„LEADER RELOADED” - relacja z konferencji

Konferencja „LEADER RELOADED”  zorganizowana została w dniach 26-28 września 2018 r. w Evorze  przez europejskie stowarzyszenie LGD – ELARD i sieć portugalskich LGD - Minha Terra, która również jest korespondentem ELARD w tym kraju. W konferencji uczestniczyło około 300 osób z Europy, głównie przedstawicieli lokalnych grup działania, nie tylko z UE, ale z takich krajów jak Gruzja, Macedonia czy Mołdawia. Z polskich instytucji i organizacji uczestniczyli Dyrektor Joanna Gierulska oraz Pani Beata Rodak z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Janusz Bartczak i Krzysztof Kwatera, reprezentujący polskie LGD skupione w Polskiej Sieci LGD.

W pierwszym dniu – 26 września 2018 r. przedstawiciele Lokalnej Grupy Działania MONTE zorganizowali wizyty studialne w regionie Alentejo celem prezentacji wybranych projektów.

W drugim dniu – 27 września 2018 r., konferencję otworzyła Maria João Botelho, Przewodnicząca ELARD sieci Minha Terra. Prowadzącym konferencję był Pedro Brosei z FARNET-u. W pierwszej sesji poza Marią João Botelho wystąpiło 6 mówców. Główne wystąpienie należało do Roberta Lukescha, eksperta w zakresie rozwoju lokalnego i europejskiego ewaluatora. Robert Lukesch w swoim wystąpieniu przypomniał historię podejścia LEADER i kolejne okresy jego rozwoju. Odniósł się do poprzedniej konferencji w Evorze, która miała miejsce w tym mieście w 2007 r. i podczas której dokonywał oceny 15 lat podejścia. R. Lukesch zwrócił uwagę na znaczenie wartości dodanej w podejściu LEADER oraz potrzebę zmian - odnowy, w kierunku powrotu do wartości, które kierowały podejściem w poprzednich latach, w sytuacji, gdy europejskie zasady podejścia po roku 2020 nie są jeszcze do końca opracowane. W swoim wystąpieniu Dyrektor w DG AGRI - Josefine Loriz-Hoffmann potwierdziła już znane wcześniej (choćby na konferencji w Albenie, Bułgaria) propozycje Komisji – poparcie dla wielofunduszowości i większej elastyczności w jej realizacji, a także to, że szczegóły realizacji RLKS w większym stopniu opracowywane będą w Krajach Członkowskich UE. Z pozostałych mówców w tej sesji warto wspomnieć wypowiedzi Petera Totha z Punktu Kontaktowanego ENRD, który obok zadań Punktu Kontaktowego, przedstawił wyniki zeszłorocznego badania kwestionariuszowego wśród LGD w Europie. Z zasad podejścia LEADER LGD najwyżej oceniają znaczenie podejścia oddolnego i partnerstwa. Najsłabiej realizowana jest innowacyjność. W pracy LGD najbardziej przeszkadza im duża biurokracja i wskazują na potrzebę większych uproszczeń procedur.

W następnej sesji przedstawiciele różnych instytucji i organizacji (krajowych i europejskich, zarządzających i LGD) przedstawili swoje poglądy związane z podejściem LEADER w przyszłym okresie finansowania 2021-2027. W tej części, wśród 6 mówców, wystąpiła Dyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich MRiRW Joanna Gierulska. Przedstawione opinie pozostały zgodne z tymi prezentowanymi wcześniej o potrzebie odnowienia podejścia LEADER, większej elastyczności, zgodności zasad realizacji podejścia w ramach różnych funduszy i uproszczenia procedur.

W trzeciej sesji prezentacje i dyskusje prowadzone były w czerech, równoległych panelach:

• Poparcie dla podejścia LEADER/RLKS i cel „Europa bliżej jej mieszkańców”;
• Podejście LEADER/RLKS a socjalne i środowiskowe wyzwania na obszarach wiejskich;
• Podejście LEADER/RLKS a „Inteligentne wioski”;
• Ewaluacja lokalnych strategii rozwoju i programowanie zorientowane na rezultaty.

Podsumowanie tych paneli miało miejsce na pierwszej sesji plenarnej w dniu 28 września 2018 r.

W drugim dniu konferencji, ostatnia czwarta sesja poświęcona była współpracy LGD. Peter Toth  z Punktu Kontaktowego ENRD omówił narzędzia i pomoc dla LGD jakie dostarcza Punkt Kontaktowy. Następnie uczestnicy podzieleni zostali na 8 mniejszych grup wg swoich zainteresowań pozyskania partnerów. Podgrupy dotyczyły takich zagadnień jak produkty lokalne, Inteligentne wioski, turystyka itp. Podczas prac w podgrupach, uczestnicy przedstawiali swoje dotychczasowe doświadczenia w realizacji międzynarodowych projektów współpracy oraz proponowali nowe projekty. Następnie uczestnicy podgrupy zgłaszali swoje zainteresowanie danym projektem i wymieniali się kontaktami.

Współpracy LGD służyła też wystawa posterów prezentujących realizację podejścia LEADER/RLKS w poszczególnych krajach i zamieszczone obok nich zgłoszone oferty współpracy LGD. Jeden z posterów poświęcony był także Polsce.

W części końcowej głos zabrali: Przewodnicząca ELARD - Maria Botelho, Nelson de Souza - Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Spójności Portugalii oraz Robert Lukesch.

W założeniach konferencji organizowanej pod prezydencją portugalską ELARD (2018-2019) uczestnicy w toku dyskusji mieli możliwość wypracować stanowiska dotyczące współpracy pomiędzy obszarami wiejskimi UE. Poruszono wiele ważnych zagadnień jak np. koncepcje inteligentnych wiosek, zmian demograficznych na obszarach wiejskich, pozostania lub pozyskiwania młodych ludzi na wsiach. Konferencja była także refleksją ponad 25-letnich doświadczeń podejścia LEADER.

Notatka sporządzona przez przedstawicieli Polskiej Sieci LGD: Janusza Bartczaka, Krzysztofa Kwaterę - pobierz