Praktyczna partycypacja na terenach wiejskich - raport z seminarium 3 PULS Wsi

Seminarium 3 realizowane w ramach operacji PULS Wsi, czyli Partycypacja Umacnia Lokalną Synergię Wsi w dniach 13 – 15.10.2017 poświęcone było rozwijaniu zagadnień praktycznej partycypacji na terenach wiejskich.

Uczestnikami seminarium było sześcioro ekspertów reprezentujących cztery województwa: dolnośląskie, kujawsko-pomorskie, śląskie i wielkopolskie.

Podczas tego jesiennego seminarium omawiano tematy aktywizacji, dialogu, partnerstwa, zaufania, zarządzania i trwałości inicjatyw.

Eksperci prowadzili moderowaną dyskusję opartą na doświadczeniach, a także nakierowaną na wyzwania związane z partycypacją i synergią. Podstawą do dyskusji była także pierwsza wersja poradnika PULS Wsi, w której zaprezentowano omówienie wymienionych zagadnień.

Wiele miejsca poświęcono przykładom inicjatyw zaprezentowanych w pierwszej wersji poradnika.

Eksperci zgromadzili ponad 20 przykładów inicjatyw, podejmowanych na bazie oddolnej inicjatywy mieszkańców, grup nieformalnych lub organizacji, a także przedsięwzięć podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, lokalne grupy działania i inne podmioty – angażujących lokalne środowiska w działania ekologiczne, kulturalne, gospodarcze, dotyczące ładu przestrzennego bądź programowania przyszłości.

Opisane w roboczej wersji poradnika inicjatywy wskazują na partycypację różnych grup społecznych, w tym młodzieży (zwłaszcza osób poniżej 15. roku życia) i seniorów, a także przedsiębiorców. Niektóre z nich mają związek z procesem decyzyjnym (np. planowanie strategii rozwoju, uczestnictwo w programowaniu rewitalizacji, zarządzanie partnerskim przedsięwzięciem), inne – wskazują na realizację społecznych potrzeb (urządzanie terenów rekreacyjnych, organizowanie wydarzeń kulturalnych, promowanie tradycyjnego rzemiosła). Zwrócono uwagę na potrzebę uporządkowania treści poradnika w obu zasadniczych częściach: tej określającej pewne założenia animowania partycypacji i tej, która prezentuje przykłady inicjatyw.

Eksperci sporządzili też prosty model animowania aktywności, który ułatwia społeczną kontrolę i zawiera element systematycznego doskonalenia.

Obejmuje on:

• animowanie aktywności;
• organizowanie procesu planowania i współdecydowania;
• koordynowanie współdziałania (współrealizacji), której towarzyszy społeczny monitoring;
• prowadzenie społecznej ewaluacji, która lepiej pozwala się przygotować do tego, ci jak zamierza społeczność robić w przyszłości.

Interesująca dyskusja była poświęcona lokalnym więziom, opartym na zaufaniu. Dbałość o nie eksperci uznali za ważne wyzwanie. Eksperci wskazali zarówno na źródła więzi (np. potrzebę bliskości, pozytywne emocje), jak ich przejawy (akceptację, empatię), a także efekty lokalnych więzi (synergię, poczucie wspólnoty, poczucie współzależności). Lista wyzwań zidentyfikowana przez ekspertów była rodzajem podsumowania cyklu trzech seminariów i zarazem stanowiła przygotowanie do konferencji zaplanowanej na 25 października w siedzibie Stowarzyszenia Wrota Wielkopolski – Baranowie koło Kępna.

Eksperci wskazali m.in. na

• wyzwania kompetencyjne animatorów i liderów (np. dotyczące prowadzenia spotkań, aranżowania przestrzeni na spotkania, umiejętności wyznaczania celów i delegowania odpowiedzialności);
• wyzwania dotyczące wspierania i doskonalenia animatorów (np. z wykorzystaniem techniki uczących się zespołów, ale także poprzez stosowanie bezpośrednich form wsparcia lokalnych inicjatyw);
• wyzwania dotyczące wspierania aktywności i samodzielności młodzieży powiązane z kształtowaniem potrzebnych jej kompetencji społecznych – zwłaszcza poprzez promowanie umiejętności stosowania standardów jakościowych w pracy z młodzieżą.

Podczas seminarium eksperci nawiązali do potrzeby wspierania lokalnych liderów, a także doskonalenia kompetencji lokalnych animatorów. Eksperci zwrócili też uwagę na odrębność funkcji  animatora i lidera (choć niekiedy jedna osoba łączy te funkcje) i na potrzebę traktowania liderów jako mistrzów, którzy powinni mieć wsparcie ułatwiające uczenie innych (na wzór mistrzów zawodu).

O ile wyzwania mogą być postrzegane jako te zadania, które nie zawsze się udają, o tyle sukcesy w animowaniu partycypacji są źródłem inspiracji do podejmowania nowych zadań. Zaliczono do nich np. formułowanie planu rozwoju wsi w partycypacyjnym procesie, zaangażowanie licznych mieszkańców w historyczny pokaz i sukcesy odnoszone przez niegdysiejszych przedstawicieli młodzieżowych subkultur. 

Pobierz dokumenty:

Raport z Seminarium 3 - pobierz

Materiały z Seminarium 3 - pobierz

Więcej informacji o projekcie - zobacz

„Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020”

Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi