Na wsi najlepiej - Raport końcowy

Konkurs „Na wsi najlepiej – 12 dobrych praktyk” miał na celu wyłonienie liderów w turystyce wiejskiej w czterech różnych kategoriach. Generalnie odpowiadały one dwóm różnym rodzajom agroturystycznej bazy noclegowej (wypoczynek u rolnika i wypoczynek na wsi), dodatkowej ofercie spędzania wolnego czasu na wsi oraz szlakom kulinarnym przebiegającym przez tereny wiejskie. Liderzy turystyki wiejskiej, poprzez odpowiednie zaprezentowanie swojej oferty, działania promocyjne, a także angażowanie się w powstawanie materiałów narzędziowych i poradnikowych, mają służyć swym doświadczeniem innym podmiotom i osobom działającym w tym sektorze turystyki, a także tym, którzy taką działalność dopiero chcieliby rozpocząć. Konkurs pokazał, że jest właściwym narzędziem identyfikacji dobrych praktyk w turystyce wiejskiej. Praktyka prowadzenia działań konkursowych i promocyjnych podpowiada także, jakie korekty należałoby wprowadzić w kolejnych edycjach.

Przede wszystkim ważne jest inne umiejscowienie w kalendarzu oraz wydłużenie całej operacji, i to zarówno etapów promocji naboru zgłoszeń, ich oceny, jak i promocji efektów, czyli kolejnych dobrych praktyk. Uczestnicy lub potencjalni uczestnicy niejednokrotnie wskazywali na bardzo niekorzystny termin organizacji konkursu (szczyt sezonu) i krótki ostateczny termin składania zgłoszeń.

Skuteczne dotarcie w trakcie naboru zgłoszeń

W tej sytuacji jako najskuteczniejszy sposób dotarcia do grup docelowych wykonawca wybrał narzędzia marketingu bezpośredniego i rekomendacyjnego. Rolę wspomagającą miała reklama na portalach internetowych, w mediach społecznościowych, telewizji, a także mailing z bazy operatora prowadzącego portal turystyczny.

Przeszukiwane były zasoby internetu, dostępne bazy obiektów turystycznych czy listy beneficjentów funduszy unijnych. Dzięki pozyskanym informacjom można było bezpośrednio docierać do potencjalnych uczestników i zachęcać ich do udziału. Bezpośrednia rozmowa pozwalała z jednej strony najlepiej dopasować przekaz o konkursie do potrzeb rozmówcy (dzięki m.in. wcześniejszemu zapoznaniu się z prowadzoną działalnością), a z drugiej – przekonać do uczestnictwa i wesprzeć w przygotowaniu zgłoszenia (np. pomóc wejść na stronę konkursową, udzielić wszystkich wyjaśnień, monitorować proces wypełniania i przesyłania zgłoszenia itp.). Akwizycja zgłoszeń poprzez dotarcie bezpośrednie była istotna także ze względu na okres, w którym przeprowadzano konkurs – to pełnia sezonu turystycznego. W pierwszej kolejności przeprowadzono ok. 470 rozmów telefonicznych, a następnie do osób wyrażających chęć zapoznania się z tematyką konkursu przesłano ok. 300 maili.

Skorzystano też z rekomendacji Regionalnych Organizacji Turystycznych, podmiotów i osób, które znają rynek turystyczny na wsi. Informacja prasowa trafiła do 16 ROT-ów. Wysłano do Lokalnych Grup Działania ponad 320 maili z informacją prasową, tekstem na stronę internetową i banerami, a do Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich wysłano 17 maili z informacją prasową, tekstem na stronę internetową i banerami). LGD i KSOW najlepiej znają potencjał lokalnych operatorów produktów turystycznych i właścicieli gospodarstw agroturystycznych i dlatego mogli wskazać obiekty, atrakcje i szlaki, które prezentują na tyle wysoki poziom, by zostać zarekomendowane do udziału w konkursie.

Skuteczność tego sposobu dotarcia potwierdza miniankieta załączona do formularza konkursowego. Odpowiedziało na nią Jakimi kanałami najczęściej dowiadywano się o konkursie? Na miniankietę załączoną do formularza odpowiedziało 111 uczestników. Udzielono następujących odpowiedzi:

W grupie osób, które zaznaczyły „w inny sposób”, doprecyzowane odpowiedzi brzmiały:

• z przedruku notatki PAP
• z informacji w gazecie
• fb pot (sponsorowane), fb zrot
• Informacja pochodziła od koleżanki
• OD DORADCY MODR Z JEDNOROŻCA
• od znajomej
• otrzymałem informację o konkursie od władz gminy
• na stronie www organizacji LOTUR
• Terenowy Zespół Doradztwa Rolniczego w Głubczycach
• od osoby znajomej, prowadzącej gospodarstwo agroturystyczne
• przez LGD KŁO

Ocena zgłoszeń

Ocena zgłoszeń przez profesjonalną Kapitułę jest niezbędnym elementem prestiżowego i merytorycznego konkursu oraz warunkiem obiektywnego wyłonienia dobrych praktyk. W konkursie „Na wsi najlepiej” ten warunek został spełniony dzięki zaangażowaniu cenionych ekspertów w dziedzinie turystyki. Przy pomocy narzędzia internetowego członkowie Kapituły ocenili wszystkie zgłoszenia, a następnie podczas posiedzenia w Warszawie dokonali wyboru 12 najlepszych praktyk spośród tych zgłoszeń, które uplasowały się w ścisłej czołówce. 

Należałoby rozważyć, czy w kolejnych edycjach konkursu, do etapu oceny wprowadzić element związany z wizytacją uczestników lub z zapraszaniem uczestników na spotkanie z kapitułą. Takie działanie mogłoby sprzyjać trwałemu utrzymaniu wysokiego poziomu konkursu. Uchronić także przed ewentualnym wprowadzeniem w błąd.

Konferencja finałowa i przygotowanie materiałów 

Przygotowanie konferencji finałowej rozpoczęło się, zanim konkurs został rozstrzygnięty. Było bardzo mało czasu na przygotowanie materiałów prasowych, a także animacji. Warto wydłużyć czas przygotowania tego typu materiałów. Być może wskazane byłoby wydłużyć okres między rozstrzygnięciami Kapituły a konferencją finałową i w tym czasie przygotować materiały promocyjne w postaci zdjęć i filmów. Wówczas można byłoby przekazać dziennikarzom lepszej jakości materiał prasowy, który pozwoliłby na przygotowanie wielu wysokiej jakości publikacji poświęconych już samym laureatom (poza zamieszczeniem samej relacji z wydarzenia). Działania medialne związane z promocją laureatów są opisane w załączniku „Raport medialny”.

Dobre praktyki i ich upowszechnianie

Z raportów Brand24 wyłania się bardzo pozytywny obraz konkursu. W sieci internetowej pokazało się bardzo dużo informacji o konkursie (ponad 1700 ), wszystkie w pozytywnym zabarwieniu.  Wydłużenie czasu przeznaczonego na promocję dobrych praktyk pozwoliłoby na publikacje większej liczby tekstów dziennikarskich, a być może także audycji radiowych i telewizyjnych.

Działania blogerów

Praca blogerów była bardzo pozytywnie oceniana przez samych laureatów. Blogerzy zaprezentowali laureatów w niekonwencjonalny i bardzo subiektywny sposób. Ich działania zostały dostrzeżone w sieciach społecznościowych.

Przy okazji kolejnych edycji konkursu warto położyć nacisk na obecność na Instagramie, a także zwiększyć możliwości korzystania z reklamy natywnej, która daje znacznie większe możliwości i lepsze rezultaty przy tych samych nakładach.

Uwagi dotyczące kalendarza podobnych wydarzeń

Warto przed rozpoczęciem kolejnej edycji przeprowadzić dokładne rozeznanie, jakie konkursy dotyczące obszarów wiejskich odbywają się w poszczególnych regionach. W województwie wielkopolskim niemal równolegle z konkursem „Na wsi najlepiej” ogłoszono wyniki pierwszego etapu konkursu na najlepszy obiekt turystyki na obszarach wiejskich w Wielkopolsce. 2 sierpnia rozpoczął się II etap połączony z wizytacjami w gospodarstwach: https://www.umww.pl/departamenty_departament-rolnictwa-i-rozwoju-wsi_agroturystyka (konkurs odbywa się od 2007 r.).

Konkurs na Agroturystykę Roku (organizowany przez Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego) ogłaszany jest w marcu, a kończy się w lipcu (również zbiegł się w czasie z „na wsi najlepiej” - informacje w internecie: ogłoszenie konkursu; wyniki konkursu.

Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach (woj. zachodniopomorskie) w ramach upowszechniania rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej oraz prowadzenia promocji wsi jako atrakcyjnego miejsca wypoczynku po raz kolejny zorganizował konkurs pn. Agro-Eko-Turystyczne "Zielone lato"

Wnioski końcowe

Turystyką wiejską zajmuje się duża grupa osób, dla której nie istniało dotychczas narzędzie umożliwiające identyfikację dobrych praktyk na skalę ogólnopolską. Konkurs jednocześnie umożliwia wyznaczenie odpowiednich standardów na tym rynku i wszystkim uczestnikom daje możliwość porównywania się z najlepszymi.

Sukces pierwszej edycji zapoczątkował budowę marki prestiżowego konkursu skierowanego do atrakcji turystycznych na obszarach wiejskich. Budując markę  konkursu, położono duży nacisk  m.in. na oryginalną, przyciągającą oko wizualizację, przystępny przekaz, dotarcie do wysokiej jakość obiektów i atrakcji, obiektywną ocenę zgłoszeń przez profesjonalną Kapitułę.

Warto się zastanowić, czy ciężaru promocji nie przenieść na popularyzację standardów i turystyki wiejskiej jako takiej, a w mniejszym stopniu na promowanie samych zwycięskich atrakcji. Gospodarstwo agroturystyczne ma ograniczone możliwości rezerwacji. Zainteresowanie 100 tys. turystów kilkoma atrakcjami na pewno przerasta możliwości kilkunastu laureatów. Właściciele nagrodzonych agroturystyk byli usatysfakcjonowani kampanią promocyjną, aczkolwiek niektórzy sygnalizowali, że zainteresowanie turystów znacznie przerasta ich możliwości i skalę działalności. Jeśli baza byłaby będzie znaczniej rozbudowana i zawierałaby kilkaset rekomendowanych obiektów, taki wskaźnik byłby w pełni uzasadniony.

Operacja pn. „Identyfikacja, upowszechnianie i promocja dobrych praktyk w turystyce na obszarach wiejskich” jest współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. KSOW jako instytucja wspierająca rozwój obszarów wiejskich organizuje nabór podmiotów zainteresowanych współpracą w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich. W ten sposób możesz zaprezentować swoją działalność potencjalnym partnerom. Sprawdź, jak łatwo to zrobić, korzystając ze strony KSOW. 

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) wspiera również projekty związane z tworzeniem oferty turystycznej na wsi. Zobacz, jak możesz skorzystać z PROW.