Baza dobrych praktyk

Obserwatorium Astronomiczne im. Tadeusza Banachiewicza w Węglówce rozpoczęło swą działalność w październiku 2007 roku. Obiekt jest współczesną realizacją architektoniczną sprzyjającą ochronie i kształtowaniu krajobrazu kulturowego Małopolski. Zrealizowany projekt ma korzenie historyczne, bowiem od 1922 roku działała na Lubomirze stacja astronomiczne, powstała z inicjatywy prof. Tadeusza Banachiewicza z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stacja została kompletnie zniszczona podczas II wojny światowej. Stacja astronomiczna na Lubomirze była znana w świecie w związku z tym, iż pracownik Uniwersytetu Jagiellońskiego dr Lucjan Orkisz odkrył tu pierwszą polską kometę w 1925 roku, natomiast w 1936 roku mieszkaniec Węglówki Władysław Lis odkrył kolejną kometę równocześnie z dwoma innymi pasjonatami, nazwano ją Kaho-Kozik-Lis. Rada Gminy Wiśniowa doceniła znaczenie tych odkryć umieszczając w Herbie Gminy Wiśniowa dwie komety. 

Wybudowanie Obserwatorium Astronomicznego wpłynęło na wzrost atrakcyjności turystycznej tego obszaru. Ponadto wyzwoliło wiele inicjatyw społecznych oraz zaktywizowało gospodarkę regionu. Obserwatorium stało się częścią większego projektu turystycznego Gminy Wiśniowa przyczyniając się do rozwoju gospodarczego gminy w oparciu o dziedzictwo kulturowe regionu. Obserwatorium stanowi atrakcję turystyczną jak i służy popularyzacji wiedzy z zakresu astronomii. Ponadto w objecie prowadzone są badania naukowe oraz zajęcia dydaktyczne propagujące wiedzę z zakresu astronomii. Stale wzrastająca liczba turystów odwiedzających obserwatorium oraz duże zainteresowanie miejscem są najlepszym potwierdzeniem funkcjonalności i użyteczności obiektu. 

Niezwykle cennym jest, iż projekt wpisuje się w szersze działania Gminy, która konsekwentnie realizuje projekt rozwoju swojego obszaru. Wykonuje szereg działań w celu poprawy infrastruktury i zaplecza turystycznego, uwzględniając i wykorzystując bogactwo krajobrazu i dziedzictwo kulturowe regionu. Odbudowa obserwatorium w gminie Wiśniowa przywraca to miejsce na naukową mapę Polski, Europy i Świata świadcząc o determinacji lokalnej społeczności, która w oparciu o tradycje i kulturę buduje przyszłość regionu.

Budynek Obserwatorium Astronomicznego był z powodzeniem nominowany do wielu nagród m.in. uzyskał Nagrodę im. Stanisława Witkiewicza przyznawaną przez Województwo Małopolskie. Projekt zajął II miejsce w konkursie "Przyjazna Wieś 2009" na najlepszy projekt w zakresie infrastruktury zrealizowany na obszarach wiejskich przy wsparciu środków unijnych.