „Dolina Karpia” – czytaj

6.    Podsumowanie panelu dyskusyjnego - wyjazd studyjnych do LGD Stowarzyszenie „Blisko Krakowa” – czytaj

7.    Podsumowanie panelu dyskusyjnego - wyjazd studyjnych do Stowarzyszenia LGD Turystyczna Podkowa– czytaj

8.    Podsumowanie panelu dyskusyjnego - wyjazd studyjnych do LGD „Dunajec Biała” – czytaj

9.    Poradnik metodyczny dla uczestników projektu - pobierz

10.  Komunikacja pomiędzy strukturami zarządzającymi a systemem wsparcia eksperckiego i doradczego dla LGD – prezentacja – pobierz

11.  Rola ekspertów w procesie identyfikacji wartości dodanej na obszarach objętych wdrażaniem LSR - dr Jacek Puchała – prezentacja – pobierz