„Wady i zalety systemowych rozwiązań wytwarzania, certyfikacji i dystrybucji produktów o ChNP, ChOG i GTS w krajach UE”

Jak poszerzyć wiedzę na temat systemowych rozwiązań dotyczących wytwarzania, certyfikacji i dystrybucji produktu regionalnego pochodzenia zwierzęcego w krajach UE? Na przykład na konferencji zorganizowanej przez Instytut Zootechniki PIB poprzez wymianę wiedzy, wykłady oraz prezentacje wygłaszane przez naukowców, producentów, przedstawicieli jednostek certyfikujących oraz doradców ministerstwa rolnictwa i rolników z krajów UE, w tym z regionu basenu Morza Śródziemnego a także w praktyce poprzez zapoznanie się z wytwarzaniem i marketingiem wybranych polskich produktów regionalnych i tradycyjnych pochodzenia zwierzęcego. W konferencji wzięli udział ze strony polskiej pracownicy naukowi jednostek badawczych (instytuty, uczelnie), aktywnych w sektorze rolnictwa ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień dotyczących produktu regionalnego i wysokiej jakości produktów pochodzenia zwierzęcego. Ponadto, ze strony polskiej i zagranicznej przedstawiciele organizacji rolników i hodowców, służb doradczych, administracji rządowej i terytorialnej oraz samorządu, fundacji i jednostek certyfikujących.

W pierwszym dniu konferencji (7 października 2019 r.) jej uroczystego otwarcia dokonał Dyrektor Instytutu Zootechniki PIB pan prof. dr hab. inż. Maciej Pompa-Roborzyński. Przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Dyrektor Departamentu Promocji i Jakości Żywności, pan Michał Rzytki przywitał gości z ramienia rzeczonego MRiRW i przedstawił  wykład wprowadzający do tematyki obrad pt.: „Znaczenie jakości żywności dla WPR i krajowych strategii MRiRW”.

Sesja 1 – Systemowe rozwiązania dla wdrażania ChNP, ChOG i GTS w krajach członkowskich UE objęła swoją problematyką pięć wykładów i prezentacji. Pan prof. Martino Cassandro reprezentujący Uniwersytet w Padwie przedstawił tematykę oznaczeń ChNP, ChOG i GTS w kontekście zwiększania korzyści ze sprzedaży tego rodzaju. Prelegent z Włoch omówił prawne uwarunkowania związane z oznaczenia tego systemu jakości produktów żywnościowych, wynikające z regulacji zatwierdzonych przez Komisję Europejską. Przedstawił znaczenie chronionej nazwy biorąc pod uwagę miejsce pochodzenia, jakość oraz renomę wynikającą z pochodzenia geograficznego oraz etapy produkcji. Następnie wskazał dane statystyczne dotyczące omawianych produktów oraz liczbę rejestracji według systemu certyfikacji DOOR, pochodzące z najnowszych baz (2019 rok). Zwrócił także uwagę na poważny problem ekonomiczny podrabiania włoskiej żywności, agropiractwa, czyli handelu tzw. „podróbkami”. Następnie omówił aspekty promocji i znaczenie  znaków jakości w odniesieniu do narzędzi internetowych i społecznościowych promujących ChNP/ChOG/GTS i powiązanych z nimi zależnościami kulturowymi. Drugi wykład przedstawił pan Antonio Xende Barbeito, Dyrektor techniczny Rady regulacyjnej ds. wołowiny CHOG z Galicji, Santiago de Compostela. Jego prezentacja dotyczyła produkcji, certyfikacji i dystrybucji cielęciny  "Ternera Gallega" ChOG. Prelegent omówił problematykę hodowli bydła, uwarunkowań ekonomicznych, dystrybucji i promocji wołowiny wysokiej jakości o ChOG pochodzącej z tego regionu.

Trzeci wykłąd prezentowany przez pana prof. José Pedro Pinto de Araújo z Wyższej Szkoły Rolniczej przy Politechnice Viana do Castelo, Portugalskiego Stowarzyszenia Zasobów Genetycznych Zwierząt i Krajowej Stacji Zootechnicznej Fonte Boa omawiał Portugalskie mięso oznaczone symbolami ChNP i ChOG oraz rasy lokalne. Przedstawił pogłowie ras z uwzględnieniem najnowszych danych statystycznych. Następnie zwrócił uwagę na produkty mięsne z oznaczeniem ChNP/ChOG, podając charakterystykę ich asortymentu, przy uwzględnieniu podziału na poszczególne gatunki.  Prelegent podkreślił, że omawiane produkty stanowią wartość dodaną dla lokalnych zasobów genetycznych zwierząt hodowlanych. Ponadto, zestawił ilości produkcji mięs z oznaczeniem ChNP/ChOG i zanalizował ich znaczenie żywieniowe i społeczne. Podkreślił także, że zrównoważone użytkowanie lokalnych ras, lokalna produkcja i sprzedaż lokalnych produktów są istotnymi czynnikami rozwoju turystyki, zatrudnienia ludności wiejskiej i zmniejszenia śladu ekologicznego. Autorami czwartego wykładu byli profesorowie z tureckiego Uniwersytetu Uludag w Bursie: pani prof. Serdac Dokuzlu i pan prof. Metin Guldas. W swoim wystąpieniu podkreślili znaczenie oznaczeń geograficznych produktów pochodzenia zwierzęcego w Turcji, wskazując na bogatą gamę produktów posiadających oznaczenie ChOG w tym kraju oraz precyzyjnie definiując odrębności dotyczące regulacji prawnych w Turcji i Unii Europejskiej. Na podkreślenie zasługuje charakter poznawczy dotyczący przedstawienia szerokiego asortymentu produktów certyfikowanych w Turcji. Produkty pochodzenia zwierzęcego zostały precyzyjnie określone ze wskazaniem tych, które mają oznaczenie geograficzne. Przedstawiono odrębności wynikające z rejestracji prawnej, gdyż w Turcji mogą podlegać jej również zwierzęta, czy rękodzieło etc. Następnie omówili poszczególne kroki i procedury niezbędne przy składaniu wniosków o oznaczenie geograficzne produktów pochodzenia zwierzęcego. Piątym, ostatnim w sesji pierwszej wykładem była prezentacja pani dr Justyny Wasilewko, prezes Centrum Jakości AgroEko Sp. z o.o. z Warszawy dotycząca udziału krajowych systemów jakości w produkcji żywności o podwyższonych parametrach jakościowych.

Popołudniowa sesja 2 zatytułowana: rynkowe uwarunkowania  i szanse dla wzrostu popytu  produktów o ChNP, ChOG i GTS pod przewodnictwem pana prof. Martino Cassandro obejmowała 3 wykłady i prezentacje. Pierwszą z nich przedstawił pan prof. dr hab. Władysław Migdał z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie mówiąc o jakości i dystrybucji produktów regionalnych w Polsce. Drugim prelegentem w tej sesji był pan Marcin Marian Bielec, Przewodniczący Zrzeszenia Producentów Sera korycińskiego swojskiego. Omówił on aspekty łańcucha dystrybucji i marketing produktów o ChOG w Polsce na przykładzie Sera korycińskiego swojskiego. Przedstawił problematykę wytwarzania i dystrybucji tego produktu, zwracając szczególną uwagę na kwestię podrabiania tego rodzaju sera i problemy związane z jego dystrybucją. Wskazał na Internet jako medium społecznościowe ułatwiające sprzedaż oraz na znaczenie tego wyrobu w promocji regionu Podlasia. Ostatnim prelegentem w pierwszym dniu konferencji był pan  David Leocadio Corbacho, Dyrektor sieci sklepów „La Casa del Jamón” w Rondzie i Marbelli, zajmujących się sprzedażą i promocją szynki iberyjskiej „de bellota” y „de castaña” oraz profesjonalny krojczy szynki iberyjskiej. Przedstawił on historię sieci, wskazał na główne czynniki jej rozwoju i promocji w Hiszpanii, Europie i na świecie. Odniósł się także do kwestii hodowli świń rasy iberyjskiej i jakości tego produktu. Ponadto, w drugim dniu konferencji dokonał pokazu profesjonalnego krojenia i porcjowania szynki iberyjskiej zwracając uwagę na znaczenie tych czynności dla smaku i jakości produktu.

Drugi dzień konferencji (8 października, 2019 r.) rozpoczęła Sesja 3 – Praktyczne aspekty realizacji produkcji ChNP, ChOG i GTS obejmująca swoją tematyką 9 wykładów. Jako pierwszy wystąpił pan José Manuel Montes Pais, Dyrektor wykonawczy Stowarzyszenia Hodowców Bydła Mertolenga z Évory w Portugalii, omawiając zastosowanie Chronionej nazwy pochodzenia na przykładzie wołowiny Mertolenga. Podczas swojego wykładu przedstawił charakterystykę i znaczenie rasy Mertolenga w Portugalii oraz działania zmierzające do promocji sprzedaży wołowiny opatrzonej znakiem ChNP. Oraz w sposób wyczerpujący produkcję, certyfikację i dystrybucję tego wyrobu. Przedstawione działania marketingowe i kanały sprzedaży mogą stanowić model dla innych produktów posiadających certyfikację Chronionej nazwy pochodzenia. Wskazał też bardzo precyzyjnie występujące w ostatnich latach zmiany pogłowia jak również aspekty ekonomiczne produkcji i dystrybucji wołowiny Mertolenga.. Przedstawione podczas wystąpienia wytyczne mogą stanowić model marketingowy przy wprowadzaniu na rynek i sprzedaży tego rodzaju produktu spożywczego.

Drugi wykład autorstwa pana Juana Carlosa Torres Chacón, Dyrektora „Ibericos Francisco Torres” oraz pani Marii Jesús Galindo Andrades dotyczył świń rasy iberyjskiej i szynki kasztanowej wytwarzanej w Faraján w Andaluzji. Przybliżył on gościom konferencji w sposób szczegółowy zasady hodowli tego gatunku w dolinie Genal w warunkach tzw. dehesy. Zwrócił uwagę na zasady tuczu i żywienia świń tej rasy z uwzględnieniem żołędzi i kasztanów jadalnych w ich diecie. Wykład opisał też zasady i sposób przechowywania i dojrzewania szynek iberyjskich w zakładzie należącym do prelegentów. Kolejnym prelegentem był pan Francesco Cobalchini, Dyrektor Centrum Genetycznego Intermizoo w Padwie, który przedstawił system produkcji sera o ChNP w regionie Veneto, charakterystykę rolnictwa, a przede wszystkim produkcję serów certyfikowanych z oznaczeniem ChNP. Omówił także model współpracy spółdzielni mleczarskiej i hodowców. Podkreślił, że Spółdzielnia Lattebusche zrzesza 370 hodowców bydła mlecznego i w 6 zakładach wytwarza sery Grana Padano ChNP, Asiago ChNP, Piave ChNP, Montasio ChNP. Następnie przybliżył problematykę działania firmy  Agriform, która specjalizuje się w leżakowaniu i wprowadzaniu na rynek sera Grana Padano ChNP we Włoszech i za granicą. Czwarta prezentacja dr Janusza Kilara z Podkarpackiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Boguchwale dotyczyła Podkarpackiego miodu spadziowego jako przykładu produktu objętego systemem Chronionych Nazw Pochodzenia. Wykładowca przedstawił uwarunkowania związane z wytwarzaniem miodu w Polsce, koncentrując się na miodzie Podkarpackim. Omówił najnowsze dane liczbowe dotyczące tego tematu. Prelegent odniósł się krytycznie do pewnych uwarunkowań dotyczących szerszego udziału w krajowym rynku miodów certyfikowanych. Podkreślił, że oznakowanie ChNP jest rękojmią najwyższej jakości produktu i jego autentyczności.

Pan Władysław Wolarek, właściciel Zakładu Produkcji Wędlin Tradycyjnych “Wolarek” odniósł się w swojej prezentacji do zagadnień związanych z produkcją i dystrybucją kiełbasy Lisieckiej ChOG. Przedstawił udogodnienia i bariery obejmujące problematykę wytwarzania tego produktu. Omówił bardzo dokładnie zasady i mechanizmy rządzące funkcjonowaniem swojej firmy, zwracając szczególną uwagę na tradycyjną produkcję kiełbasy Lisieckiej z uwzględnieniem chociażby procesu wędzenia tego produktu naturalnym dymem pochodzącym z olchy. Szósta prelekcja poruszała kwestie praktycznych aspektów wytwarzania dolnośląskich tradycyjnych i regionalnych produktów pochodzenia zwierzęcego. Przedstawiła ją pani Izabela Michniewicz z Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu. Prezentacja przedstawiała bogatą gamę produktów pochodzenia zwierzęcego z tego regionu ze szczególnym uwzględnieniem produkcji serów, a przede wszystkim ich dystrybucji. Omawiała także bardzo szczegółowo szereg ciekawych i pomysłowych lokalnych działań służących promocji tego rodzaju produktów w regionie.

Bardzo ciekawym wykładem była prezentacja pana dr Macieja Oziembłowskiego z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu zatytułowana: Wytwarzanie, certyfikacja i dystrybucja Krupnioków śląskich, produktu o ChOG. Przybliżyła ona uczestnikom konferencji nie tylko jego wytwarzanie i dystrybucję ale także kwestie związane z jego certyfikacją i tradycji regionalnego nazewnictwa. Jego związek z obszarem geograficznym oraz wyjątkowe cechy produktu, w tym jego renomę. Prelegent przeanalizował też aspekty marketingowe, wskazując ich ograniczenia. Wykład pt.: Jakość produktu i siła znaku na przykładzie oscypka i jagnięciny podhalańskiej przedstawiony przez pana Piotra Kohuta z Centrum Produktu Regionalnego w Koniakowie znakomicie przybliżył aspekty tradycji życia górali z tego regionu, uwzględniając szereg inicjatyw przez nich podjętych a dotyczących promocji tego obszaru geograficznego oraz wytwarzania tradycyjnych produktów jakimi są oscypek i jagnięcina podhalańska. Ogromne znaczenie i siłę promocji oraz edukacji ma funkcjonujące w Koniakowie Centrum Edukacyjne przybliżające cały region także z punktu widzenia żywności wysokiej jakości. Ostatni wykład to prezentacja pana prof. dr hab. Jędrzeja Krupińskiego i pana dr Pawła Radomskiego z Instytutu Zootechniki PIB opisująca w sposób bardzo szczegółowy rasy rodzime jako gwarantujące jakość produktów tradycyjnych.

Drugi dzień konferencji zakończył się uroczystą Galą Dinner, na której m.in. został zaprezentowany pokaz krojenia i porcjowania oraz degustacji szynki iberyjskiej przeprowadzony przez Davida Leocadio Corbacho Aguilara z Hiszpanii. Degustowano także sery o ChNP z regionu Veneto prezentowane przez pana Francesco Cobalchini i całą gamę polskich produktów pochodzenia zwierzęcego znajdujących się na liście produktów tradycyjnych MRiRW.

W trzecim dniu konferencji jej uczestnicy zwiedzili Zakład produkcyjny wędlin tradycyjnych pana Władysława Wolarka w Nowej wsi Szlacheckiej, zapoznając się w nim z pełnym łańcuchem produkcji kiełbasy Lisieckiej oznaczonej ChOG. Zwiedzanie zakończyła degustacja tradycyjnych wędlin z tego regionu. Kolejnym etapem zaplanowanych wycieczek tematycznych była podróż do Pienińskiego Parku Narodowego. Na Hali Majerz uczestnicy poznali wypasane tam stado owiec rasy Polska rasa Górska, a w pobliskiej tradycyjnej bacówce prześledzili pełen proces przygotowywania, wytwarzania i wędzenia oscypka ChNP. Spotkanie zakończyło się degustacją oscypka, bunca i bryndzy.

Więcej informacji o projekcie - zobacz

„Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi”

„Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020”